อ่านเป็นภาษาล้านนาว่า "ฮมพาย" "รม" คือ อบด้วยควัน ส่วน "พราย" หมายถึง ผีหรือวิญญาณประเภทหนึ่งที่ชอบแฝงเร้นสิงสู่ในร่างคน รมพราย เป็นพิธีกรรมขับไล่...

  อ่านเป็นภาษาล้านนาว่า "ไจ๊กุ้งไปหาหนอง ไจ๊ควายไปสู่บวก" คำว่า "หนอง" คือ หนองที่เป็นแหล่งน้ำ คำว่า "บวก" หมายถึง ปลัก ได้แก่ แอ่งน้ำที่...

ครูบา ในที่นี้หมายเอาเฉพาะ ครูบาศรีวิชัย ครูบาศรีวิชัย เป็นผู้มีศีลาจารวัตรที่งดงามและเคร่งครัด ฉันอาหารเพียงมื้อเดียว ซึ่งมักจะเป็นผักต้มใส่เก...

ผ้าซิ่น อ่านเป็นภาษาล้านนาว่า สิ้น หมายถึง ผ้าซิ่น หรือผ้าถุง   "ซิ่น" ของสตรีชาวล้านนา เป็นอัตลักษณ์ในภาคเหนือของประเทศไทย ซิ่นในแต่ล...

  อ่านว่า "ผัก-ตี้-มี-ไซ-ยา-ไน" หมายถึง ผักที่มีสารไซยาไนด์ ซึ่งเป็นสารพิษที่มีอันตรายถึงแก่ชีวิตแม้ได้รับในปริมาณไม่มาก แต่สามารถกำจัดหรือล...

    ประตูหัวเวียง เป็นประตูเมืองด้านทิศเหนือของเมืองซึ่งอยู่ในตำแหน่ง "เดชเมือง" ของเมืองเชียงใหม่ ตามตำราทักษา ประตูดังกล่าวเป็นประตูสำค...

ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวปิดไม่มิด   อ่านเป็นภาษาล้านนาว่า "ใบบัวปกจ๊าง ต๊างนาซ่อนหอย เส้นผมบังดอย ตี้ไหนจักกุ้ม" คำว่า "ปก" แปลว่าคลุม ใบบ...

"เห็ดถอบ" หรือ "เห็ดเผาะ" เป็นเห็ดที่ขึ้นเองตามธรรมชาติที่ป่าบนดอย และมีให้เราได้กินปีละครั้ง ฤดูกาลของเห็ดเผาะคือหลังฝนลงใหม่ๆ ราวเดือนเมษายน พฤษภ...

อ่านเป็นภาษาล้านนาว่า สวยดอก สวย หมายถึง กรวย ดอก หมายถึง ดอกไม้ต่างๆ สวยดอก รวมความหมายถึงกรวยดอกไม้ อาจใช้ใบตองหรือกระดาษม้วนขดเป็นก...

"เจ้านาย" หมายถึงวิญญาณของวีรบุรุษหรือนักรบ ตลอดจนวิญญาณของผู้มีเชื้อสายเป็นเจ้าระดับเจ้าเมือง ซึ่งมีกรรมบางอย่างที่ทำให้ไม่สามารถไปจุติในภพภูมิอื่นได...

อ่านเป็นภาษาล้านนาว่า "กันใค่เย็นหื้ออาบน้ำวังหิน กันใค่มีสินหื้อหมั่นก๊า กันใค่ขึ้นจั๊นฟ้าหื้อหมั่นตาน" แปลว่า หากอยากจะเย็นให้อาบน้ำวังหิน ซึ...

  อ่านเป็นภาษาล้านนาว่า "เสามงกน" แปลว่า เสามงคล เสา คือโครงสร้างหลักในการรับน้ำหนักโครงสร้างหลังคาหรือโครงสร้างพื้น สิ่งปลูกสร้างต่างๆ ท...