ที่มา | มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 13 - 19 ตุลาคม 2560 |
---|---|
คอลัมน์ | สมุนไพรมหิดล |
เผยแพร่ |
สมุนไพร/คณะเภสัชศาสตร์ ม.มหิดล
ตูมกาขาว Strychnos nux-blanda A. W. Hill. LOGANIACEAE
ไม้ต้น สูงได้ถึง 15 เมตร กิ่งสีเทาแกมเหลือง ไม่มีช่องอากาศ มีหนามที่ซอกใบ ไม่มีมือเกาะ
ใบ เดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปรี รูปไข่กว้างถึงรูปทรงกลม
ดอก ช่อกระจุกแยกแขนง ออกที่ปลายกิ่ง ดอกย่อยมาก ดอกสีเขียวถึงขาว หลอดดอกยาวสามเท่าของพูดอก
ผล สด สีแดงถึงส้มเมื่อสุก ทรงกลม ผนังหนา มีขนสาก 4-15 เมล็ด เมล็ดทรงรูปไข่คล้ายทรงกระบอกหรือทรงรี ทรงรีไม่เป็นระเบียบ ผิวคล้ายไหม
ตำรายาไทยใช้ ราก แก้ไข้มาลาเรีย ฝนน้ำกินและทาแก้อักเสบจากงูกัด แก่น แก้ปวดเมื่อยตามร่างกาย
ใบ ตำพอกแก้ฟกบวม ยาพื้นบ้านใช้
ราก ผสมลำต้นกำแพงเจ็ดชั้น รากชะมวง รากปอด่อน ต้มน้ำดื่ม เป็นยาระบาย ลำต้น ต้มน้ำดื่มหรือฝนทา แก้ปวดตามข้อ แก้อักเสบจากงูกัด
เปลือกต้น ผสมผลปอพราน เหง้าดองดึง คลุกข้าวให้สุนัขกินเป็นยาเบื่อ
ในกรณีแก้อักเสบจากงูพิษกัด อาจใช้สมุนไพรก่อนแล้วรีบนำส่งโรงพยาบาล