แบทแมนตอนพิเศษ Whatever Happened to the Caped Crusader? เขียนโดยนีล ไกแมน เขียนภาพโดยแอนดี้ คูเบิร์ต เป็นเล่มหนึ่งที่ควรค่าแก่การอ่าน ตีพิมพ์ครั้งแรกแบ่งเป็นสองตอนจบเมื่อปี 2009

วันนี้ออกเล่มเดอลุกซ์เอดิชั่นปกแข็งเมื่อปี 2020 ดีซีคอมิกส์ให้นีล ไกแมน เขียนขึ้นมาเพื่อเข้าคู่กับเรื่องราวของซูเปอร์แมน Superman : Whatever Happened to the Man of Tomorrow? ผลงานปี 1986 ของอลัน มัวร์ ซึ่งขึ้นแท่นคลาสสิคเช่นกัน

ผู้เขียนมีอายุมากกว่านีล ไกแมน แต่ทันดูแบทแมนทางโทรทัศน์เรื่องเดียวกัน สมัยยังเป็นเด็กเล็กมากๆ โทรทัศน์กรุงเทพฯ หกสิบปีก่อนเคยฉายมนุษย์ค้างคาวทุกบ่ายเป็นหนังขาวดำตอนสั้นๆ ตอนละน่าจะ 15 นาที

นีล ไกแมน เขียนถึงเรื่องนี้ในหน้าคำนำด้วยความรู้สึกแบบเดียวกับผู้เขียน นั่นคือทุกตอนจะจบลงด้วยความตื่นเต้น

มนุษย์ค้างคาวร่วงจากตึก ไฟคลอก หรือไม่รถค้างคาว (ซึ่งเหมือนรถโฟล์ก) ตกหน้าผา วันถัดมาเราจะเฝ้าหน้าจอด้วยใจจดจ่อ และถ้าพลาดไปเพราะเหตุใดก็ตามจะต้องรีบถามเพื่อนที่ได้ดูว่ามนุษย์ค้างคาวเป็นอะไรรึเปล่า

ที่แน่ๆ คือมนุษย์ค้างคาวไม่ตายและจะไม่เคยตาย

นีล ไกแมน เขียนเรื่องมนุษย์ค้างคาวตาย เป็นความตายที่เกิดขึ้นเป็นเอกเทศไม่เกี่ยวพันกับเส้นเรื่องหลักโดยตรง

แต่ถ้าจะมีความเกี่ยวข้องอยู่บ้างน่าจะเป็นเรื่อง Batman R.I.P. และ Final Crisis งานเขียนของ Grant Morrison เมื่อปี 2008 ซึ่งการ์ตูนที่รักเคยเขียนถึงเมื่อนานมาแล้ว ความโดยย่อคือจักรวาลถึงคราวแตกสลายเป็นมัลติเวิร์สด้วยฝีมือของดาร์ก ไซด์ (Dark Seid)

เรื่องเกิดอะไรกับนักรบในเสื้อคลุมนี้เริ่มต้นที่งานศพของคนผู้หนึ่ง แขกที่มาคนแรกคือเซเลน่า ไคล์ หรือนางแมวป่า หลังจากนั้นมีแขกเหรื่อตามมาอีกหลายคน มีทั้งฝ่ายธรรมะ เช่น กอร์ดอน บาร์บาร่า โรบิน หรือฝ่ายอธรรม เช่น โจ๊กเกอร์ ริดเลอร์ เพนกวิน แม้แต่อัล รากูล

โดยอัลเฟรดให้การต้อนรับทุกคนโดยเสมอหน้า

โลงศพกลางห้องเล็กๆ หลังบาร์แห่งหนึ่งเปิดอยู่ ที่นอนอยู่ในโลงคือแบทแมน

 

 

หลังจากนี้เป็นอัลเฟรดเชิญแขกเหรื่อแต่ละคนขึ้นพูดอะไรบางอย่างถึงแบทแมนที่รู้จัก เริ่มต้นด้วยเซเลน่า ไคล์ เธอเล่าเรื่องครั้งที่แคทวูแมนปะทะแบทแมนครั้งแรกบนยอดตึกในคราวหนึ่ง ตอนนั้นหน้ากากของเธอเป็นแมวป่าแท้ๆ น่าเกรงขาม หลังจากนั้นสองอัศวินแห่งรัตติกาลปะทะกันอีกหลายครั้งจนถึงตอนหนึ่งที่ต่างรู้ว่าใครเป็นใครและแบทแมนขอให้เธอเลิก เธอไม่เลิกเพราะรู้ดีว่าแบทแมนจะไม่มีวันเลิก เหตุผลเพราะแบทแมนเลิกไม่ได้และจะไม่มีวันเลิกได้

เวลาผ่านไปแคทวูแมนก็เลิกก่อน เซเลน่า ไคล์ เปิดร้านขายลูกแมวและอาหารแมว

คืนหนึ่ง แบทแมนร่างโชกเลือดมาหา เขาขอให้เธอนำส่งโรงพยาบาลแต่เธอไม่ทำ นี่เป็นตอนจบของโรบินฮู้ด Robin and Marian ปี 1976 ของริชาร์ด เลสเตอร์ ฌอน คอนเนอรี่ และออเดรย์ เฮปเบิร์น เมื่อโรบินได้รับบาดเจ็บสาหัสมาเรียนวางยาพิษเขาเพราะรู้ว่าเขาจะไม่ฟื้นคืนมาเหมือนเดิมได้อีก

เซเลน่า ไคล์ มิได้ทำถึงขนาดนั้น เธอเพียงนั่งรอให้แบทแมนจากไปโดยสงบโดยไม่เรียกหาความช่วยเหลือ เพราะเธอรู้ว่าเขาจะไม่มีวันได้พักผ่อนตราบเท่าที่ยังมีชีวิตอยู่

โหดมาก

อัลเฟรดขึ้นพูดเป็นคนต่อไป เขาเล่าเรื่องเหลือเชื่อสำหรับคนที่นั่งฟังอยู่ข้างล่างและนักอ่าน

อัลเฟรดเล่าว่าเขาเคยเป็นนักแสดงละคร มีเพื่อนฝูงร่วมคณะละครที่เล่นละครด้วยกันอยู่กลุ่มหนึ่ง หากนักอ่านพิศดูเพื่อนของอัลเฟรดแต่ละคนจะเห็นว่าคนหนึ่งจมูกงองุ้ม อีกคนหนึ่งหน้าแสยะยิ้ม

วันหนึ่งพ่อของอัลเฟรดซึ่งรับใช้สกุลเวย์นมาช้านานเรียกตัวเขาให้เดินทางไปก็อธแธมเพื่อดูแลคุณชายน้อยบรู๊ซ เวย์น ที่พ่อแม่เพิ่งถูกยิงตายไป อัลเฟรดเข้าทำงานที่คฤหาสน์เวย์นแทนพ่อที่แก่ชราและล่วงลับไป

เขาเล่าว่า บรู๊ซ เวย์น เป็นเด็กเศร้าซึมและเติบโตมาเป็นแบบนั้นโดยตลอด

จนกระทั่งวันหนึ่งเขาเพาะกายเพิ่มพลังกล้ามเนื้อตนเองถึงขีดสูงสุดที่มนุษย์จะไปถึงเพื่อปราบคนพาลอภิบาลคนดี

อัลเฟรดเล่าว่าทุกครั้งที่แบทแมนได้ออกปฏิบัติการทุบเหล่าร้ายเขามีความสุข ยิ้มได้ สดชื่น

เมื่อวายร้ายหาได้ยากเข้า อัลเฟรดก็เรียกเพื่อนฝูงที่เคยเล่นละครด้วยกันมารับบทวายร้ายเลื่องชื่อแห่งก็อธแธม มีทั้งเพนกวิน โจ๊กเกอร์ และริดเลอร์ เพื่อนๆ สลับเปลี่ยนมาให้แบทแมนทุบไปเรื่อยๆ

จนกระทั่งวันหนึ่งริดเลอร์จิตหลุดยิงแบทแมน

ไม่น่าเชื่อ

มีเพียงสองคนนี้เท่านั้นที่ได้เล่ายาวๆ เป็นเรื่องเป็นราว สำหรับแขกคนอื่นๆ ไกแมนเพียงถ่ายทอดสั้นๆ ตามไฮไลต์ของแต่ละคน

ที่พลาดไม่ได้ย่อมเป็นจอมฆาตกรโจ๊กเกอร์ โจ๊กเกอร์เปิดตัวด้วยคำพูดชวนหวาดผวา เมื่อเด็กรับรถพูดว่าเขากลัวถูกโจ๊กเกอร์ฆ่าทิ้งถ้าดูแลรถไม่ดี มันตอบว่า “ฉันจะฆ่าแกทำไม ฉันฆ่าเพราะความสนุก”

น่ากลัวจริงๆ ตัวนี้

หนังสือเล่มนี้ไม่เพียงไกแมนที่ได้รับคำชมเชยแม้ว่าเนื้อเรื่องออกจะเข้าใจยาก แต่แอนดี้ คูเบิร์ต ผู้เขียนภาพได้รับคำชื่นชมมากด้วย เหตุเพราะเขานำเอาลายเส้นเก่าๆ ของตัวละครสำคัญกลับมาครบถ้วนในหลายกรอบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งโจ๊กเกอร์ที่มีหลายลักษณะ

อันที่โดดเด่นที่สุดย่อมเป็นลายเส้นจาก Batman : The Killing Joke เล่มคลาสสิคของอลัน มัวร์ และไบรอัน บอลแลนด์ ซึ่งการ์ตูนที่รักเคยเขียนถึงนานมาแล้วเช่นกัน

แบทแมนถือกำเนิดขึ้นเพื่อกวาดล้างคนชั่วจริงๆ และเขาจะไม่เลิกทำงานนี้แน่นอนตราบเท่าที่มีชีวิตอยู่เพราะเป็นชีวิตเดียวที่เขาจะมีได้หลังจากพ่อแม่ถูกฆ่าตาย บางทีที่เขาไม่เลิกเพราะเขาพยายามที่จะมิให้เหตุร้ายที่เกิดกับเขาเกิดขึ้นได้อีก

ประโยคนี้มิได้หมายถึงมิให้เกิดกับเด็กคนอื่นแต่หมายถึงมิให้เกิดกับตัวเขาอีก จึงว่าไกแมนยอดมาก นี่จึงเป็นฟรอยเดียนแบทแมนตัวจริง

“เธอจะช่วยชีวิตอีกกี่คน เราก็ไม่มีวันฟื้น” มาร์ธาแม่ของเขาพูดขึ้นในตอนท้าย

มาร์ธาปรากฏตัวชวนแบทแมน (ซึ่งยังนอนอยู่ในโลง) รำลึกถึงความหลังครั้งพ่อกับแม่มีชีวิต เขามีความสุขมากเพียงใด มากกว่าเด็กๆ หลายคนบนโลก

หลังจากนั้นเขาได้ช่วยเหลือผู้คนมากมายอย่างไม่ท้อถอย อะไรมากมายที่เขาทำ เขาจะไม่ได้ไปสวรรค์หรือไปนรก เขาจะเป็นได้เพียงแบทแมน

หนังสือปิดเล่มด้วยฉากมาร์ธาชวนเขาอำลาทุกคน อำลาวายร้ายทั้งหลาย ถ้ำค้างคาว รถค้างคาว และไฟส่องแสงค้างคาวบนฟ้า “ราตรีสวัสดิ์ทุกๆ คน” จากนั้นเป็นกรอบสุดท้ายเมื่อพยาบาลนำทารกชายเพิ่งคลอดมาให้มาธาร์

แถมท้ายการ์ตูนแบทแมนในอดีตอีกสามเรื่องฝีมือของนีล ไกแมน กับพอยซัน ไอวี่ ใน Pavane, กับริดเลอร์ใน Original Sins & When Is a Door Not a Door? และกับโจ๊กเกอร์ใน A Black and White World จึงจบบริบูรณ์ •

การ์ตูนที่รัก | นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022