'หินตั้ง' ในผี 'เสมาหิน' ในพุทธ   เสมาหินเป็นแท่งหินปักบอกเขตศักดิ์สิทธิ์ในศาสนาพุทธ เมื่อราว 1,500 ปีมาแล้ว หรือหลัง พ.ศ. 1000 หลังจากน...

  โลกหลังความตายในศาสนาผี ถูกอธิบายด้วยพราหมณ์-พุทธ   ก่อนการเข้ามาของศาสนาพราหมณ์-พุทธจากอินเดีย โลกหลังความตายในอุษาคเนย์เป็นเรื่องทางศา...

  หินในหลุมศพ 'ร่างเสมือน' หลังความตาย   หินมีคำบอกเล่าเรื่องราวเก่าแก่ดึกดำบรรพ์อย่างมหัศจรรย์พันลึก หรือกล่าวอีกอย่างได้ว่าภาษาและวรรณกร...

รายงานพิเศษ เรืองชัย ทรัพย์นิรันดร์   นวัต-จิตร-วรรณกรรม จ่าง แซ่ตั้ง (2)   อีกหลายปีต่อมา ข้าพเจ้าทราบและพบเฮียจ่าง แซ่ตั้ง ไปเช่าแผงอยู่ท...

  หลังความตายต่างระดับ พิธีกรรมก็ต่างขนาด   ชุมชนหลายพันปีมีคนต่างระดับ ได้แก่ ชนชั้นนำกับชนชั้นชาวบ้าน ดังนั้น พิธีกรรมหลังความตายมีต่างร...

  โลกหลังความตาย ของคนหลายพันปี   พิธีศพแบบดั้งเดิมดึกดำบรรพ์ราว 2,500 ปีมาแล้ว ร่วมสมัยวัฒนธรรมบ้านเชียง (จ.อุดรธานี) และวัฒนธรรมบ้านเก่า...

  งานศพมีสวดอภิธรรม กำจัดสวดพระมาลัย   งานศพตามประเพณีที่ทางการของรัฐราชการวมศูนย์ทุกวันนี้กำหนดแบบแผนโดยอ้างความเป็นไทย ไม่เป็นไปตามหลักฐ...

  เพลงเทพทอง ร้องสมสู่สังวาส ไม่มีในรัฐสุโขทัย   "เพลงเทพทอง" เป็นชื่อเพลงโต้ตอบแก้กันของหญิงชายที่กล่าวขวัญกันว่ามีคำร้องหยาบคายที่สุดเพล...

  'ขุนบรม' วีรบุรุษในตำนานของผู้ไท ต้นตอ 'บรมราชา' และ 'อินทราชา' ในไทย   ผู้ไทจากเมืองแถน (เวียดนาม) เป็นบรรพชนต้นทางคนไทยในเมืองไทย (คือ...

นิธิ เอียวศรีวงศ์   ประเทศไทยรวมเลือดเนื้อชาติเชื้อไทย   คุณสุจิตต์ วงษ์เทศ เคยบอกผมนานมาแล้วว่า ชื่อชนชาติ "ไท-ไต" ไม่เคยเป็นชื่อของชนชาติไทย...

  'ช้างบ้าน' เก่าสุด พบในไทยหลายพันปีมาแล้ว   ช้างป่าถูกจับมาฝึกเป็นช้างบ้านเพื่อใช้งานตามต้องการของคน พบเก่าสุดขณะนี้อยู่ในไทยบริเวณลุ่มน...

  เมืองแถน (เวียดนาม) ถึงเมืองไทย (อยุธยา) เส้นทางการค้าดินแดนภายในภาคพื้นทวีป หลายพันปีมาแล้วจากเรื่องขุนบรม   ผู้ไท หรือไทดำ มีส่วนเก...