วันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2564 เฟซบุ๊กแฟนเพจของกลุ่มเยาวชนปลดแอก ได้ออกมาแสดงความคิดเห็นต่อท่าทีของอาเซียนและท่าทีของไทยในลักษณะเชิงสนับสนุนการรัฐประหารของพม่าในนามของการฟื้นระบอบประชาธิปไตยและทำให้ประเทศกลับมามั่นคงว่า

อาเซียนร่วมใจ?

ถ้าย้อนกลับไปดูประวัติศาสตร์ของโลก ประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่รวมตัวกันในชื่อ “อาเซียน” คงติดอันดับต้นๆ ของภูมิภาคที่ทำการรัฐประหารบ่อยที่สุดในโลก เพราะแค่ไทยก็ปาไป 13 ครั้งแล้ว

แล้วทำไมภูมิภาคนี้ชอบรัฐประหารกันนักล่ะ?

ก่อนอื่นต้องบอกก่อนว่า สถานะของประชาธิปไตยในภูมิภาคนี้ถือว่าล้มลุกคลุกคลานเป็นอย่างมาก แม้ในบางประเทศ จะมีการลุกฮือของประชาชนนับครั้งไม่ถ้วนจนนำไปสู่ความเป็นประชาธิปไตย หรือ ความพยายามเปลี่ยนผ่านไปสู่ประชาธิปไตยในช่วงสั้น ๆ แต่ก็มิวายกลับไปสู่ระบอบเผด็จการในที่สุด

ประเทศพม่าเป็นกรณีที่เห็นได้ชัดเจน โดยหลังจากการปกครองที่อำนาจผูกขาดอยู่ที่กองทัพมาเป็นเวลานาน แม้ว่าจะมีการเลือกตั้งที่พรรค NLD ได้รับชัยชนะที่ถล่มทลายเมื่อปี 2558 แต่กองทัพก็ยังมีโควตาที่นั่งในสภาผู้แทนราษฏรและสภาเชื้อชาติถึง 25 % และล็อกตำแหน่งรัฐมนตรี 3 กระทรวงที่เกี่ยวข้องกับความมั่นคง ได้แก่ กลาโหม มหาดไทย และกิจการชายแดนไว้สำหรับกองทัพเท่านั้นซึ่งถือเป็นกลไกสืบทอดอำนาจโดยใช้รัฐธรรมนูญเป็นเครื่องมือ อีกทั้งการแก้รัฐธรรมนูญจะกระทำได้ก็ต่อเมื่อได้รับความเห็นชอบอย่างน้อย 3 ใน 4 ของรัฐสภานั้นหมายความว่าถ้ากองทัพไม่เห็นชอบก็แทบไม่มีโอกาสแก้รัฐธรรมนูญได้เลย ต่อมาเมื่อปลายปี 2563 ที่ผ่านมาพรรค NLD ได้ชนะเลือกตั้งอย่างถล่มทลายมากกว่าเดิมทำให้โอกาสในการแก้ไขรัฐธรรมนูญให้เป็นประชาธิปไตยมีเพิ่มขึ้น กองทัพได้เล็งเห็นแล้วว่าหากปล่อยให้เป็นแบบนี้ต่อไปพวกตนจะสูญเสียอำนาจในการปกครองและผลประโยชน์ในที่สุด

เราจะเห็นได้ว่าสิ่งที่เกิดขึ้นในพม่าคล้ายคลึงกับสิ่งที่เกิดขึ้นกับประชาธิปไตยในประเทศไทย ดังนั้นเราจึงตอบคำถามที่ว่าทำไมภูมิภาคนี้ถึงได้ชอบก่อการรัฐประหารกันนักอย่างเรียบง่ายว่า เพราะ ถ้าหากปล่อยให้บ้านเมืองเป็นประชาธิปไตยที่สมบูรณ์ มีรัฐบาลที่มีจากประชาชนอย่างแท้จริง จะทำให้สักวันหนึ่งชนชั้นปรสิตหรือชนชั้นนำที่เคยผูกขาดอำนาจและมีสถานะความเป็นอภิสิทธิ์หมดความสำคัญลงไปในที่สุด พวกเขาจึงใช้กำลังล้มล้างระบอบประชาธิปไตยเพื่อดึงอำนาจกลับไปสู่มือของตนและควบคุมไม่ให้ประชาธิปไตยได้เติบโต

อาเซียนเป็นการรวมตัวของกลุ่มประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เพื่อผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจและการต่อรองกับภูมิภาคอื่นๆ ในยุคที่โลกาภิวัตน์ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ แต่นับตั้งแต่อาเซียนก่อตั้งขึ้น ภูมิภาคนี้ก็ดูจะติดกับดักของวังวนอะไรบางอย่าง ไม่ได้เดินไปข้างหน้าเท่าที่ควร และข้อสำคัญที่ยังมีอยู่ในข้อตกลงของอาเซียนคือ จะไม่มีการแทรกแซงกิจการภายในของแต่ละประเทศสมาชิก ซึ่งต่างจากสหภาพยุโรป(European Union: EU)

หากอาเซียนจะไปได้ไกลกว่านี้ คงต้องมิใช่เป็นเพียงแค่การรวมกลุ่มกันเพื่อผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ แต่คงจะเป็นการร่วมกันทำเพื่อประชาชน ร่วมกันป้องกันไม่ให้มีการรัฐประหารยึดอำนาจโดยเผด็จการทหารอีก ส่งเสริมประชาธิปไตยสำหรับทุกชนชั้น มิเช่นนั้น อาเซียนคงจะต้องจมอยู่กับกงล้อของเผด็จการที่ยึดครองภูมิภาคนี้ไม่จบไม่สิ้น

#เยาวชนปลดแอก