มองบ้านมองเมือง
ปริญญา ตรีน้อยใส

คลาสสิค

ในพจนานุกรมฉบับมติชน พ.ศ.2547 นิยามคำว่า
คลาสสิค น. งานศิลปะแบบกรีกโรมัน
งานขั้นสูง งานขั้นมาตรฐาน
งานที่มีท่วงทีแบบเก่าชั้นเยี่ยม
ผลงานที่เป็นต้นแบบ หาคนทำเสมอได้ยาก
อ. classic
คลาสสิค เป็นคำอังกฤษไม่ใช่คำไทย เพียงแต่คนไทยได้ยินได้ฟัง แล้วหยิบยืมมาใช้นานแล้ว ความก็เลยงอกเงย คำก็เลยแปรเปลี่ยน ความหมายก็เลยกลาย ตามแต่ที่ผู้พูดอยากจะหมายถึง
เหมือนในพจนานุกรมที่อ้างถึง ก็สื่อความหมายได้หลายอย่าง
เริ่มจาก ศิลปะกรีกโรมัน ที่เป็นคำเรียกขานของฝรั่งที่มีมาช้านาน ด้วยในอดีตยุคนั้น กรีก โดยเฉพาะโรมัน มีกำลังจึงแผ่ขยายอาณาจักรออกไปทั่วทั้งยุโรป ซึ่งในเวลานั้นคนยุโรปยังป่าเถื่อนไม่มีความรู้ความสามารถอะไร
หลังจากโรมันเข้าปกครอง ผู้คนเลยคิดว่าฉลาดขึ้น เริ่มตีความว่า สิ่งที่ทำอยู่เดิมนั้นไม่ดีไม่งาม เพราะไม่เหมือนของชาวโรมันผู้ปกครองหรือผู้กดขี่ จนกลายเป็นความเชื่อฝังในว่า งานกรีก ซึ่งเป็นต้นแบบโรมันนั้น เป็นงานชั้นครู หรือที่จริงงานขั้นสูงของพวกเจ้านายหรือผู้ปกครอง แล้วมากำหนดเป็นความงามมาตรฐาน แบบว่าเป็นกรีกสแตนดาร์ด (เหมือนอเมริกันสแตนดาร์ด)
แม้ต่อมา คนยุโรปจะมีความรู้ความสามารถมากขึ้น สร้างสรรค์งานได้หลายรูปแบบ ทั้งรูปแบบของตนเองแบบพื้นถิ่น ก็เลยมีความงามแบบใหม่กับงามแบบเก่า
แต่ความรู้สึกเป็นทาสยังคงอยู่ ก็เลยเพิ่มความเป็นชั้นเยี่ยมเข้าไป
กลายเป็นแบบอย่าง นีโอ คลาสสิค Neo Classic หรือ คลาสสิค รีไวเวอร์ Classic Revival ที่ย้อนรำลึกถึงแบบเก่า

วันเวลาผ่านไป ต่อมาอีกร้อยปีพันปี ผลงานของกรีกโรมันกลายเป็นเรื่องโบราณกาล ยิ่งฝรั่งยุโรปถือว่ากรีกโรมันเป็นบรรพชนของตน (ซึ่งที่จริงเป็นผู้ที่มากดขี่มากกว่า) ก็เลยศึกษาค้นคว้า (เดาหรือคิดเอาเอง) กันจากซากอาคารที่เหลืออยู่ เพื่อนำกลับมาใช้ใหม่ แล้วพบว่า เป็นต้นแบบ ที่กระทำ (ลอกเลียน) ได้ยาก
สำหรับบ้านเมืองเราในภูมิภาคเอเชีย แม้กรีกโรมันไม่เคยรุกรานมาถึง เพราะบุกถึงแค่อินเดียก็หมดแรงแล้ว แต่ทว่า บรรดาไพร่หรือทาสโรมันในยุโรป ที่ต่อมายกระดับเป็นเจ้าผู้ครองนคร กษัตริย์ จนเป็นจักรพรรดิ มหาราชินี ก็ใช้วิธีเดียวกัน คือ ยกทัพมารุกราน (มาช่วยเหลือ ยกระดับความเป็นอยู่) แถวๆ บ้านเรา จนกลายเป็นอาณานิคมไปหมด ยกเว้นประเทศไทย (เฮ)
ทาสของทาสแถวนี้เลยรับเอาความเชื่อเรื่องคลาสสิค ถือเป็นมรดกทางความคิด รวมทั้งมรดกสถาปัตยกรรมที่ประเทศตะวันตกสร้างอาคารแบบคลาสสิคไว้ให้
ไทยเราแม้จะรอดปลอดภัยจากการเป็นอาณานิคม แต่ก็กลายเป็นว่าไม่เหมือนใคร จำใจยอมรับความงามคลาสสิคในตอนแรกๆ ก็เพื่อให้ทัดเทียมกับเพื่อนบ้าน และเป็นข้ออ้างกับมหาอำนาจตะวันตกว่าเจริญแล้ว (ฮา)
พ้นยุคอาณานิคมเข้าสู่ยุคคนไทยไปเรียนนอก เมื่อเรียนตำราเขา ก็เลยต้องเชื่อตามที่เขาสอน ไม่เช่นนั้นคงสอบตก (ฮา)
คนที่กลับมาเป็นอาจารย์ก็เลยจำมาสอนต่อ แม้คนที่ไม่เป็นอาจารย์ แต่เมื่อมีโอกาสไปรู้ไปเห็นมา ยังหลงเพ้อตาม คลาสสิคก็เลยย้อนกลับมาครั้งแล้วครั้งเล่า ยิ่งบรรดานักเรียนนอกที่เชิดชูฝรั่งเท่าเทพเจ้า เลยเห็นอะไรของฝรั่งเป็นดีเป็นหรูไปหมด ส่งผลให้บรรดาเศรษฐีใหม่ใช้เป็นแบบอย่างในการยกระดับฐานะ
จึงเป็นที่มาของอาคารรูปแบบคลาสสิค ที่ปรากฏตามคฤหาสน์ ที่นิยมใช้เป็นฉากละครหลังข่าวที่มีแต่เรื่องผัวเมียตีกัน หรือแม้แต่ศูนย์การค้า โรงแรม กาสิโน ไปจนถึงโรงเรียนนานาชาติ
แบบอย่างคลาสสิคที่ฝรั่งยกย่องให้เป็นความงามสุดยอด เลิศล้ำ หรูหรา จึงค่อยๆ แปรผันไปตามบริบทของไทย จนกลายเป็น อะไรๆ ก็คลาสสิค และโมเดิร์นคลาสสิคทั่วบ้านทั่วเมือง