ครบรอบ 2 ปี สงครามยูเครน-รัสเซีย สงครามนี้บอกอะไร…และจะจบอย่างไร?

(Photo by Stefani Reynolds / AFP)

ย้อนหลังไปสองปีที่แล้ว เช้าวันที่ 24 กุมภาพันธ์ ปี 2022 ยังจำได้ว่าผมตื่นขึ้นมารับชมข่าวที่น่าตกใจจาก CNN, Fox News ว่า

“รัสเซียบุกยูเครน”

หลังจากนั้นโทรทัศน์ทั้ง 2 ช่อง และช่องอื่นๆ รวมทั้งสำนักข่าวต่างๆ ทั่วโลก ต่างนำเสนอข่าวสงครามยูเครนรายวัน ทุกวันมาตลอด 2 ปี

ก่อนเกิดสงคราม บรรดาผู้นำโลกต่างพยายามระงับไม่ให้เกิดสงคราม โดยเฉพาะประธานาธิบดีมาครงแห่งฝรั่งเศสถึงกับบินไปมอสโก เจรจากับประธานาธิบดีปูตินขออย่าทำสงคราม รวมทั้งโทรศัพท์จากปารีสไปมอสโกหลายครั้งจนนาทีสุดท้าย

ไบเดนก็โทร.หาปูติน

แต่ไม่มีใครยับยั้งปูตินได้

เพราะปูตินคาดหวังว่าจะเผด็จศึกยูเครนได้ภายใน 2-3 อาทิตย์ ดังคำให้สัมภาษณ์ของปูตินต่อ Tucker Carlson อดีตพิธีกรชื่อดังของ Fox News ที่ออกมาตั้งช่องของตัวเอง การสัมภาษณ์เผยแพร่เมื่อ 9 กุมภาพันธ์ 2024

ปูตินกล่าวว่า

ยูเครนเป็นของรัสเซียมาตลอด สงครามนี้ควรใช้เวลาแค่ 2-3 อาทิตย์ก็จบแล้ว ถ้าอเมริกาไม่เข้ามายุ่ง ส่งอาวุธให้ยูเครน

นั่นคือความในใจของปูตินที่เผยออกจากปากเขาเอง

 

CNN บอกว่า ยูเครนเป็นของจักรวรรดิรัสเซียนาน 300 กว่าปี

ปูตินพูดออกมาเองว่า ยูเครนเป็นของรัสเซียมาตลอดจนกระทั่งเกิดอุบัติเหตุ หมายถึงการล่มสลายของอดีตสหภาพโซเวียตเมื่อปี 1991แยกออกมาป็น 15 รัฐ 15 ประเทศ

ยูเครนเป็นหนึ่งในประเทศเกิดใหม่นั้น

แค่นี้ไม่ใช่เหตุผลเพียงพอที่ปูตินจะบุกยูเครน รวมทั้งการอ้างว่ายูเครนจะเข้านาโตจะนำอันตรายมาสู่รัสเซียก็ไม่น่าใช่ เพราะวันที่รัสเซียบุกยูเครน นาโตยังไม่รับยูเครนเข้าร่วม

ในอดีต รัสเซียบุกจอร์เจียปี 2008 ยึดครองดินแดนจอร์เจียไป 20%

ผมเคยคุยกับชายหนุ่มรูปงามชาวจอร์เจีย เป็นคนขายเสื้อผ้าในบูติกที่นิวยอร์ก เขาเล่าอย่างขมขื่นว่าจอร์เจียสูญเสียดินแดนให้รัสเซียถึง 20% ในสงคราม 5 วัน

นั่นคือรูปแบบสงครามที่รัสเซียจะนำมาใช้กับยูเครน แต่ทำไม่สำเร็จ

 

สงครามปีแรก เรือธงรัสเซียในทะเลดำ ชื่อ Hetman Sahaidachny จม

8 ตุลาคม 2022, 18 กรกฎาคม 2023 สะพานไครเมียโดนระเบิด 2 ครั้ง ฝีมือยูเครน ถือเป็นการเยาะเย้ยปูตินที่เข้ามาทำลายหัวใจไครเมีย สะพานนี้มีทั้งทางรถยนต์และรถไฟ

The Wall Street Journal ช่วงปลายปี 2023 รายงานว่า วันเดียว ยูเครน “สอย” เครื่องบินทิ้งระเบิด Su-34 (Su-34 fighter-bombers) ร่วง 3 ลำ เป็นชัยชนะทางอากาศที่ยิ่งใหญ่ที่สุดนับแต่เกิดสงคราม รัสเซียบอกว่าโดนจรวด Patriot ของอเมริกา

19 มกราคม 2024 ยูเครนส่งโดรนโจมตีคลังน้ำมันรัสเซีย ภาพข่าวเห็นไฟลุกท่วมคลังน้ำมันกินพื้นที่ 1,000 ตารางเมตร

วันวาเลนไทน์ ปี 2024 กระทรวงกลาโหมยูเครนโชว์คลิปโดรนทะเลโจมตีจนจมเรือยกพลขึ้นบก Caesar Kunikov แห่งกองเรือทะเลดำของรัสเซีย นับเป็นเรือลำที่สามของรัสเซียที่โดนจมนับจากเดือนพฤศจิกายน ปีที่แล้ว

ซึ่งก่อนหน้านั้นกองบัญชาการกองเรือทะเลดำก็ถูกโจมตีจนต้องย้ายกองบัญชาการหนี รวมทั้งเรือดำน้ำรัสเซียในอู่ลอยที่ไครเมียก็โดนโจมตี

กองเรือทะเลดำของรัสเซียแทบหมดสภาพ

 

ถึงแม้ว่ายูเครนจะประสบความสำเร็จในการรบทางทะเล แต่การรบทางบกออกจะลุ่มๆ ดอนๆ โดนรัสเซียถล่มด้วยจรวด โดรน และฝูงบินโจมตีอาคารบ้านเรือนตามเมืองต่างๆ อย่างไม่เลือกหน้า ผู้คนบาดเจ็บล้มตาย เป็นสงครามที่ไร้มนุษยธรรมอย่างที่สุด

เซเลนสกีเปลี่ยนแม่ทัพเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ปีนี้ เป็นการเปลี่ยนม้ากลางศึก แม่ทัพคนใหม่ถอนทหารออกจากเมืองอัฟดีฟกา อ้างเหตุผลว่าเพื่อถนอมกำลังพลไว้

อัฟดีฟกาเป็นเมืองสำคัญทางภาคตะวันออกของยูเครน

ไบเดนกล่าวว่า การที่ยูเครนสูญเสียเมืองอัฟดีฟกาเป็นเพราะอเมริกาส่งยุทธปัจจัยให้ไม่ทัน เนื่องจากรัฐสภาอนุมัติความช่วยเหลือล่าช้า

อย่างไรก็ตาม ขณะนี้รัฐสภาสหรัฐได้อนุมัติเงินช่วยเหลือต่างประเทศ 9,000 ล้านเหรียญแล้ว ส่งเรื่องต่อลงมายังสภาล่าง ซึ่งคงใช้เวลาอนุมัติขั้นสุดท้ายในอีกไม่นาน ในจำนวนนี้ 6,000 ล้านเหรียญเป็นเงินช่วยเหลือยูเครน

ต่อไปนี้ กระสุนปืนใหญ่และจรวดยูเครนจะไม่ขาดมือ

เดนมาร์กเร่งส่งปืนใหญ่และกระสุนที่มีอยู่ทั้งหมดมาช่วยยูเครนก่อนแล้ว

เช่นเดียวกับที่สหภาพยุโรปได้อนุมัติแพ็กเกจเงินช่วยเหลือยูเครนก้อนใหม่ มูลค่ากว่า 50,000 ล้านยูโร เพื่อจ่ายเป็นเงินบำนาญ เงินค่าจ้างและค่าใข้จ่ายอื่นๆ ตลอดปีข้างหน้า

ไบเดนอธิบายว่า การช่วยเหลือยูเครนคือการลงทุนที่คุ้มค่า เพราะอเมริกาไม่ต้องส่งลูกหลานเข้าสู่สงครามโดยตรง

 

ตลอด 2 ปี เซเลนสกีเดินสายพบปะขอความช่วยเหลือจากผู้นำตะวันตกโดยทั่วหน้า ปราศรัยที่ยูเอ็น พบไบเดน 2 ครั้ง ปราศรัยที่รัฐสภาสหรัฐ 2 ครั้ง พบผู้นำอังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมัน สวีเดน เดนมาร์ก ฯลฯ

ใครว่าเซเลนสกีเป็นได้แค่อดีตตัวตลก แต่ขอยกย่องว่า เซเลนสกีคือนักประชาสัมพันธ์ระดับโลก และเป็นยอดนักสู้ที่ปูติน “กิน” ไม่ลง

WSJ รายงานว่า สงครามยูเครนได้ทำลายอาวุธยุทโธปกรณ์ของรัสเซียที่มีอยู่ก่อนเกิดสงครามถึง 90% รถถังหลายพันคันถูกทำลาย จากการประเมินของสำนักสืบราชการลับสหรัฐที่รายงานต่อรัฐสภา รายการประเมินนี้แหล่งข่าวจากรัฐสภาบอกว่า นับแต่เกิดการรุกรานเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2022 ทหารรัสเซียน 315,000 คนถูกฆ่าหรือบาดเจ็บ เท่ากับ 87% ของกำลังพล 360,000 คน

รัสเซียสูญเสียรถถัง 2,200 คัน หรือประมาณเกือบ 2 ใน 3 ของจำนวน 3,500 คันที่มีอยู่ก่อนสงคราม

ที่ปรึกษาของประธานาธิบดีเซเลนสกีให้ข้อมูลว่า ถึงสิ้นเดือนธันวาคม 2022 ทหารยูเครนเสียชีวิต 13,000 คน ส่วนการสูญเสียปี 2023 จะสูงกว่านี้มาก เพราะตลอดปีมีการสู้รบที่ดุเดือดรุนแรง

มีภาพจำที่สะเทือนใจเห็นผ่านภาพข่าวทีวี คือการฉลองคริสต์มาส 2022 ของชาวเมืองเคียฟ ต้นคริสต์มาสต้องประดับอยู่ใต้ดิน เอาไว้บนดินไม่ได้ เพราะจรวดรัสเซียกำลังถล่ม เพลงคริสต์มาสร้องกันในสถานีรถไฟใต้ดิน

มาปีนี้เมื่อไม่กี่วันก่อน CNN นำเสนอภาพโรงเรียนเด็กๆ นั่งเรียนกันในสถานีรถไฟใต้ดิน มีเสียงรถไฟวิ่งผ่าน ทว่า เด็กๆ ต่างพากันเปล่งเสียงร้องเพลงชาติดังกลบเสียงรถไฟ

เห็นแล้วสะท้อนใจยิ่งนัก สงครามทำลายชีวิตเยาว์วัยอันสดใส

 

ย้อนกลับมาก่อนการบุกยูเครน ปูตินขอความเห็นผู้ว่าแบงก์ชาติรัสเซียที่เป็นผู้หญิง เธอห้ามปูตินไม่ให้ทำสงคราม เพราะเศรษฐกิจรัสเซียจะย่อยยับ

แต่ปูตินไม่ใส่ใจคำเตือน

WSJ ฉบับ 19 มกราคม 2024 รายงานเศรษฐกิจรัสเซียด้วยข่าว

“ไข่ปูติน” ว่า

“Price of Eggs Boil Over, Showing Putin’s Economy Is a Shell of Itself”

“ราคาไข่ขึ้นสูงจนสุกงอม, แสดงให้เห็นเศรษฐกิจของปูตินที่ถูกห่อหุ้มด้วยเปลือก (อันเปราะบาง) ของตัวเอง”

รายงานข่าวเขียนว่า ในทางเศรษฐศาสตร์จุลภาคที่แสดงว่า สงครามยูเครนได้ก่อกระแสเศรษฐกิจล่มเฉียบพลันในรัสเซียอย่างไร ไม่มีอะไรเกินไปกว่าการมองดูราคาไข่ (ปูติน)

แกนนำร้านค้าโกรเซอรี่เริ่มขาดแคลนไข่เมื่อไม่กี่เดือนที่ผ่านมาและราคาไข่พุ่งทะลุฟ้า ย้อนรอยชาวรัสเซียนให้รำลึกถึงยุคสหภาพโซเวียตขาดแคลนอาหาร

ประธานาธิบดี Vladimir Putin ได้พิมพ์ขอโทษและกล่าวตำหนิการขาดแคลนไข่ว่าเป็นความบกพร่องของรัฐบาล

ในเดือนธันวาคมที่ผ่านมา บอสใหญ่ฟาร์มสัตว์ปีก รู้จักกันในนาม “the Egg King” รอดจากการถูกลอบสังหารสองครั้ง หลังจากเจ้าหน้าที่เข้าตรวจสอบฟาร์มเนื่องจากราคาไข่ขึ้นสูงเฉียบพลัน

เบื้องหลังราคาไข่ทะยานขึ้นสูงกว่า 60%ในเดือนธันวาคมเมื่อเทียบกับปีที่แล้ว คือการมาบรรจบกันขององค์ประกอบสัญญาณแห่งความยากลำบากทางเศรษฐกิจรัสเซีย

การแซงก์ชั่นทางเศรษฐกิจของชาติตะวันตกได้ทำร้ายอุตสาหกรรมสัตว์ปีก ทำให้ขาดแคลน supply chains อุปกรณ์ฟาร์มที่มาจากตะวันตก อีกทั้งเงินรูเบิลที่อ่อนแอนำพาให้นำเข้าอาหารสัตว์และผลิตภัณฑ์สัตวแพทย์แพงขึ้นมาก รวมถึงวิกฤตแรงงานทำให้แรงงานฟาร์มไม่เพียงพอ การใช้จ่ายพุ่งสูงของภาครัฐ ทำให้เงินเดือนสูงขึ้น เกิดความต้องการอาหารและสินค้าอื่นเพิ่มขึ้น

เหตุผลสำคัญอีกประการคือการขาดแคลนวัคซีนไก่ที่ต้องนำเข้า ทำให้ไก่เป็นโรคตายจำนวนมาก

ภาวะ “ช็อคไข่ – egg shock” คือการสำแดงความไม่สมดุลทางเศรษฐกิจในภาวะสงครามของรัสเซีย

ตอนนี้คนรัสเซียนย้อนหวนรำลึกถึงการขาดแคลนอาหารยุคสหภาพโซเวียต การเข้าคิวยาวเหยียดรอซื้อไข่เริ่มเกิดก่อนหน้าเทศกาลปีใหม่

ร้านซูเปอร์มาร์เก็ตในไซบีเรียและร้านในเขตยึดครองไครเมียขายไข่ฟองละประมาณ 12 รูเบิล หรือเท่ากับ 13 เซนต์ ไข่เป็นของมีค่า เจ้าหน้าที่ท้องถิ่นจะมอบแผงไข่ให้ลูกน้องเป็นของขวัญปีใหม่

Telegram-สื่อโซเชียลเน็ตเวิร์กที่ใช้กันกว้างขวางในรัสเซีย ในทันใดเต็มไปด้วยโพส์ตหลายร้อยโพสต์แสดงความกังวลว่าจะหาไข่ได้ที่ไหน แลกเปลี่ยนความคิดเห็นว่าจะซื้อไข่ที่ไหนได้ราคาถูกกว่ากัน

มีโพสต์หนึ่งเขียนว่า “ถึงเวลาแล้วที่ต้องเลือกระหว่างไข่กับคาเวียร์ (caviar)”

“มัวแต่สนใจ bitcoin, bitcoin บอกแล้วว่าให้ลงทุนใน ‘ไข่’ ดีกว่า”

CNN ในช่วงกุมภาพันธ์ 2024 เสนอรายงานข่าวน่าสนใจเพิ่งเปิดเผยให้โลกรู้เป็นครั้งแรกว่า

รัสเซียเอาอาวุธจากเกาหลีเหนือ, จากอิหร่านมาใช้ทำสงคราม

แล้วรัสเซียเอาทหารที่ไหนมารบ

ผู้สื่อข่าว CNN รายงานจากกาฐมาณฑุ เมืองหลวงของเนปาลในหัวข่าว

Napalis Recruited by Russia Suffer Horrors of War in Ukraine

ทหารเนปาลจ้างวานโดยรัสเซียสูญเสียน่ากลัวในสงครามยูเครน

ผู้สื่อข่าว CNN ในกาฐมาณฑุไปสัมภาษณ์ผู้หญิงเนปาลลีที่สูญเสียสามีในยูเครน เธอเล่าว่า ได้รับโทรศัพท์ตอนกลางคืนจากผู้บังคับบัญชาหน่วยชาวเนปาลลีว่า สามีถูกยิงตายในสนามรบ เธอไม่ได้รับการติดต่อใดๆ จากทางการรัสเซีย

CNN คุยกับนักรบเนปาลลีที่หนีเอาชีวิตรอดกลับจากรัสเซีย เขาเล่าว่า รัสเซียจ้างวานคนหนุ่มเนปาลเข้าสู่สงครามด้วยการฝึกเบื้องต้นเพียง 2 อาทิตย์แล้วให้ปืนไรเฟิล ส่งเข้าสู่แนวหน้ายูเครนโดยมีทหารรัสเซียอยู่ข้างหลัง ด้วยสัญญาจ้างเดือนละ 2-3 พันเหรียญ (7,000-10,500 บาท ที่ 1 เหรียญ = 35 บาท)

เงินจำนวนนี้มากพอที่จะจ้างคนหนุ่มเนปาลลีจากเทือกเขาอันห่างไกลสู่สงคราม

มีวิดีโอภาพการฝึกทหารเนปาลลีในรัสเซียทั้งในพื้นที่ราบราวป่าและในลานหิมะ

ปัญหาของทหารรับจ้างเนปาลลีในกองทัพรัสเซียคือการสื่อสารสั่งการ เพราะทหารเนปาลลีฟังคำสั่งภาษารัสเซียนไม่รู้เรื่อง ไม่รู้ว่าคำลั่งให้หมู่ทหารไปซ้ายหรือไปขวา เดินหน้าหรือถอยหลัง

ทหารเนปาลลีจึงตายเยอะมาก

CNN ถ่ายให้ดูคนเนปาลลีประท้วงสงครามหน้าสถานทูตรัสเซียในกาฐมาณฑุ

CNN เข้าสัมภาษณ์รัฐมนตรีต่างประเทศเนปาล เขาเล่าว่าทางการเนปาลได้ติดต่อทูตรัสเซียประจำกาฐมาณฑุให้ดำเนินการเรื่องทหารเนปาลลีในกองทัพรัสเซียให้ชัดเจนมากขึ้น ให้มีการส่งข่าวกลับมาให้ครอบครัว ซึ่งทางทูตรัสเซียรับปาก แต่ยังไม่มีการดำเนินการอะไรเลย

รายงานข่าวทางการเนปาลบอกว่ามีทหารเนปาลลีในกองทัพรัสเซีย 200 คน แต่แหล่งข่าวจากทหารที่รอดชีวิตกลับมา และพวกสมาชิกสภาบอกว่า มีถึง 15,000 คน

ท้ายสุด ผู้สื่อข่าว CNN สัมภาษณ์ผู้หญิงเนปาลลีที่สามีไม่โทรศัพท์กลับมาจากสนามรบ 2 เดือนแล้ว ไม่รู้เป็นตายร้ายดีอย่างไร เธอร้องไห้

ลูกเล็ก 2 คนได้แต่ถามว่าพ่อหายไปไหน

ปล. : สักวัน CNN อาจจะมาสัมภาษณ์ชาวรัสเซียนหนีทหารมาอยู่สุขสบายที่ภูเก็ต แทนคำตอบสงครามที่ปูตินไม่มีโอกาสชนะ