“เส้นตรงที่อยู่ไกลออกไปสุดสายตา กับเส้นตรงที่อยู่ใกล้แม้เพียงปลายจมูก มันก็ยังคงความเป็นเส้นตรงเหมือนกัน”

จะมองในแบบไหน เส้นตรงก็ยังเป็นเส้นตรง มีเพียงระยะห่างที่ต่างกันเท่านั้น ทำให้เส้นตรงไม่เหมือนกันกับระยะมุมที่ได้มอง

ระยะนี้ของชีวิต กับช่วงเวลาการทำงานที่ต้องสร้างภาพถ่าย บนความท้าทายใหม่ๆ กับหัวใจดวงเดิม บนความเป็นปกติของการถ่ายภาพในแบบผม มักจะถ่ายภาพด้วยกล้องคอมแพกต์ซูมตัวเล็กๆ จะพร้อมเสมอและเบาใจทุกครั้ง กับการเก็บภาพได้ตามใจ กับระยะที่มองเห็นได้ จากความรู้สึกของตัวเอง ไม่ว่าจะใกล้ ไม่ว่าจะไกล

เก็บภาพได้หมด ครบทุกอารมณ์

 

ในวันที่ผมบอกกับตัวเอง “ถ้าทำงานด้วยความคุ้นชินจนเคยตัว อาจทำให้พลาดระยะของการได้สิ่งเห็นที่ต่างออกไป”

เมื่อคิดเองเออเอง จึงได้ตัดสินใจ ให้โอกาสตัวเองได้ทดลองทำงานชิ้นใหม่ ที่มาพร้อมกับความท้าทายเป็นของแถม

การถ่ายภาพจากเดิมอาศัย “ระยะเลนส์ซูม” ที่คุ้นเคย เปลี่ยนเป็นอุปกรณ์ที่ไม่คุ้นชินที่เรียกว่า “เลนส์ฟิกซ์ (28mm)” ระยะตายตัว ที่ไม่อาจตายใจ จนกว่าจะได้พิสูจน์

ระยะสายตาจากมุมมองที่คุ้นเคย กับระยะเลนส์ฟิกซ์ที่อยู่ในมือ ดูจะไม่ราบรื่นและยอมความกันง่ายๆ กับความรู้สึกของตัวเอง ในระยะแรกของการเดินถ่ายภาพ ด้วยความยึดติด และความชอบที่จะมองมุมไกลออกไปของผม จึงยังไม่ได้ภาพตามที่ต้องการ แม้จะเข้าตามซอกออกตามซอย และทะลุไปอีกหลายซอย หลายถนนมากหนทาง ก็ยังไม่ได้ภาพจากเลนส์ตัวใหม่

เมื่อความกังวลมากเข้า จึงเกิดเป็นความลังเลสงสัย และนำไปสู่การตั้งคำถาม “เลนส์ไม่ดีหรือเราเองไม่ได้เรื่อง”

แน่นอนครับว่า ผมเองก็ให้คำตอบตัวเองไม่ได้ จนกว่าระยะหนึ่งมาถึง

ระยะของแสงหรี่ๆ จากปลายอุโมงค์

เมื่อใช้ระยะเวลาอยู่กับความท้าทายใหม่ๆ นานพอ ก็เริ่มเรียนรู้และพยายามเข้าใจในสิ่งที่กำลังจับต้อง ให้ได้อยู่ในกำมือ ก็พอจะมีความหวัง เมื่อระยะเลนส์ไม่อาจเปลี่ยน ในท้ายที่สุดก็ต้องปรับระยะความรู้สึก และมุมมองของตัวเอง “ยืดหยุ่นมุมมองไปกับเลนส์ฟิกซ์”

เพราะเมื่อสิ่งที่อยู่รอบๆ ตัวล้วนเป็นองค์ประกอบของศิลปะแล้ว จะใกล้จะไกลแค่ไหน องค์ประกอบก็จะยังมีอยู่ และมันเป็นอยู่อย่างนั้นเสมอ เส้นตรงมันก็ยังเป็นเส้นตรงที่แม้อยู่ไปไกลสุดสายตา กับเส้นตรงที่อยู่แม้เพียงปลายจมูก มันก็ยังคงความเป็นเส้นตรงอยู่เช่นเดิม

ระยะเลนส์ล้วนมีผลกับระยะมุมมอง ภาพถ่ายที่ได้จึงต่างกัน ไม่ว่าจะระยะไหนจากสิ่งที่เห็น จะด้วยเลนส์หรือกล้องในแบบใด

สิ่งที่ขาดไม่ได้คือการมองผ่านความรู้สึกดีๆ ที่ได้กดชัตเตอร์ “จากระยะของความพอใจ”

การเดินถ่ายภาพในระยะนี้ของชีวิตสอนให้รู้ว่า ปัญหาเกิดจากตัวเองไม่ใช่อุปกรณ์ การยึดติดในสิ่งที่เห็น การไม่ปรับตัวเอง อาจทำให้เห็นระยะความงามของชีวิตลดน้อยลง

และทิ้งท้ายว่าด้วยระยะการมอง กับการเห็นของชีวิต อาจต่างกันได้ “เพราะระยะห่างของคนเรามันต่างกัน จากจุดที่ยืนอยู่” ด้วยระยะของมุมความคิด ระยะความใกล้และไกลของความเชื่อ ระยะความหลากหลายของผู้คนจึงมีขึ้นได้

“หากแต่เส้นตรงของความเป็นคน จะยังคงเหมือนกัน และมันจะยังคงเป็นเส้นตรงอยู่เสมอ” ไม่ว่าจะอยู่ในระยะห่างทางสังคม ในระยะใดก็ตามที

ขอบคุณมากมายครับ •

 

เอกภาพ | พิชัย แก้ววิชิต

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022