สมุนไพรมหิดล/คณะเภสัชศาสตร์ ม.มหิดล

หัสคุณ

ชื่อพฤกษศาสตร์ : Clausena excavata Burm. f.

วงศ์ : RUTACEAE

 

ไม้ต้น ไม่ผลัดใบ สูง 10-20 เมตร ลำต้นเป็นร่อง กิ่งคล้ายทรงกระบอก มีขนมาก เปลือกต้นสีเทา เรียบ

ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ เรียงสลับและเวียน มีจุดโปร่งแสง ใบย่อย 3-8 คู่ รูปไข่ถึงรูปใบหอก ปลายใบแหลม เรียวแหลมสอบเรียว โคนใบมน ขนาดไม่เท่ากัน เส้นใบหลักเส้นเดียว แขนงเบี้ยว เส้นใบย่อยชั้นที่สามเป็นร่างแห ไม่มีหูใบ

ดอกช่อแบบช่อแยกแขนง ช่อย่อยเป็นแบบช่อกระจุก ดอกสมบูรณ์เพศ รูปปลายยอดแบน ดอกย่อยมากสีเขียวถึงสีขาวแกมเหลือง วงกลีบเลี้ยงรูปถ้วย แยกเป็น 5 หยักซี่ฟัน กลีบดอก 5 กลีบ จรดกัน รูปแถบแกมรูปขอบขนาน เกสรเพศผู้ 10 อัน รังไข่เหนือวงกลีบ รูปทรงกระบอก

ผลสดมีเนื้อหลายเมล็ด รูปทรงรี หรือรูปขอบขนาน อวบน้ำ มี 1-3 เมล็ด เมล็ดเกือบเกลี้ยง สีเหลืองถึงแดงเมื่อสุก

ตำรายาโบราณ ใบ รสหอมเผ็ดร้อน ตำทาแก้คัน พอกประคบหรืออบไอน้ำ แก้ผื่น คันตามผิวหนัง

ดอก รสหอมร้อน ฆ่าเชื้อโรคแผลเรื้อรัง

ลำต้น รสร้อน ขับลม

ยอดอ่อน ใบอ่อน จิ้มน้ำพริก ใส่ข้าวยำ