ช่วงนี้คนไทยในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑลกำลังประสบปัญหามลพิษทางอากาศที่สูงเกินค่ามาตรฐาน คนส่วนใหญ่จึงหลีกเลี่ยงการออกไปทำกิจกรรมกลางแจ้ง และเวลานี้หน้ากากอนามัยกลายเป็นอีกหนึ่งปัจจัยขั้นพื้นฐานของคนในกรุงเทพฯ

สำหรับคนที่รักการเล่นกีฬาหรือออกกำลังกายกลางแจ้ง ปัญหามลพิษทางอากาศที่คนไทยกำลังประสบอยู่ตอนนี้เป็นอุปสรรคต่อการออกกำลังกาย เพราะเกรงกันว่า แทนที่จะออกกำลังเพื่อให้สุขภาพแข็งแรง อากาศเป็นพิษอาจทำให้สุขภาพย่ำแย่ลงกว่าเดิม

เพราะเวลาคนออกกำลังกาย จะสูดหายใจลึกขึ้นและถี่ขึ้น

นอกจากนี้ มักจะหายใจเข้า-ออกลึกๆ ทางปาก ซึ่งมลพิษต่างๆ สามารถเข้าสู่ร่างกายโดยไม่ผ่านการกรอง

ต่างจากการหายใจทางจมูก ซึ่งในจมูกมีขนที่สามารถกรองฝุ่นละอองต่างๆ ในอากาศได้ในระดับหนึ่ง

อย่างไรก็ตาม มีการศึกษาของบางสถาบันให้ความเห็นว่า การนั่งอยู่เฉยๆ ไม่ออกไปไหนเพราะกลัวอากาศเป็นพิษ จะส่งผลเสียกว่าการออกกำลังกายนอกบ้านท่ามกลางมลพิษทางอากาศ

ในปี 2016 จากการศึกษาของ Imperial College London รายงานว่า 99% ของเมืองใหญ่ทั่วโลก การขี่จักรยานเป็นเวลาประมาณ 2 ชั่วโมงต่อวันไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ แม้เมืองนั้นๆ จะมีมลพิษทางอากาศสูง

เช่นเดียวกับมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ (University of Cambridge) ของประเทศอังกฤษ รายงานว่าการขี่จักรยานในกรุงนิวเดลี (New Delhi) ประเทศอินเดีย ซึ่งเป็นเมืองที่มีอากาศเป็นพิษเป็นอันดับต้นๆ ของโลก ต้องขี่จักรยานที่นั่นเกินสัปดาห์ละ 5 ชั่วโมง ถึงจะเป็นผลเสียต่อสุขภาพมากกว่าประโยชน์จากการออกกำลังด้วยการขี่จักรยาน

แม้การศึกษาจากสถาบันที่น่าเชื่อถือทั้งสองแห่งเห็นว่าอันตรายจากการออกกำลังกายนอกบ้านที่แม้อากาศเป็นพิษ ไม่ได้น่ากลัวสุดขีดอย่างที่หลายคนคิด แต่การป้องกันไว้ดีกว่าแก้ก็ไม่ใช่เรื่องเสียหาย

คำแนะนำสำหรับผู้รักการเล่นกีฬาหรือออกกำลังกายกลางแจ้งโดยหลีกเลี่ยงมลพิษทางอากาศ มีดังนี้

1. หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายในสถานที่ที่ติดกับถนนที่การจราจรขวักไขว่ โดยแนะนำให้ห่างจากถนนที่ขวักไขว่อย่างน้อย 300 เมตร

2. ลดระยะเวลาการออกกำลังกายกลางแจ้งให้สั้นลง แต่เพิ่มความหนักหน่วง เข้มข้น เช่น วิ่งหรือเดินระยะทางเท่าเดิม แต่เพิ่มความเร็วขึ้น

3. สวมหน้ากากกันฝุ่นเวลาออกกำลังกาย ในประเทศที่มีมลพิษทางอากาศสูงเป็นอันดับต้นๆ ของโลก เช่น อินเดีย และจีน การสวมหน้ากากเวลาเล่นกีฬาหรือออกกำลังกาย เช่น วิ่ง เล่นโยคะ หรือเล่นไทเก๊ก เป็นเรื่องปกติไปแล้ว

ที่ประเทศจีน คนที่นั่นประสบกับปัญหามลพิษทางอากาศแบบนี้มาเป็นเวลาหลายปี ซึ่งหลายๆ หน่วยงานและธุรกิจก็พยายามหาทางรับมือกับปัญหาฝุ่นควันที่เป็นอุปสรรคต่อการใช้ชีวิตนอกบ้าน

มีคนจำนวนมากที่ต้องการออกกำลังกายแต่ไม่อยากออกไปสูดฝุ่นควัน จึงมีคนปิ๊งไอเดียสร้างยิมอากาศสะอาดขึ้นในจีนที่เรียกว่า Oxygym (ออกซิยิม)

Oxygym ก่อตั้งในปี 2010 โดยวินเซนต์ หลี่ (Vincent Li) อดีตครูสอนออกกำลังกายชาวจีน

วินเซนต์บอกว่าเขาเป็นคนชอบออกกำลังกายมาก ตอนที่ยังเรียนมหาวิทยาลัยเขาจะตื่นเช้ามาวิ่งออกกำลังกายเป็นประจำ โดยต้องสวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลา พอวิ่งเสร็จหน้ากากก็กลายเป็นสีดำ

ในตอนนั้นคนยังไม่ทราบกันสักเท่าไรว่าเป็นหมอกพิษที่น่ากลัวขนาดไหน พวกเขาทราบแค่ว่าไม่ดีต่อสุขภาพ

เวลาผ่านไปเริ่มมีคนล้มป่วยและเสียชีวิตจากการสูดหมอกพิษ ทำให้คนจีนเริ่มตื่นตัวกันมากขึ้น

วินเซนต์ซึ่งทำงานในวงการฟิตเนสก็ต้องการจะสร้างยิมที่มีอากาศบริสุทธิ์เป็นจุดขาย ซึ่งเขาและทีมงานทราบดีว่าเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ลูกค้าอยากเข้ามาใช้บริการ โดยแนวคิดของเขาคือเปลี่ยนยิมให้เป็นป่า มีอุปกรณ์ที่ดูดอากาศจากด้านนอกมากรองให้เป็นออกซิเจนบริสุทธิ์และปล่อยอากาศเข้ามาในยิม

Oxygym ในกรุงปักกิ่งเป็นที่แรกของโลกที่สร้างยิมลักษณะนี้

ปัจจุบันมี Oxygym 5 สาขาในกรุงปักกิ่ง และมีการยื่นจดสิทธิบัตรมากกว่า 30 รายการ

หนึ่งในสิทธิบัตรที่วินเซนต์ยื่นจดไว้คือกระบอกหัวฉีดออกซิเจนที่ติดไว้ข้างเครื่องออกกำลังกายต่างๆ เพื่อให้ลูกค้าเปิดรับอากาศบริสุทธิ์ขณะกำลังวิ่งบนเครื่องสายพานหรือเครื่องปั่นจักรยาน โดยก่อนหน้าที่จะมีอุปกรณ์ชิ้นนี้ ลูกค้าต้องสวมหน้ากากออกซิเจน ซึ่งวินเซนต์มองว่าการทำแบบนั้นเป็นไอเดียที่ไม่ดีเท่าไร เนื่องจากทุกคนในยิมต้องเคลื่อนไหวและมีเหงื่อในระหว่างออกกำลังกาย

ซึ่งการมีหัวฉีดออกซิเจนช่วยให้ทุกคนสามารถรับอากาศบริสุทธิ์โดยไม่ต้องสวมหน้ากากให้ยุ่งยาก

วินเซนต์บอกว่า การมีอุปกรณ์ชิ้นนี้ช่วยเสริมออกซิเจน จะเพิ่มประสิทธิภาพในการออกกำลังกายได้อีก 30-50%

เพราะเมื่อร่างกายได้รับออกซิเจนมากขึ้น ลูกค้าจะสามารถออกกำลังกายที่ท้าทายขึ้น

ช่วยให้ร่างกายปล่อยพลังงานออกมาได้มากขึ้น

จอห์นนี่ เมียว (Johnny Miao) ลูกค้าประจำของ Oxygym วัย 35 ปี บอกว่า เขารู้สึกเหนื่อยช้าลงเวลาออกกำลังกายในสิ่งแวดล้อมที่มีออกซิเจนมากขึ้น หัวฉีดข้างเครื่องออกกำลังกายส่งออกซิเจนออกมาอย่างนุ่มนวล บรรยากาศในยิมก็มีความสดชื่น

ยิมในปักกิ่งล้วนมีราคาสูง ค่าสมาชิกรายปีเริ่มตั้งแต่ 2,000 หยวน (9,315 บาท) ไปจนถึง 10,000 หยวน (46,590 บาท) ซึ่งตัวเขาจ่ายค่าสมาชิกรายปีที่นี่มากกว่า 10,000 หยวน แต่ก็คุ้มค่ากับสิ่งที่ได้รับ เขาแนะนำเพื่อนหลายคนให้มาออกกำลังกายด้วยกันที่นี่ ซึ่งนอกจากมาออกกำลังกายแล้ว เขายังชอบแวะมาพักผ่อนที่นี่เพื่อรับอากาศบริสุทธิ์

เคนเน็ธ เหลียง (Kenneth Liang) ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพและฟิตเนสจากมหาวิทยาลัยฮ่องกง (University of Hong Kong) ได้อ้างคำกล่าวของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาของสหรัฐอเมริกา (U.S. Food & Drug Administration) เมื่อปี 2013 ที่บอกว่ายังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์มากเพียงพอจะมาสนับสนุนว่าการออกกำลังในยิมที่เสริมระดับออกซิเจนในอากาศจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการฝึกฝนให้นักกีฬา

โดยการเสริมออกซิเจนให้กับบรรยากาศในระหว่างฝึกจะมีประโยชน์ต่อนักกีฬาชนิดพิเศษอย่างนักกีฬากระโดดน้ำ ซึ่งมีงานศึกษาประมาณ 20 ชิ้นทั่วโลกที่ยืนยันว่าการใช้ออกซิเจนความกดบรรยากาศสูง (Hyperbaric Oxygen) จะมีประโยชน์ต่อสมอง และประสิทธิภาพในการออกกำลังกาย

เคนเน็ธบอกว่า ในอากาศมีออกซิเจนประกอบอยู่ประมาณ 21% การได้รับออกซิเจนเกินพอดีจะทำลายระบบประสาทส่วนกลาง ก่อให้เกิดอาการงุนงงสับสน

และถ้าระดับออกซิเจนเข้าสู่ร่างกายมากเกินความจำเป็น จะทำให้เกิดภาวะออกซิเจนเป็นพิษ (Hyperoxia) คือการมีระดับออกซิเจนในเลือดสูงกว่า 100 มิลลิเมตรปรอท หรือมีค่าความอิ่มตัวในเลือดมากกว่า 99% ภาวะนี้จะส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจ เกิดการระคายเคือง ไอ เจ็บหน้าอก เนื้อเยื่อปอดเสื่อม ความต้านทานในปอดสูงขึ้น ทำให้หายใจลำบาก เกิดอาการชัก และอาจเสียชีวิต

นอกจากนี้ ระดับออกซิเจนที่สูงเกินไป สามารถเข้าไปทำลายจอตาซึ่งเป็นสาเหตุให้ตาบอดได้

การบำบัดด้วยออกซิเจนนั้นมีประโยชน์สำหรับผู้ป่วยซึ่งมีปัญหาเกี่ยวกับปอด เช่น โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) ซึ่งลดระดับการดูดซึมอากาศเข้าสู่ปอด ทำให้ได้รับออกซิเจนเข้าไปเลี้ยงเลือดไม่เพียงพอ

ถึงแม้ว่าแนวคิดการเสริมออกซิเจนในยิมอาจยังไม่ได้รับการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์ว่าช่วยสร้างความแตกต่างให้กับประสิทธิภาพในการออกกำลังกาย

แต่การมีอากาศที่สะอาดและบริสุทธิ์ในยิมตลอดเวลาก็ช่วยสร้างความรู้สึกสดชื่นผ่อนคลายให้กับผู้ที่เข้ามาใช้บริการ โดยเฉพาะในประเทศจีนที่อากาศภายนอกยังต้องสวมหน้ากากป้องกันฝุ่นกันเกือบตลอดเวลา

ด้วยเหตุนี้ Oxygym จึงเข้ามาเพิ่มทางเลือกให้คนที่ต้องการออกกำลังกายในยิมโดยไม่ต้องกังวลเรื่องมลพิษทางอากาศ