'ช้างบ้าน' เก่าสุด พบในไทยหลายพันปีมาแล้ว   ช้างป่าถูกจับมาฝึกเป็นช้างบ้านเพื่อใช้งานตามต้องการของคน พบเก่าสุดขณะนี้อยู่ในไทยบริเวณลุ่มน...

  เมืองแถน (เวียดนาม) ถึงเมืองไทย (อยุธยา) เส้นทางการค้าดินแดนภายในภาคพื้นทวีป หลายพันปีมาแล้วจากเรื่องขุนบรม   ผู้ไท หรือไทดำ มีส่วนเก...

  'ไทย' ลุ่มน้ำเจ้าพระยา มีต้นตอจาก 'ไท' เมืองแถน   คําว่า "ไทย" ที่พบครั้งแรกๆ ราว 800 ปีมาแล้วบริเวณลุ่มน้ำเจ้าพระยาในประเทศไทย มีต้นตอจ...

  คนไทย, เมืองไทย, ไทยใหญ่, ไทยน้อย มีต้นทางจาก 'ผู้ไท' หรือ 'ไทดำ'   ภูไท, ลาวโซ่ง, ไททรงดำ เป็นชื่อเชิงดูถูกใช้เรียกชาวผู้ไทหรือไทดำ ซึ่...

  พระลอ เป็น 'นิยาย' แต่งสมัยกรุงเทพฯ   พระลอคือ "นิยาย" ที่ถูกแต่งเป็นลิลิต (ซึ่งประกอบด้วยโคลงและร่ายสลับกัน) เมื่อสมัยต้นกรุงรัตนโกสินท...

  ทวารวดี เมืองพระกฤษณะ (ลพบุรี) อโยธยา เมืองพระราม (พระนครศรีอยุธยา)   สังคมทั่วไปถูกครอบงำจากประวัติศาสตร์ศิลปะว่าบ้านเมืองและรัฐโบราณใน...

  'จาม' เมืองเรอแดว อยู่โขง, ชี, มูล แหล่งทรัพยากรรัฐอยุธยา   จามในไทยนอกจากมีชุมชนบ้านเมืองอยู่อยุธยาและกรุงเทพฯ ยังพบหลักฐานว่ามีจามอีกม...

  จาม 'ปท่าคูจาม' อยู่เวียงเหล็ก ขุมกำลังของพระเจ้าอู่ทอง (สุพรรณภูมิ)   เมืองปท่าคูจามเป็นพื้นที่เดียวกันกับเวียงเหล็กของพระเจ้าอู่ทองในต...

  แรกนาขวัญ มาจากนาตาแฮก 2 พันปี   นาตาแฮก คือนาจําลองเพื่อทําพิธีบูชายัญทางศาสนาผีก่อนลงมือเพาะปลูกต้นข้าวทํานาจริงของชุมชนชาวนาดึกดําบรร...

  'ลูกผู้ชายลายมือนั้นคือยศ' กีดกันทางเพศด้วยอักษรไทย   อักษรไทยสมัยแรกเป็นสมบัติของคนชั้นนำเพศชาย จึงไม่เป็นเครื่องมือสื่อสารแสวงหาความรู...

  เขียนด้วยอักษรเขมร เป็นวรรณกรรมไทยสมัยแรก   เมื่ออักษรไทยยังไม่มี ดังนั้น คนพูดภาษาไทยขอยืมอักษรเขมรจากรัฐละโว้ (ศูนย์กลางอยู่ลพบุรี) ใช...

  อำนาจของภาษาไทย ในการค้าสำเภาจีน   วรรณกรรมภาษาไทย ด้วยอักษรไทย บริเวณลุ่มน้ำเจ้าพระยาภาคกลาง มีความเป็นมาเกี่ยวข้องอย่างยิ่งกับอำนาจของ...