นายธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัว ถึงกรณีความรับผิดชอบต่อความเสียหายโครงการรับจำนำข้าว สมัยรัฐบาลนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ว่า “มีผู้สื่อข่าวถามว่า ผมจะต้องร่วมรับผิดชอบความเสียหายจำนำข้าวด้วยหรือไม่ ผมตอบว่าไม่ต้องครับ ด้วย 2 เหตุผล คือ 1. ผมได้แนะนำเพื่อป้องกันความเสี่ยงทุจริตเต็มที่แล้ว และ 2. ผมเกี่ยวข้องกับฤดูกาลเพาะปลูก 2554/2555 ซึ่งไม่ใช่ฤดูกาลที่เรียกให้รับผิดชอบ
1. ประชาชนสนใจเรื่องความรับผิดทางแพ่งจำนำข้าวมากเพราะเป็นมูลค่ามหึมา และถ้าเรียกชดใช้ได้ไม่ครบ ส่วนที่เหลือประชาชนทุกคนต้องช่วยกันเฉลี่ยรับภาระคนละเท่าๆ กัน

2. คณะกรรมการในกระทรวงการคลังสรุปความเสียหายโครงการจำนำข้าวสมัยรัฐบาล น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร วงเงิน 178,586 ล้านบาท กำหนดให้ น.ส.ยิ่งลักษณ์รับผิดชอบ 20% ที่เหลืออีก 80% ต้องไปเรียกจากผู้อื่นที่เกี่ยวข้อง

3. ผมเป็นผู้เสนอให้ ครม.อนุมัติโครงการสำหรับฤดูกาล 2554/2555 เนื่องจากเป็นนโยบายหลักที่พรรคเพื่อไทยได้หาเสียงไว้และประกาศต่อรัฐสภา (แต่ผมไม่เคยเป็นสมาชิกพรรค และไม่ได้ช่วยยกร่างนโยบายดังกล่าว) เนื่องจากนักวิชาการอาวุโสและผู้มีประสบการณ์ธุรกิจข้าวในพรรคยืนยันความเป็นไปได้ที่ราคาตลาดโลกจะปรับสูงขึ้นในภายหลัง ผมจึงต้องการให้มีการประเมินผลเมื่อผ่านไปหนึ่งฤดูกาล แต่ผมพ้นตำแหน่งไปในเดือนมกราคม 2555

4. ผมกังวลเรื่องความเสี่ยงทุจริตมาก ดังนั้น ในการทำหน้าที่ประธานกรรมการ ธกส. ในวันที่ 29 กันยายน 2554 ผมจึงได้ตั้งข้อสังเกตย้ำว่าควรมีมาตรการป้องกันทุจริตให้ครบวงจร (ดูรายงานการประชุม) เช่น การสวมสิทธิ์ข้าวของโรงสี ต้องตรวจปริมาณข้าวของโรงสีก่อนเริ่มโครงการ กำหนดให้โรงสีจัดทำ Stock card การวางระบบเพื่อตรวจสอบปริมาณข้าวเปลือกในโรงสีทุกเดือน และให้ผู้สอบบัญชีหรือกรมสรรพากรตรวจสอบปริมาณข้าวทุกเดือน เป็นต้น (หมายเหตุ: ภายหลังพบว่ากรมสรรพากรไม่มีหน้าที่ด้านนี้)

5. และผมย้ำว่า (ก) ในการออกใบประทวน ควรมีการศึกษาและวางระบบ check & balance (หมายเหตุ: คือระบบการตรวจสอบและการถ่วงดุล) (ข) การควบคุมปริมาณข้าวที่แปรสภาพเพื่อส่งเก็บเข้าโกดังกลาง ต้องกำหนดในสัญญาให้ชัดเจนรวมทั้งต้องมี surveyor กลางตรวจนับข้าวสาร ณ โกดังกลางด้วย รวมทั้งกรรมการ ธกส. ท่านอื่นๆ ได้ให้ข้อเสนอแนะต่างๆ อีกมากมาย

6. ผมได้ตั้งคณะอนุกรรมการติดตามกำกับและบริหารความเสี่ยงจากการดำเนินโครงการรับจำนำขึ้นด้วยเมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน 2554 (ดูคำสั่ง) เพื่อให้รายงานปัญหาอุปสรรคที่จะทำให้โครงการไม่ประสบความสำเร็จ ต่อคณะอนุกรรมการที่คณะกรรมการนโยบายข้าวแห่งชาติแต่งตั้งอีกด้วย

7. ธกส. ได้นำข้อสังเกตของผมและกรรมการอื่นไปจัดพิมพ์เป็นรูปเล่มหนังสือ 24 หน้า “ข้อเสนอ แนวทางเพิ่มประสิทธิภาพโครงการรับจำนำข้าวเปลือกนาปี ปีการผลิต 2554/55” (ดูหนังสือ) มีข้อเสนอต่างๆ เพื่อป้องกันการทุจริต

8. ธกส. ได้เสนอหนังสือดังกล่าวไปยัง น.ส.ยิ่งลักษณ์และนายกิตติรัตน์ คนละหนึ่งเล่มในวันที่ 27 ตุลาคม 2554 (ดูหนังสือของ ธกส.) แต่ผมไม่ทราบว่าได้มีการหยิบยกไปดำเนินการบ้างหรือไม่

9. ดังนั้น ผมได้แนะนำมาตรการเพื่อบริหารความเสี่ยงป้องกันทุจริตเต็มที่แล้ว และผมได้ส่งสำเนาเอกสารเหล่านี้ไปให้แก่รองนายกรัฐมนตรี (ดร.วิษณุ) ด้วยแล้ว

10. นอกจากนี้ คณะกรรมการกำหนดให้มีการรับผิดสำหรับฤดูกาลเพาะปลูก 2555/2556 และ 2456/2557 ซึ่งผมพ้นตำแหน่งไปแล้ว

พร้อมกันนี้ นายธีระชัย ยังได้โพสต์ภาพสำเนาเอกสารที่อ้างถึงประกอบ