คนทีเขมา Vitex negundo L. Lamiaceae (VERBENACEAE)

ไม้พุ่ม สูง 1-5 เมตร

ใบ ประกอบแบบนิ้วมือ เรียงตรงข้าม ใบย่อย 5 ใบ อาจมี 3 ใบย่อย หรือ 7 ใบย่อย รูปใบหอกแคบ ปลายเรียวแหลม โคนสอบ ขอบหยัก

ดอกช่อ แยกแขนง ออกที่ซอกใบหรือปลายกิ่ง ดอกย่อย สีขาวแกมม่วงอ่อน กลีบรองดอกเชื่อมติดกัน เป็นถ้วย ปลายแยก เป็น 5 แฉก กลีบดอก 5 กลีบ ขนาดไม่เท่ากัน เชื่อมกันที่โคน ปลายกลีบล่างแผ่โค้ง เกสรผู้ 4 อัน

ผล รูปทรงกลม ขนาดเล็ก

เปลือก แก้ไข้ และฟกบวม แก้ริดสีดวง แก้ลมเสียดแทง แก้พยาธิ

ใบ แก้เสมหะ

ยาง ขับเลือดและลม ให้กระจาย ฆ่าแม่พยาธิ และคุดทะราด บำรุงกำลัง

น้ำคั้นจากใบสด รับประทาน แก้ปวดศีรษะ แก้เยื่อจมูกอักเสบ

ใบสด ขยี้ ทาถอนพิษสาหร่ายทะเล ปวดแสบปวดร้อน

ราก แก้ลม ขับเหงื่อ แก้ริดสีดวงแห้ง

รากและใบ รับประทาน หรือประคบแก้ปวดตามข้อ ปวดตามกล้ามเนื้อ