บทความพิเศษ   ตีบตัน อับจน เบื้องหน้า การเปลี่ยนแปลง ทองเบิ้ม บ้านด่าน   แม้พื้นฐานของ สุจิตต์ วงษ์เทศ จะเป็น "เด็กวัด" แม้การเคี่ยว...

ในโลกโบราณคดีมีการค้นพบวัตถุอายุในช่วง 40,000 ถึง 11,000 ปี จำนวนหนึ่งซึ่งมีรูปร่างแสดงถึงเพศหญิง ชื่อเรียกรวมๆ คือ จุลประติมากรรมวีนัส (Venus figurin...

อารมณ์และความรู้สึกของช่วงเวลาหนึ่งๆ ในประวัติศาสตร์ มีบอกเป็นนัยจากวรรณกรรมคำบอกเล่าเก่าแก่ที่เรียกตำนานและนิทาน ซึ่งบางเรื่องสนุกสนาน บางเรื่องตื่นเ...

สยามแห่งรัฐสุพรรณภูมิกำจัดรัฐละโว้ แล้วยึดอยุธยา โดยการอุดหนุนของจีน นับแต่นี้ไปอยุธยาต้อง "จิ้มก้อง" ส่งบรรณาการจีน จีนควบคุมเบ็ดเสร็จเส้นทางกา...

สุจิตต์ วงษ์เทศ พระร่วง วรรณกรรมตำนาน เหนือเชื้อชาติและเผ่าพันธุ์ ลุ่มน้ำยม-น่าน ภาคกลางตอนบน   พระร่วงเป็นวรรณกรรมแสดงสัญลักษณ์ หรือตัวแทนของเ...

สุจิตต์ วงษ์เทศ พระเจ้าพรหม, พระเจ้าอู่ทอง ตำนานวีรบุรุษพูดภาษาไทย   ตํานานวีรบุรุษเล่าเรื่องการโยกย้ายจากที่หนึ่งไปอีกที่หนึ่ง เป็นตัวแทนการแผ่...

สุจิตต์ วงษ์เทศ เปิดโปง เสียดสีสังคม อารมณ์ขัน วรรณกรรมล้อเลียน   ระเด่นลันได เป็นวรรณกรรมเสียดสีสังคมด้วยอารมณ์ขัน เยาะเย้ย ถากถาง ล้อเลียน เสี...

สุจิตต์ วงษ์เทศ ล้อเลียน เสียดสี ประชดประชัน การเมืองในวรรณกรรมและการละเล่น   ปั้นเมฆกับเล่นเพลงโต้ตอบแก้กัน เป็นปฏิกิริยาเก่าแก่มากท้าทายอำนาจเ...

สุจิตต์ วงษ์เทศ   พระกฤษณะ เฟื่องฟูก่อนพระราม วรรณกรรมในไทย   พระกฤษณะ รุ่งเรืองเฟื่องฟูในอุษาคเนย์ภาคพื้นทวีป ตั้งแต่สมัยแรกๆ รับวัฒนธ...

สุจิตต์ วงษ์เทศ   วรรณกรรมจากอินเดีย ของคนชั้นนำ ไม่คนทั่วไป   ภาษาและวรรณกรรมอินเดียเนื่องในศาสนาพุทธและศาสนาพราหมณ์ฮินดู เป็นที่รับรู...

สุจิตต์ วงษ์เทศ   อินเดียแผ่ถึงไทย พ่อค้าก่อนนักบวช นาค, พริก เป็นคำชุดแรกๆ   อินเดีย-เปอร์เซีย-อาหรับ กับไทย (ตั้งแต่ยังไม่ไทย) ติด...

สุจิตต์ วงษ์เทศ   หมอแคน และหมอลำ ยุคแรกเป็นหญิง 2,500 ปีมาแล้ว   หมอแคนยุคแรกเป็นผู้หญิง รวมถึงหมอลำกับหมอฟ้อนก็เป็นผู้หญิง เพราะผู้หญ...