จดหมาย

จดหมาย | ฉบับประจำวันที่ 18-24 สิงหาคม 2566

ที่มามติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 18 - 24 สิงหาคม 2566
คอลัมน์จดหมาย
เผยแพร่

จดหมาย | ฉบับประจำวันที่ 18-24 สิงหาคม 2566

 

• อริยะ

สืบสานตำนานการเรียนรู้

โลกวิทูแสวงหา

แจกแจง – เท็จจริง – วิทยา

แด่ผู้ปรารถนาเรียนรู้

ผู้สืบสานตำนาน “คนจริง”

ไม่หยุดนิ่งประสิทธิ์ประสาท

จรัสแสงประทีปส่องนำชาติ

กัมปนาทก้องโลกเสรี

“ขุมทรัพย์ – กองทุน” เอียวศรีวงศ์

พงศกร อริยะทรัพย์

ปุจฉา – วิสัชนา – สดับ

โลกคำนับน้อมเจตนารมณ์

อาจารย์ “นิธิ เอียวศรีวงศ์”

“ขุมทรัพย์” ผู้ทรงอุดมการณ์

“กองทุน” ผู้ปลูก – ปักรากฐาน

“จิต” อำนวยการชาติอารยชน ฯ

ด้วยความเคารพและนับถือ

สงกรานต์ บ้านป่าอักษร

 

อริยะ มีความหมายถึง

เด่น, เจริญ, ประเสริฐ

อริยะนิธิ•

ที่ “สงกรานต์ บ้านป่าอักษร” นำเสนอ

เพื่อรำลึกถึง “อาจารย์นิธิ”

จึงเหมาะสมยิ่งแล้ว

• อารยะ

ในการทำประชามติ สิ่งที่สำคัญไม่แพ้การไปออกเสียงประชามติ

คือ “คำถาม” ที่จะให้ประชาชนไปออกเสียงว่าจะเป็นเช่นใด

หากคำถามประชามติมีลักษณะที่กว้างเกินไป และประชาชนลงคะแนนเห็นชอบ ก็อาจจะกลายเป็นการเปิดโอกาสให้รัฐสภาที่ประกอบด้วย ส.ส. และ ส.ว. กำหนดเงื่อนไขบางประการที่จะเข้ามาควบคุมที่มาของสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ (ส.ส.ร.) หรือเนื้อหาของรัฐธรรมนูญใหม่ได้ภายหลัง

แต่หากคำถามแคบเกินไป หรือมีเงื่อนไขเยอะเกินไปแล้วประชาชนลงคะแนน ไม่เห็นชอบ ก็อาจจะสรุปไม่ได้ว่าสิ่งที่ประชาชนไม่เห็นชอบด้วยนั้นมาจากเหตุผลใด

การริเริ่มทำประชามติ ช่องทางหนึ่งก็คือใช้มติคณะรัฐมนตรี (ครม.) ตามพระราชบัญญัติประชามติ พ.ศ.2564

แต่อีกช่องทางหนึ่งก็คือการเข้าชื่อของประชาชนอย่างน้อย 50,000 คน เสนอต่อ ครม. ให้ทำประชามติด้วยคำถามที่ประชาชนร่วมกันเสนอๆ ซึ่งเป็นคำถามที่ไม่กว้างหรือไม่แคบจนเกินไป

กลุ่มประชาชนร่างรัฐธรรมนูญ จึงเปิดแคมเปญ “เขียนใหม่ทั้งฉบับ เลือกตั้ง 100%”

เชิญชวนประชาชนเข้าชื่อเพื่อเสนอคำถามสำหรับการทำประชามติต่อ ครม.ชุดใหม่ที่กำลังจะเกิดขึ้น

ดังนี้

“ท่านเห็นชอบหรือไม่ ว่ารัฐสภาต้องแก้ไขรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2560 เพื่อจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ทั้งฉบับ โดยสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ (ส.ส.ร.) ที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชน”

คำถามนี้ระบุเจาะจงไปที่รัฐสภา ซึ่งรวมทั้ง ส.ส. และ ส.ว. ให้เป็นองค์กรที่ต้องทำหน้าที่นำความต้องการของประชาชนไปแก้ไขรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน เพื่อเปิดทางให้มีการเขียนรัฐธรรมนูญใหม่ โดยมีเนื้อหาหลักสองประการ

ประการแรก คำถามระบุอย่างชัดเจนว่าการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่นั้นต้องทำได้ “ทั้งฉบับ”

เหตุที่ต้องระบุเช่นนี้ก็เพราะในขั้นตอนหลังจากประชามติ จะเป็นอำนาจหน้าที่ของรัฐสภาที่ประกอบไปด้วย ส.ส. และ ส.ว.รวมกัน ในการผ่านร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญ

หากคำถามกว้างเกินไป ก็อาจจะเป็นการเปิดช่องให้รัฐสภาปรับแก้หรือเพิ่มเงื่อนไขที่จำกัดขอบเขตในการเขียนรัฐธรรมนูญใหม่ของ ส.ส.ร.

เช่น ถ้ามีการเพิ่มเงื่อนไขในชั้นการพิจารณาของรัฐสภาว่า ห้ามแก้ไขในหมวดหรือมาตราที่เกี่ยวข้องกับองค์กรอิสระ จะหมายความว่าประตูในการจัดการกับอำนาจหน้าที่ขององค์กรอย่างศาลรัฐธรรมนูญหรือคณะกรรมการการเลือกตั้งจะถูกปิดตายทันที

ในด้านของข้อกังวลเรื่องการเขียนรัฐธรรมนูญใหม่ที่จะนำไปสู่การเปลี่ยนรูปแบบการปกครองหรือรัฐนั้น

ไม่ใช่ข้อที่น่าห่วงกังวล

เนื่องจากมาตรา 255 แห่งรัฐธรรมนูญ 2560 ระบุไว้อยู่แล้วว่าการกระทำดังกล่าว “จะกระทำมิได้”

ดังนั้น การยืนยันต้องร่างรัฐธรรมนูญใหม่ “ทั้งฉบับ” จึงเป็นไปเพื่อรับประกันว่า สิ่งที่เป็นปัญหาในรัฐธรรมนูญ 2560 โดยคณะรัฐประหาร จะมีโอกาสได้รับการแก้ไขโดย ส.ส.ร.อย่างแท้จริง

ประการที่สอง คำถามระบุว่า ส.ส.ร.จะต้องมีที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชน

ในกระบวนการเขียนรัฐธรรมนูญใหม่ กลุ่มคนที่ประกอบตัวขึ้นเป็น ส.ส.ร. จะมีความสำคัญสูงสุดในการกำหนดว่าเนื้อหาจะออกเป็นอย่างไร

ดังนั้น กระบวนการให้ได้มาซึ่ง ส.ส.ร. ก็ควรจะชอบธรรมและเป็นประชาธิปไตย

ประชาชนจึงต้องมีส่วนร่วมโดยตรงในการกำหนดตัวผู้ที่จะเป็นตัวแทนในการเขียนรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ผ่านการเลือกตั้ง

คำถามที่ระบุชัดเจนว่า ส.ส.ร.ต้องมาจากการเลือกตั้งจะเป็นการปิดช่องไม่ให้ในระหว่างกระบวนการแก้ไขรัฐธรรมนูญ 2560 รัฐสภาสามารถลักไก่ “ล็อกสเป๊ก” ว่า ส.ส.ร.จะมาจากการสรรหาหรือแต่งตั้ง โดยมีสัดส่วนที่ไม่ได้ยึดโยงกับประชาชน

ตาม พ.ร.บ.ประชามติ พ.ศ.2564 การเข้าขื่อเสนอทำประชามติโดยประชาชนจะต้องการผู้ร่วมลงชื่ออย่างน้อย 50,000 คน เพื่อเสนอต่อคณะรัฐมนตรี (ครม.) ให้มีมติอนุมัติ

ด้วยเหตุนี้ จึงต้องเร่งเข้าชื่อให้ครบก่อนที่ ครม.ใหม่จะเริ่มเข้าปฏิบัติหน้าที่ ซึ่งจะอยู่ในช่วงปลายเดือนสิงหาคมหรือต้นเดือนกันยายน 2566 เพื่อให้ ครม.สามารถมีมติทำประชามติร่างรัฐธรรมนูญใหม่ โดยใช้คำถามประชามติของประชาชนโดยทันทีตั้งแต่ในการประชุมครั้งแรก

สำหรับประชาชนที่สนใจร่วมลงชื่อเสนอให้ทำประชามติจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ สามารถร่วมลงชื่อได้ที่ http://conforall.com

กลุ่มประชาชนร่างรัฐธรรมนูญ

iLaw

 

อยากให้รัฐธรรมนูญของเรา

เป็นประชาธิปไตย

เป็นอารยะ

ดั่งประเทศทั้งหลาย

โปรดลองพิจารณาข้อเสนอ

ของ กลุ่มประชาชนร่างรัฐธรรมนูญ และ iLaw ดู •