คนหยาบช้าสามานย์เช่นทุศศาสน์เหี้ยมโหดไม่แพ้ทุรโยธน์ที่จงใจทำให้นางเทฺราปทีอับอายขายหน้า "สงครามภารตคำกลอน" บรรยายว่าทุศศาสน์หรือทุหศาสัน "ตรงเข้ายึ...

'ทุหศาสัน' หรือ 'ทุศศาสน์' ผู้กักขฬะหยาบช้า 'หินชาติจิตต์ใจไร้กุศล' รีบทำตามคำสั่งทุรโยธน์ ถือวิสาสะพรวดพราดเข้าไปในห้องพักของนางกฤษณาหรือนางเทฺราปทีแ...

สกา 'กีฬาพระราชา' กลายเป็นเสมือนบ่วงบาศรัดรึงใจยุธิษฐิระ หรือยุธิษเฐียร ไว้แน่น สำนึกผิดชอบชั่วดี สติปัญญาเลือนหาย ลืมตัวมัวเมากับสกาพนันแก้มือ พระอนุ...

ท้าวธฤตราษฎร์ไม่ทรงเห็นด้วยกับสกาพนันครั้งนี้เนื่องจากเกรงคำครหาว่ารู้เห็นเป็นใจเล่นงานปาณฑพทั้งห้า ก่อนหน้านี้เพื่อขจัดความบาดหมางของทั้งสองฝ่าย ท...

'สกา' ในวรรณคดีไทยเป็นเพียงกีฬาในร่มเพื่อความรื่นรมย์ ตรงกันข้ามกับ 'สกา' ในวรรณคดีแขกเป็นเรื่องของเกียรติยศ ศักดิ์ศรี กีฬาของพระราชา มีความสำคัญถึงขั...

หมากรุกและสกา กีฬายอดนิยมสมัยโบราณ มีหลักฐานมาแต่สมัยสุโขทัยว่าเป็นส่วนหนึ่งของ 'ศาสตร์' หรือความรู้ของผู้ที่จะปกครองบ้านเมืองต่อไป จารึกหลักที่ 3 หรื...

หมากรุกเป็นกีฬายอดนิยมเล่นกันทั่วถึง เสภาเรื่อง "ขุนช้างขุนแผน" ตอนที่ 31 พลายงามทำเป็นออกเดินตรวจทหารตามกรมกองต่างๆ แล้วแวะเข้าไปเล่นหมากรุกที่วัดกับ...

กีฬาในร่ม (2)   หมากรุกและสกาหาใช่การพนันเอาทรัพย์สินเงินทองเสมอไป เล่นเพื่อความรื่นรมย์ก็มีไม่น้อย ดังจะเห็นได้จากวรรณคดีหลายเรื่องสมัยรัตนโกสิ...

กีฬาในร่ม (1)   คนไทยขึ้นชื่อว่ารักความสนุกสนาน ไม่เคยขาดสิ่งบันเทิงใจ สมัยนี้เล่นเกม สมัยก่อนเล่นสกาและหมากรุก สนุกจากการแข่งขันพนันกันทั่วหน้า...

หัว - ศีรษะ (3)   อ่านหนังสือ นอกจาก 'รู้เรื่อง' และ 'รู้รส' ยังได้เห็นความเปลี่ยนแปลงของถ้อยคำสำนวน สมัยนี้ไม่ใช้คำว่า 'ศีรษะ' กับสัตว์แล้ว แต่...

คําว่า 'ศีรษะ' มีใช้มาช้านาน หน้าตาต่างๆ กันไป มีทั้ง 'ศีรษะ - ศีร์ษะ' และ 'ศีศะ' คำนี้สมัยสุโขทัยก็มี "ไตรภูมิพระร่วง" เล่าถึงราหูว่า "ลางคาบราหูอ...

'ชั่ง' เป็นมาตราเงินสมัยโบราณ 1 ชั่งเท่ากับ 80 บาท 100 ชั่งเท่ากับ 8,000 บาท ความหมายของคำว่า 'ร้อยชั่ง' ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน มีทั้งความหมายต...