นักกฎหมายสิทธิฯร้องไต่สวน คุมตัวสาวซาอุฯไม่ชอบ ศาลกลับยกฟ้องทั้งที่ยังไม่ได้ไต่สวน

วันที่ 7 มกราคม 2562 เฟซบุ๊กแฟนเพจของสมาคมนักกฎหมายสิทธิมนุษยชนรายงานว่า ทนายความจากสมาคมนักกฎหมายสิทธิมนุษยชน ได้เข้าช่วยเหลือหญิงชาวซาอุดีอาระเบียถูกควบคุมตัวในประเทศไทย โดยได้ยื่นคำร้องต่อศาลอาญา เพื่อขอให้ศาลไต่สวนการควบคุมตัวโดยมิชอบด้วยกฎหมาย ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 90

กรณีสืบเนื่องจากเมื่อวันที่ 6 มกราคม 2562 ที่ผ่านมา ได้มีบุคคลอ้างว่าเป็นเจ้าหน้าที่จากสถานทูตราชอาณาจักรซาอุดีอาระเบีย ประจำประเทศไทย พร้อมบุคคลซึ่งอ้างว่าเป็นเจ้าหน้าที่สายการบินคูเวตแอร์ไลน์ทำการควบคุมตัวนางสาวราฮาฟ โมฮาเหม็ด แอล-เคนูน (Mr. Rahaf Mohammed Alqunun) หญิงอายุ 18 ปี ชาวซาอุดีอาระเบีย ซึ่งได้หลบหนีจากครอบครัว เพราะการถูกบังคับให้แต่งงานและถูกทำร้ายอย่างหนัก โดยเธอได้เดินทางมายังประเทศไทยเพื่อต่อเครื่องจากสนามบินสุวรรณภูมิเพื่อลี้ภัยไปยังประเทศออสเตรเลีย แต่ระหว่างรอเปลี่ยนเครื่องที่สนามบินสุวรรณภูมิปรากฎว่าเธอได้ถูกควบคุมตัวไปกักขังไว้ที่ห้องพักในโรงแรมมิราเคิลทรานซิท อาคารระหว่างประเทศขาออก สนามบินสุวรรณภูมิ รวมทั้งถูกยืดเอกสารหนังสือเดินทาง ตั๋วเครื่องบิน และเอกสารประจำตัวไปแล้วนำตัวไป ขณะนี้เธอยังถูกกักขังอยู่ในห้องพักโรงแรมดังกล่าว

นางสาวราฮาฟ โมฮาเหม็ด แอล-เคนูนได้แจ้งแก่ทนายความว่า เธอไม่ต้องการเดินทางไปยังประเทศคูเวตและประเทศซาอุดิอาระเบีย เนื่องจากหากถูกส่งตัวกลับไปจะมีภัยอันตรายถึงแก่ชีวิต จากเหตุแห่งความแตกต่างในเรื่องความเชื่อทางศาสนา อย่างไรก็ดีบุคคลที่อ้างว่าเป็นเจ้าหน้าที่ที่เข้ามาควบคุมตัวเธอยืนยันจะดำเนินการส่งตัวกลับไปยังประเทศต้นทาง นอกจากนี้ผู้นำรัฐบาลไทยได้ให้สัมภาษณ์ย้ำถึงการต้องส่งตัวกลับไปยังประเทศต้นทาง

ทนายความได้ดำเนินการยื่นคำร้องต่อศาล เพราะเห็นว่าพฤติการณ์การกักขังดังกล่าวเข้าข่ายเป็นการขังโดยกรณีอื่นใดโดยมิชอบด้วยกฎหมาย และเห็นว่าการที่เจ้าหน้าที่จะส่งตัวเธอกลับไปยังประเทศต้นทาง อาจขัดต่อหลักการตามอนุสัญญาว่าด้วยการขจัดการเลือกปฏิบัติทางเชื้อชาติทุกรูปแบบ รวมถึงหลักการห้ามผลักดันกลับหากบุคคลนั้นเสี่ยงที่จะได้รับอันตราย

การยื่นคำร้องขอให้ศาลไต่สวนวันนี้เป็นการขอให้ศาลเรียกเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง และนางสาวราฮาฟ โมฮาเหม็ด แอล-เคนูน มาทำการไต่สวนโดยเร่งด่วน เพื่อให้ทราบว่าการกักขังนางสาวราฮาฟ เป็นไปโดยชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ หากพบว่ามีการกักขังไว้โดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ก็ให้ศาลมีคำสั่งปล่อยตัวโดยทันที เพื่อให้นางสาวราฮาฟ โมฮาเหม็ด แอล-เคนูนได้เดินทางไปยังประเทศออสเตรเลียตามเจตนารมณ์

อย่างไรก็ดี ศาลมีคำสั่งให้ยกคำร้องโดยไม่ได้ไต่สวน ด้วยเหตุผลว่า ไม่แน่ชัดว่าบุคคลผู้แอบอ้างว่าเป็นเจ้าหน้าที่สถานทูตราชอาณาจักรซาอุดีอาระเบียและเจ้าหน้าที่สายการบินคูเวตนั้นเป็นบุคคลใด และตามคำร้องเป็นการกล่าวอ้างโดยไม่มีหลักฐานเพียงพอให้ไต่สวน

ณัฐาศิริ เบิร์กแมน หนึ่งในทนายความที่เข้าให้การช่วยเหลือเห็นว่า การออกคำสั่งของศาลดังกล่าวทั้งที่ยังไม่ได้ทำการไต่สวนน่าจะเป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้องตามกฎหมาย เพราะหากดูตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 90 แล้ว กฎหมายกำหนดไว้ชัดว่าเมื่อได้รับคำร้องแล้ว ให้ศาลดำเนินการไต่สวนฝ่ายเดียวโดยด่วน