สมุนไพรเพื่อสุขภาพ

โครงการสมุนไพรเพื่อการพึ่งพาตนเอง

มูลนิธิสุขภาพไทย

www.thaihof.org

 

คลังยาสมุนไพรประจำบ้านและชุมชน

สู้หวัดโควิด-19

 

“เจอ-แจก-จบ” แนวทางล่าสุดของกระทรวงสาธารณสุข ตั้งแต่ 1 มีนาคม 2565 ให้คนที่ตรวจ ATK ผลติดเชื้อไข้โควิด-19 ที่ไม่มีอาการหรือมีอาการเพียงเล็กน้อย เปรียบเป็นสีที่เราคุ้นเคยก็คือผู้ป่วยสีเขียวนั้น ให้ไปที่แผนกผู้ป่วยนอกหรือรักษาแบบ OPD case แล้วจะได้ยาไปกินที่บ้าน และให้กักตัวดูแลตนเอง

ฟังว่าคุณหมอจะเป็นผู้ประเมินอาการหน้างาน ถ้าไม่มีอาการเหมือนสบายดีปกติ ไม่เป็นผู้สูงอายุ ไม่มีโรคที่มีความเสี่ยง คนไข้กลุ่มนี้ให้กินยาอยู่บ้าน

บางรายประเมินแล้วอาจให้เข้าระบบ Home Isolation (HI) หรือสถานที่แยกกักตัว Community Isolation (CI) แต่ถ้าเป็นกลุ่มเสี่ยงและมีอาการรุนแรงก็จะรับรักษาในโรงพยาบาล

ในกลุ่มที่ไม่มีอาการหรือมีอาการน้อยได้กำหนดสูตรยารักษาไว้ 3 สูตร หมอจะพิจารณาให้คือ ให้ยาฟาวิพิราเวียร์ หรือยาฟ้าทะลายโจร หรือเพิ่มเติมยารักษาตามอาการ เช่น ยาแก้ไข้ ลดน้ำมูก ยาแก้ไอ เป็นต้น

 

สถานการณ์เช่นนี้ ยาฟ้าทะลายโจร คือคลังยาของชาติสามารถหาได้ตามร้านยาทั่วไป

ฟ้าทะลายโจรได้รับการขึ้นทะเบียนยาจาก อย. ทั้งที่เป็นยาสามัญประจำบ้าน (หรือปัจจุบันจะเรียกว่ายาสมุนไพรขายทั่วไป) และขึ้นทะเบียนยาแผนโบราณ จึงหาเก็บไว้ในตู้ยาประจำบ้านได้สบายๆ

เมื่อเริ่มรู้สึกครั่นเนื้อตัวคล้ายจะเป็นหวัดมีไข้ รีบกินทันที

หากติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ก็เข้าหลักเกณฑ์ตามคำแนะนำว่า ผู้ป่วยถ้าได้กินยาฟ้าทะลายโจรเร็วที่สุดภายใน 3 วันแรก และกินต่อเนื่องสัก 5 วัน ถ้ามีติดตู้ยาประจำบ้านได้กินทันทีย่อมดีกว่าไม่มีของดีติดตัว

ข้อห้ามใช้ในสตรีตั้งครรภ์ และควรระวังการใช้ร่วมกับสารกันเลือดเป็นลิ่ม (anticoagulants) และยาต้านการจับตัวของเกล็ดเลือด (antiplatelets)

 

ที่น่าสนใจในการให้ข่าว “เจอ-แจก-จบ” คือ แนวทางนี้ยังช่วยการตัดสินใจการให้ยาต้านไวรัส เพราะเริ่มคิดว่าต้องให้ทุกคนหรือไม่?

การกินยาอะไรก็ตามจะมีผลข้างเคียงตามมา แม้ว่ายาฟาวิพิราเวียร์จะมีเพียงพอ แต่ต้องให้ยาอย่างเหมาะสม ซึ่งที่ผ่านมามีการจ่ายจำนวนมาก จนแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเริ่มกังวล และยาต้านไวรัสทุกชนิดเป็นแค่การยับยั้งไม่ใช่ยาฆ่าไวรัส ร่างกายของเราจะเป็นตัวฆ่าเชื้อไวรัสเอง

ปัจจุบันจึงต้องคิดถึงการดื้อยาฟาวิพิราเวียร์ด้วย เพราะในทางทฤษฎีการที่เชื้อสัมผัสยาบ่อยๆ มีโอกาสการดื้อยา จึงต้องใช้ยาสมเหตุสมผลมากที่สุด

นอกจากนี้ ยังมีผลข้างเคียงคลื่นไส้อาเจียน และการศึกษาก็พบว่าในสัตว์ทดลองมีผลต่อตัวอ่อน อาจทำให้ตัวอ่อนพิการ จึงห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์ด้วย

เวลานี้โควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอนแพร่เร็วแล้ว สภาพอากาศแปรปรวนหนาวๆ ฝนๆ ร้อนๆ ก็ทำให้เราเป็นหวัดหรือไม่สบายมีอาการแยกไม่ออกจากควิด-19 ด้วย

ดังนั้น สมุนไพรใกล้ตัวทั้งฟ้าทะลายโจรที่เป็นยาสำเร็จรูปหรือที่ปลูกต้นสดใช้เองได้นั้น ช่วยให้ลดการใช้ยาต้านไวรัสและลดการดื้อยาในภาพรวมได้อย่างดี

นอกจากนี้ เรายังมีคลังยาสมุนไพรใกล้ตัว ที่แค่เดินไปตลาดสดก็จะหายาดีๆ ได้

 

ขอแนะนำสูตรรับมืออาการต่างๆ ของโควิด ได้แก่ ยาขิง สรรพคุณทั้งที่มีมาแต่โบราณและจากการศึกษาใหม่ พอจะสรุปความว่า ใช้แก้หวัด ต้านไวรัส ลดการอักเสบ ลดเสมหะ แก้ไอ แก้คัดจมูก เพิ่มการไหลเวียนโลหิต ช่วยขับเหงื่อ และเป็นสมุนไพรเสริมภูมิคุ้มกัน

สูตรยาทำง่ายได้หลายวิธี ได้แก่

1) นำเหง้าขิงแก่สัก 1 หัว ทุบให้แตกๆ หรือฝานเป็นแว่นๆ ใส่น้ำต้มให้เดือด หรือใช้วิธีชง ใช้น้ำเดือดเทลงในขิงปิดฝาไว้ให้ตัวยาออกฤทธิ์ น้ำขิงแก่เผ็ดร้อนแต่งรสน้ำผึ้งหรือน้ำตาลเล็กน้อยใช้จิบกินอุ่นๆ ตลอดวัน

2) ไม่ใช่วิธีต้มแต่เป็นน้ำคั้นขิงสดอันนี้ฤทธิ์และรสแรง ให้ฝานขิงแก่แล้วใส่ครกตำคั้นเอาน้ำ ยุคใหม่พึ่งเครื่องปั่นธรรมดาไม่ต้องแยกกากก็ได้ ใส่ขิงแว่นลงไป แล้วเติมน้ำสะอาดลงไปด้วยเวลาปั่นจะได้น้ำขิงออกมามากขึ้น นำขิงสดนำไปผสมน้ำมะนาว น้ำผึ้งหรือน้ำเชื่อม จะได้ยารสเข้มอร่อย ใช้จิบตลอดวัน ไม่ให้ดื่มรวดเดียวนะ

ยาตะไคร้ หาได้ทุกฤดูกาลราคาไม่แพง สรรพคุณทางยาดั้งเดิมกล่าวว่ามีกลิ่นฉุน รสเผ็ดร้อน ขม เป็นยาระบาย ช่วยเจริญอาหาร ช่วยขจัดพิษออกจากร่างกาย รักษาโรคหลอดลมอักเสบ และคนไทยรู้จักกันดีว่าช่วยขับปัสสาวะ แก้ท้องอืดเฟ้อ และช่วยแก้ไขหวัด คัดจมูก แก้เจ็บคอ ซึ่งเป็นอาการร่วมของโควิด-19 ทั้งนั้น

สูตรยา

1) เอาตะไคร้ 1 ต้น ล้างน้ำ หั่นเป็นแว่นๆ ต้มน้ำเดือด รอให้อุ่นๆ กินครั้งละครึ่งถึงหนึ่งแก้ว วันละ 3 เวลา บางคนใช้สูตรตะไคร้ผสมกับขิงสด 5-6 แว่น ต้มร่วมกันก็เสริมฤทธิ์กันได้ดี

2) วิธีตามภูมิปัญญาดั้งเดิมจะนำเอาตะไคร้สัก 2 ต้น ไปเผาไฟหรือปิ้งให้ร้อน แล้วตัดหัวตัดท้าย เอามาทุบให้แตกๆ แล้วแช่ในน้ำร้อน แล้วกินวันละ 4-5 ครั้ง ครั้งละ ครึ่งแก้ว แก้ไข้หวัด หายใจโล่ง สูตรยานี้ในบันทึกภูมิปัญญาอินเดียบอกว่ายาชงตะไคร้เป็นที่นิยมช่วยขับเหงื่อ แก้ไข้หวัด และคนไข้ที่อ่อนเพลียกินแล้วจะช่วยฟื้นร่างกายอย่างดี

และถ้าคัดจมูก มีน้ำมูก เพิ่มเติมสูตรยารมไอน้ำที่ได้ผลและหาง่ายที่สุด เพียงใช้ตะไคร้ต้มน้ำเดือด สูดรมไอน้ำ แต่ถ้าจะเสริมพลัง 3 ประสาน ตะไคร้ หัวหอมแดง ใบมะขาม ต้มรวมกันเสริมสรรพคุณ ช่วยลดน้ำมูก จมูกโล่งหายใจสะดวก

และช่วยอาการหวัดหายเร็วขึ้น

 

หวังว่า “เจอ-แจก-จบ” เป็นแนวทางหนึ่งที่เรากลับมาดูแลตนเองที่บ้าน แต่ไม่ได้ละทิ้งแนวทางที่ผู้ป่วยที่จำเป็นต้องเข้าโรงพยาบาลหรือโรงพยาบาลสนามจะถูกปิดกั้นหรือมีอุปสรรคเพิ่มขึ้น

และบางรายที่ไม่สามารถกักตัวที่บ้านได้เพราะคับแคบ รัฐควรยังสนับสนุน Community Isolation (CI) หรือพลังชุมชนดูแลกันเองด้วย

โควิด-19 ยังอยู่กับเรา จึงไม่ควรประมาทและยังตั้งการ์ดไว้

อย่าคิดว่า เจอ-แจก-จบ จะหมายถึงโควิดจบแล้วนะ •