จรัญ มะลูลีม : ทรัมป์กับมุสลิม (19)

จรัญ มะลูลีม

ในการมาเยือนซาอุดีอาระเบียของทรัมป์ได้มีการทำข้อตกลงซึ่งรายละเอียดในเบื้องต้นยังคงมีไม่มากนัก

ข้อตกลงที่มีการลงนามกันก็ได้แก่ จดหมายแสดงความจำนงของสหรัฐว่าสหรัฐจะ “สนับสนุนความจำเป็นในการป้องกันประเทศ” ด้วยการขายยุทโธปกรณ์หลายรายการรวมถึงเรือรบ รถถัง และยานพาหนะอื่นๆ

ซึ่งรวมทั้งรายการใหม่ๆ ที่ยังไม่เคยมีการพูดคุยกันมาก่อน อย่างเช่น ระบบ THAAD ซึ่งเป็นระบบจรวดนำวิถีเพื่อการป้องกันที่ทันสมัยที่สุด

ส่วนรายการอื่นๆ ก็เป็นความมุ่งมั่นที่จะทำให้ระบบการป้องกันที่ควบคุมโดยอิเล็กทรอนิกส์ที่สลับซับซ้อนและการข่าวกรองทางอากาศและความมั่นคงทางชายแดนมีความทันสมัยมากขึ้น

อย่างไรก็ตาม มีผู้วิจารณ์ว่าอาวุธที่ซาอุดีอาระเบียมีอยู่ยังคงหนีไม่พ้นการนำไปใช้ถล่มเพื่อนบ้านที่เป็นปรปักษ์กัน อย่างเช่นในเยเมน อันเป็นดินแดนที่ซาอุดีอาระเบียกับอิหร่าน (ซึ่งเป็นการกล่าวเกินความเป็นจริง) สนับสนุนกันคนละฝ่าย เป็นต้น

Rex Tellerison กล่าวกับผู้สื่อข่าวพร้อมๆ ไปกับฝ่ายบริหารของซาอุดีอาระเบียซ้ำแล้วซ้ำเล่าถึงการตั้งรับลัทธิการก่อการร้าย อันเป็นการคุกคามที่มาจากอิหร่านและความมั่นคงในภูมิภาค

นอกจากนี้ เขายังพูดถึงความมั่นคงทางเศรษฐกิจด้วยการกล่าวว่า “ผมภาคภูมิใจในความสัมพันธ์ที่เราได้เริ่มต้นกับราชอาณาจักร”

สิ่งที่ปรากฏให้เห็นในความรักที่มีต่อกันระหว่างสองรัฐบาลนี้ตรงข้ามกับปีแห่งความแตกแยกระหว่างสองประเทศในสมัยของโอบามาที่ขยายตัวออกไปไกล

 

ในขณะที่ อะเด็ล อัล-ญุเบร (Adel al-Jubeir) รัฐมนตรีต่างประเทศของซาอุดีอาระเบียกล่าวว่า “นี่เป็นจุดเริ่มต้นของจุดเปลี่ยนในความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐกับชาวอาหรับและโลกมุสลิม” เขากล่าวขณะยืนอยู่เคียงข้าง Tillerson

นอกจากข้อตกลงด้านความมั่นคงแล้ว ญุเบรยังได้ออกมากล่าวว่าผู้นำเศรษฐกิจของสหรัฐที่อยู่ที่ซาอุดีอาระเบียได้จัดการประชุมทางเศรษฐกิจขึ้นเพื่อให้สอดคล้องกับการมาเยือนของทรัมป์ ทั้งนี้ ได้มีการเซ็นสัญญาข้อตกลงทางเศรษฐกิจที่มีศักยภาพด้วยเม็ดเงินมากกว่า 200 ล้านเหรียญสหรัฐ อันเป็นสัญญาที่มีระยะเวลามากกว่า 10 ปี

ฝ่ายบริหารจากบริษัทใหญ่ๆ ของสหรัฐได้เปิดเผยถึงการลงทุนร่วมกับซาอุดีอาระเบีย บริษัทของสหรัฐเหล่านี้ได้แก่บริษัท Blackstone อันเป็นบริษัทเอกชนยักษ์ใหญ่ที่ประกาศจะลงทุนในด้านสาธารณูปโภคถึง 40 ล้านเหรียญสหรัฐ

Stephen A.Sehwarzman ประธานฝ่ายบริหารของ Blackstone นั้นมีความสนิทสนมกับทรัมป์และเป็นที่ปรึกษาคนสำคัญที่อยู่ในสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจของกลุ่ม CEO

ญุเบรให้การยกย่องบริษัท Exxon Mobil อันเป็นบริษัทพลังงานที่ดำเนินการโดย Tillerson จนกระทั่งเขาออกไปเป็นฝ่ายบริหารของทรัมป์ว่าเป็น “ผู้ลงทุนที่ใหญ่ที่สุด” ในซาอุดีอาระเบีย

 

อาจกล่าวได้ว่าทรัมป์ได้รับการต้อนรับอย่างดีที่สุดทันทีที่ Air Force One แตะแผ่นดินซาอุดีอาระเบีย หลังจากบินตรงมาจากวอชิงตันตลอดคืน ตัวทรัมป์เองต้องการจะทิ้งปัญหาที่เขาถูกกล่าวหาว่าข้องเกี่ยวกับรัสเซียในช่วงเลือกตั้งเอาไว้เบื้องหลัง

ทรัมป์และคณะได้รับการต้อนรับอย่างเป็นทางการทั้งจากที่สนามบินและพระราชวังของกษัตริย์ เมื่อเขามาถึงพระราชวังมุรับบาในช่วงอาหารค่ำ ชาวซาอุฯ นับร้อยคน ซึ่งใช้ชุดคลุมยาวแบบชาวอาหรับได้ออกมาเต้นรำดาบ (Ardha) อันเป็นประเพณีการแสดงในวันชาติของซาอุดีอาระเบียเพื่อให้เกียรติแก่แขกคนสำคัญ

คนในคณะของทรัมป์รวมทั้งตัวทรัมป์เองก็ให้ความสำคัญกับการรำดาบนี้พร้อมกับต้องจิบน้ำชากาแฟเล็กน้อยตามกฎของการเต้นนี้ คนในคณะของทรัมป์ยกดาบขึ้นสูงและเอาแขนคล้องกับชาวซาอุฯ ที่ส่งเสียงร้องออกไปตามจังหวะกลองในแบบที่ Reine Prebu เสนาธิการทหาร Stephen Bannon หัวหน้าฝ่ายยุทธศาสตร์และผู้อำนวยการสภาเศรษฐกิจแห่งชาติ Gray Cohn ต่างก็หัวเราะพร้อมกับแกว่งตัวไปมาตามจังหวะกลอง

Toby Keith นักร้องแนวคันทรี่ชาวอเมริกันเป็นนักร้องชายคนเดียวในเมืองหลวงของซาอุดีอาระเบียที่นำเสนอการแสดงของเขาตรงกับการเดินทางมาของทรัมป์พอดี เมื่อกษัตริย์สัลมานพาทรัมป์นั่งรถกอล์ฟรอบๆ พระราชวังหลังอาหารค่ำ ทรัมป์ได้เหลือบตาดูจอขนาดใหญ่ที่กำลังแสดงดนตรีสดๆ ของ Toby Keith อยู่

 

การต้อนรับอย่างโอ่อ่านี้สะท้อนให้เห็นว่าทางราชอาณาจักรต้องการจะเชื่อมความสัมพันธ์ให้แนบแน่นกับสหรัฐ หลังจากมีรอยร้าวอยู่ข้างในสมัยโอบามาและใช้การเยือนประเทศของทรัมป์สร้างความเป็นปึกแผ่นกับบรรดาผู้นำของโลกมุสลิม

ในการพบกับผู้สื่อข่าว ญุเบรซึ่งอยู่กับ Tillerson ได้ยกย่องทรัมป์ด้วยการกล่าวว่านโยบายต่างประเทศใหม่ของทรัมป์เป็น “มโนทัศน์” ที่เข้มแข็ง และ “เด็ดขาด” สำหรับความมุ่งหมายของผู้นำซาอุดีอาระเบียที่จะนำเอาสันติภาพระหว่างอิสราเอลและปาเลสไตน์กลับมา

ญุเบรได้ยืมคำพูดที่ทรัมป์ชอบใช้ในการหาเสียงมากล่าวว่าความสัมพันธ์ใหม่ระหว่างสหรัฐกับโลกมุสลิมจะทำให้หลุมโคลนของกลุ่มสุดโต่งและการก่อการร้ายที่กระจายตัวออกไปเหือดแห้งลง

โดยลืมไปสนิทเลยว่าคนเหล่านี้คือผลิตผลของสหรัฐและพันธมิตรอาหรับที่ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อโค่นล้มผู้นำซีเรียมาก่อน

ในการสนทนาเป็นการส่วนตัว กษัตริย์สัลมานและทรัมป์ได้พูดคุยกันถึงทัศนคติที่มีร่วมกันว่าด้วยการคุกคามจากอิหร่าน

เมื่อถูกถามเกี่ยวกับการเลือกตั้งที่เพิ่งผ่านพ้นมาในอิหร่านที่ประธานาธิบดี โรฮานีได้รับเลือกตั้งกลับมาเป็นประธานาธิบดีอีกครั้ง Tillerson รัฐมนตรีต่างประเทศของสหรัฐกล่าวว่า เขาหวังว่าโรฮานีจะใช้สมัยของเขาเริ่มต้นการยกเลิกการเข้าไปเกี่ยวข้องกับเครือข่ายการก่อการร้าย หยุดทำให้ตะวันออกกลางไร้เสถียรภาพ หยุดทดลองการยิงขีปนาวุธและฟื้นฟูสิทธิขั้นพื้นฐาน

เขาพูดราวกับว่าสหรัฐเป็นพ่อพระและไม่ได้เข้ามาแทรกแซงตะวันออกกลางใดๆ เลย รวมทั้งไม่เคยยุยงให้เกิดความแตกแยกเพื่อที่จะได้ขายอาวุธจำนวนมหาศาล ซึ่งหากไม่เกิดความแตกแยกโอกาสที่อาวุธของสหรัฐที่จะขายได้ก็ลดน้อยลงไป

 

อย่างไรก็ตาม มีความเงียบเฉยจากคณะของทรัมป์ในประเด็นว่าด้วยสิทธิมนุษยชนในซาอุดีอาระเบียที่ผู้วิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลอย่างสงบได้ถูกจองจำ รวมทั้งในเรื่องการจำกัดสิทธิของสตรี

ทั้งนี้ ที่ปรึกษาของทรัมป์กล่าวว่าตัวของประธานาธิบดีเองไม่ได้ตั้งใจจะมา “สอน” เจ้าภาพแต่อย่างใด

โอบามาซึ่งเคยขายอาวุธของสหรัฐให้ซาอุดีอาระเบียเป็นจำนวนเงิน 115 ล้านปอนด์ในช่วง 8 ปีของการเป็นประธานาธิบดี ได้แสดงความห่างเหินกับซาอุดีอาระเบียให้เห็นโดยเฉพาะในช่วงท้ายๆ สมัยการเป็นประธานาธิบดีของเขา

เนื่องจากมีการพิจารณาว่าซาอุดีอาระเบียได้ทิ้งระเบิดลงไปที่พลเรือนของเยเมนอย่างไม่เลือกหน้า

อย่างไรก็ตาม ทรัมป์ได้นำเอาข้อตกลงเก่ากลับมาใช้อีกและขยายการขายอาวุธออกไปมากกว่าเดิม

 

ในการพบปะกันเป็นการส่วนตัว เมืองหลวงของทะเลทรายแห่งนี้ตกแต่งอย่างงดงามต้อนรับผู้มาเยือน และในดินแดนที่เต็มไปด้วยละอองทะเลทรายแห่งนี้ธงของซาอุดีอาระเบียและธงของสหรัฐปลิวไสวอยู่บนยอดเสาโรงแรม Ritz Carlton ซึ่งมีลักษณะเหมือนพระราชวัง ประดับประดาด้วยรูปภาพของผู้นำของทั้งสองประเทศ พร้อมกับธงของสองชาติโบกสะพัดไปมา

กษัตริย์สัลมานในวัย 81 พรรษา เขารับตำแหน่งกษัตริย์เมื่อตอนต้นปี 2015 เดินทางมาสนามบินด้วยรถกอล์ฟโดยมีพรมแดงปูเป็นทางยาวเพื่อต้อนรับการมาของทรัมป์ที่วิพากษ์คนมุสลิมและศาสนาอิสลามมาตลอด

ผู้นำของสองประเทศโอบกอดกัน ตามมาด้วยการต้อนรับจากวงดุริยางค์ที่แลเห็นได้ในขณะที่เครื่องบินเจ๊ตเจ็ดลำที่บินวนเวียนอยู่บนท้องฟ้า ส่งควันสีแดงขาวและน้ำเงินออกมาให้เห็น

“ผมยินดีมากที่ได้พบท่าน” กษัตริย์สัลมานบอกทรัมป์ซึ่งตอบรับด้วยคำพูดที่ว่า “ด้วยความมีเกียรติ” ที่ได้มาเยือนราชอาณาจักร

ทรัมป์และสตรีหมายเลขหนึ่งซึ่งไม่ได้คลุมศีรษะสวมกระโปรงยาวสีดำ กางเกงขาบาน พร้อมเข็มขัดโลหะสีทองรับช่อดอกไม้ต้อนรับจากเด็กหญิงอาหรับที่แต่งชุดตามประเพณีสามคน

การมีกษัตริย์มาร่วมงานต้อนรับ แสดงถึงความสำคัญของทรัมป์ที่มาเยือนซาอุดีอาระเบีย กษัตริย์สัลมานและผู้มาเยือนได้เดินเข้าสู่ห้องต้อนรับ VIP ในสนามบินนานาชาติคอลิด (Khalid) เพื่อดื่มกาแฟ จากนั้นกษัตริย์สัลมานก็นั่งรถ Cadillac คู่กับทรัมป์มุ่งสู่ตัวเมือง

ในยุครุ่งโรจน์ที่ประเทศมีรายได้มหาศาลจากน้ำมัน (Oil Boom) ซาอุดีอาระเบียถูกเรียกว่าเป็นประเทศที่มีการเปลี่ยนแปลงแบบก้าวกระโดดจากอูฐสู่รถ Cadillac (From Camel to Cadillac)