ประจาน (ตอนที่ 1) 'ประจาน' คือ ประกาศเปิดเผยความชั่วให้รู้ทั่วกันด้วยสารพัดวิธี ดังที่ "พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน" ให้รายละเอียดว่า ประจานมีทั...

เงินเป็นตัวช่วยชั้นดี ขาดไม่ได้แม้ติดคุกหรือพ้นคุก เสภาเรื่อง "ขุนช้างขุนแผน" เล่าถึงคนโทษถูกจองจำ ถ้ามีเงินก็บรรเทาทุกข์ได้ เมื่อขุนแผนซึ่งเพิ่งได...

ขื่อ และ คา คือเครื่องจองจำคนโทษสมัยโบราณ รูปร่างหน้าตาเป็นอย่างไร เศรษฐเนตร มั่นใจจริง นักวิชาการวัฒนธรรม อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา เรียบเรี...

เมื่อเอ่ยถึง 'นรก' เรามักนึกถึงดินแดนที่มีไฟลุกโชติช่วงแผดเผาอยู่ตลอดเวลา 'ไฟ' กับ 'ความร้อน' จึงอยู่คู่นรก อย่างไรก็ดี 'นรกเย็น' มีที่ตั้งและรูปพร...

คนโทษในวรรณคดีที่ถูกจองจำด้วยเครื่องพันธนาการมีทั้งชายหญิง มีทั้งเจ้าเมืองและสามัญชน เสภาเรื่อง "ขุนช้างขุนแผน" เล่าถึงตอนขุนแผนลุแก่โทษว่า เมื่อเดินท...

วรรณคดีไทยใช่จะกล่าวถึง 'คนโทษ' เท่านั้น 'คนพวง' ก็มี มีทั้งไทยและเทศเสียด้วย เสภาเรื่อง "ขุนช้างขุนแผน" ตอนขุนแผนแก้พระท้ายน้ำ คนไทยกลายเป็นเชลยหร...

'คนโทษ' กับ 'คุก' เป็นของคู่กัน สภาพคุกโบราณต่างจากคุกปัจจุบันราวฟ้ากับเหว คุกคือนรกบนดินโดยแท้ สภาพคนคุกที่ทุกข์ทรมานชวนเวทนาเต็มสองตาของนางวันทองตอน...

คนโทษ หรือนักโทษ เป็นบุคคลที่ถูกลงโทษจำคุก "อักขราภิธานศรับท์" ของหมอบรัดเลย์ ให้รายละเอียดว่า นักโทษ, คือ อ้ายพวกคนชั่วทั้งปวงนั้น, เช่น พวกนักโทษ...

"พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน" อธิบายว่า 'สัก' ที่เป็นคำโบราณ หมายถึง ทำเครื่องหมายโดยใช้เหล็กแหลมจุ้มหมึกจิ้มที่ผิวหนังเพื่อแสดงเป็นหลักฐานบนร่างกายส่...

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน อธิบายคำ 'ลักหลับ' ว่า ลักลอบร่วมประเวณีขณะที่ผู้หญิงนอนหลับ มีวรรณคดีเล่าถึง 'ลักหลับ' อยู่บ้าง เสภาเรื่อง "ขุนช้างขุน...

คนจีนมาอยู่เมืองไทยก็นำวิถีแบบจีนติดมาโดยเฉพาะอาหารการกิน คนไทยและคนจีนอยู่ด้วยกันอย่างผสมกลมกลืน จีนกินอะไร ไทยกินด้วย และกินแบบนี้มาตั้งแต่สมัยกรุงศ...

ไทยเรามีสำนวนว่า 'รักวัวให้ผูก รักลูกให้ตี' หมายถึง ทำถูกวิธีย่อมได้ผลดี รักวัวต้องผูกล่ามไว้ ไม่เช่นนั้นวัวจะเดินเที่ยวเล่นตามใจก่อความเสียหาย หรื...