เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์   คืนอาขยานสู่ห้องเรียน   เคยเขียนเรื่อง "คืนอาขยาน" สู่ห้องเรียนเมื่อนานมาแล้ว จนวันนี้ก็ยังยืนยันอยู่ โดยเฉพาะระดับ...

คําว่า 'ขันที' ใน "อักขราภิธานศรับท์" ของหมอบรัดเลย์ "คือคนที่ไม่เปนผู้หญิง, ไม่เปนผู้ชาย, เปนกะเทย, สำรับใช้สอยราชการภายในพะราชวัง" (อักขรวิธีตามต...

จ๋าจ๊ะ วรรณคดี ญาดา อารัมภีร   เมีย = เสือ เสือ = เมีย   'เสือ' เป็นสัตว์กินเนื้อ กินสัตว์อื่นเป็นอาหาร หากินในเวลากลางคืน โหดตามธรรมชาติ ถ...

    ผู้ชายกับดอกไม้   ใช่ว่าผู้หญิงเท่านั้นที่ชอบดอกไม้ ผู้ชายก็ชอบและใช้ประดับกายไม่ต่างกัน ความนิยมนี้มีมาแต่สมัยสุโขทัย ดังที่วรรณคดีเร...

    เปรียบเปรย   คนไทยชอบเปรียบเปรย เวลาพูดถึงอะไรอย่างหนึ่งก็มักหาอะไรอีกอย่างมาเปรียบเทียบ สุนทรภู่เป็นนายของภาษา ถ้อยคำและสำนวนเปรีย...

    อะไรๆ ก็ 'จ้าน'   นิยม คือ ชอบ ที่ชอบเพราะรู้สึกดี อะไรที่มีและเป็นที่ยอมรับหรือใช้กันทั่วไปแสดงว่ายังอยู่ในความนิยม ตรงกันข้ามอะไรที่...

    เล็กจริงๆ   เมื่อตัวละครต่างวัยกระทบกระทั่งกัน ฝ่ายหนึ่งเป็นผู้ใหญ่ อีกฝ่ายเป็นเด็กหรืออ่อนวัยกว่า การใช้ถ้อยคำสำนวนมีเป้าหมายชัดเจน ...

    หนังเหนียว (4)   'การฝังวัตถุไว้ในร่างกาย' เป็นเครื่องรางของขลังอย่างหนึ่งซึ่งนิยมไม่แพ้การสักยันต์ วัตถุที่ว่ามีตั้งแต่ตะกรุด เข็ม...

  ไฟรัก   'ไฟ' คือ ความร้อน กวีมักนำมาเปรียบเทียบกับ 'ความทุกข์' และ 'ความรัก' โดยเฉพาะทุกข์เพราะรัก ใน "สมุทรโฆษคำฉันท์" พิทยาธรรณาภิมุขค...

    กินดี-กินอร่อย (2)   เมืองไทยเรานี้ดีหนักหนา นอกจากมีพืชผักผลไม้ให้กินสดๆ คนไทยยังรู้จักนำอาหารจากธรรมชาติรอบตัวมาปรุงเป็นอาหาร ผัก...

  กินดี - กินอร่อย (1)   'ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว' เป็นความจริงที่จับต้องได้ของเมืองไทยในอดีต จะอยู่ในป่าหรืออยู่ในเมืองก็ไม่อดตาย พืชพันธุ์ธัญ...

    บาดหู-บาดใจ   คําด่า คือคำหยาบที่เผ็ดร้อน ฟังแล้วบาดหูบาดใจ ทำให้โกรธแค้น วรรณคดีมีคำด่าสารพัดแบบ ในนิทานคำกลอนเรื่อง "พระอภัยมณี" บาท...