อ่านเป็นภาษาล้านนาว่า “ข้ามขัวบ่ป๊น จะไปฟั่งห่มก้นโยนฮาว”

ขัว แปลว่า สะพาน, บ่พ้น คือ ไม่พ้น, จะไป แปลว่า อย่า, จะไปฟั่ง แปลว่า อย่ารีบ, ห่มก้น แปลว่า ขย่ม, โยน แปลว่า โยก แกว่ง, ฮาว แปลว่า ราว

รวมความแล้วแปลว่า หากข้ามสะพานยังไม่ถึงอีกฝั่ง ก็อย่าเพิ่งขย่มสะพาน หรือโยกราวสะพานอย่างคึกคะนอง

เป็นคำสอนที่บอกว่า หากยังไม่ประสบความสำเร็จถึงที่สุด ก็อย่าได้โอ้อวด หรือประมาท หรือทำอะไรเกินกว่าเหตุไป เพราะที่คิดว่าสำเร็จแล้ว หรือข้ามสะพานไปพ้นแล้ว เหตุการณ์นั้นยังมาไม่ถึง และเท่ากับทำตัวเองให้ลำบากในภายหลังได้

เนื่องจากคำคมนี้เป็นคำสอนโบราณ สะพานที่กล่าวถึงก็ควรจะเป็นสะพานแบบโบราณ ซึ่งส่วนมากจะทำจากไม้ไผ่ไม่กี่ลำผูกเข้าด้วยกัน มีราวให้จับ ดังนั้น สะพานจึงไม่แข็งแรงนัก หากมีคนไปขย่มสะพาน หรือโยกราวสะพานมันอาจจะคว่ำ หรือทำให้คนบนสะพานที่ขย่มสะพานนั่นแหละตกลงไปในน้ำ

ผู้ใหญ่จึงสอนไม่ให้ขย่มสะพาน หรือโยกราวสะพาน ต้องข้ามสะพานด้วยความระมัดระวัง ไม่ประมาทจนข้ามพ้นสะพานเสียก่อน

สะพานในสมัยนี้ที่เป็นสะพานแขวนหรือมีลวดสลิงโยงไว้ก็เช่นกัน ด้านหนึ่งสะพานแขวนที่ปูด้วยไม้ดูเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับธรรมชาติ จึงเป็นที่นิยม แต่สะพานแขวนก็แกว่งไกวไปมา หากมีคนคะนองไปโยกสะพานก็เป็นที่น่าหวาดเสียวสำหรับคนที่ใช้สะพาน กระทั่งอันตรายถึงสะพานขาด

เมื่อปีที่แล้ว เกิดเหตุสะพานแขวนถล่มในรัฐคุชราต อินเดีย ในขณะที่ผู้คนอยู่บนสะพานกว่า 400 คน มีวัยรุ่นคะนองบางข่าวว่า 6 คน บางข่าวว่า 9 คนขึ้นไปขย่มสะพาน ทำให้สลิงยึดสะพานขาดไป 6 เส้น สะพานแขวนขาด และพลิกตัว มีคนจมน้ำตายไปกว่า 140 คน

คำคมล้านนาเรื่องไม่ให้ขย่มสะพานหรือโยนราวสะพาน คงอิงจากเรื่องจริงที่เกิดขึ้น

ถ้าไม่อยากตกสะพานก่อนข้ามสะพานสำเร็จ ก็ควรข้ามสะพานแบบระมัดระวังไม่ทำตัวล้ำเส้น เช่นนักการเมืองอ่อนหัดบางคนดังผ่านมา •

 

ล้านนาคำเมือง | ชมรมฮักตั๋วเมือง

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022