รายงานพิเศษ

มงคล วัชรางค์กุล

 

ไบเดนประชุมนาโต

เยือนโปแลนด์

ส่งสัญญาณอะไรถึงปูติน

 

สงครามรัสเซียบุกยูเครนดำเนินไปกว่าหนึ่งเดือนแล้ว

มีเหตุการณ์สำคัญที่เกิดขึ้น สมควรบันทึกไว้ดังนี้

The Wall Street Journal (WSJ) ฉบับวันศุกร์ 25 มีนาคม 2565 รายงานว่า ยูเครนได้ทำลายเรือรบขนาดใหญ่ของรัสเซียที่จอดอยู่ที่ท่าเรือเมือง Berdyansk ริมทะเล Azov Sea ที่รัสเซียเพิ่งยึดได้

เมืองท่า Berdyansk อยู่ห่าง 50 ไมล์ทางตะวันตกของเมือง Mariupol และอยู่ห่างเกือบ 100 ไมล์จากแนวหน้าทางใต้ของยูเครน

ภาพจาก Fox News, CNN, MSNBC โชว์ให้เห็นลูกไฟดวงมหึมาสีแดงสุกพร้อมควันดำโขมงลุกท่วมเรือรบรัสเซียคาท่าเรือ มีเรือรบคุ้มกันขนาดเล็ก 2 ลำแล่นหนีออกจากท่า ลำหนึ่งมีไฟลุกท่วมเช่นกัน

เรือรบรัสเซียลำนี้เป็นเรือยกพลขึ้นบกชั้น Orsk ข่าวของยูเครนบอกว่า เรือชื่อ Seratov, CNN บอกว่าใช้บรรทุกทหารได้ 400 คน WSJ บอกว่าเรือลำนี้ใช้บรรทุกเสบียงในการส่งกำลังบำรุงจำนวนมาก

“สำหรับรัสเซีย การส่งกำลังบำรุงทางเรือเป็นวิธีที่ง่ายที่สุดที่จะป้อนอาหารให้กองทัพ”

ยูเครนไม่ได้บอกว่าใช้อาวุธอะไรในการถล่มเรือรบรัสเซีย นักวิเคราะห์ของ CNN วิเคราะห์ความเป็นไปได้ของอาวุธชนิดต่างๆ

WSJ รายงานว่า ยูเครนมีจรวดต่อต้านเรือรบใช้ยิงระยะ 200 ไมล์ แต่ยังไม่เคยเอาออกมาใช้ในสงครามนี้ และมีจรวด ballistic missiles ใช้ยิงระยะ 75 ไมล์ ซึ่งอาจปรับปรุงให้ยิงได้ไกลมากกว่านั้น

อดีตกัปตันกองทัพเรือยูเครนที่ปัจจุบันประจำการกับหน่วย Center for Defense Strategies (ศูนย์กลางยุทธศาสตร์กลาโหม) ให้ความเห็นกับ WSJ ว่า น่าจะเป็นจรวด Tochka-U ballistic missiles อย่างน้อย 1-2 ลูก

การถูกยูเครนโจมตีเรือรบคาท่าครั้งนี้ จะทำให้รัสเซียใช้เมืองท่า Berdyansk ขนถ่ายเสบียงไม่ได้อย่างน้อย 2-3 อาทิตย์

WSJ รายงานว่าก่อนหน้าการโจมตีเรือรบรัสเซีย กองทัพยูเครนได้สังหารผู้บัญชาการกองเรือทะเลดำของรัสเซีย, ผู้บัญชาการกำลังนาวิกโยธินที่ 810 ของรัสเซีย นายพลรัสเซียนทั้ง 2 คนถูกสังหารในการรบที่เมือง Mariupol

การโจมตีทำลายเรือรบรัสเซียของยูเครน บอกให้โลกรู้ว่า เคียฟสามารถยันกองทัพรัสเซียที่มีขนาดใหญ่กว่ามาก ให้หยุดนิ่งอยู่กับที่ได้

WSJ ยังรายงานอ้างแหล่งข่าวจากนาโตที่ประมาณการว่า นับจากเริ่มแรกที่รัสเซียส่งทหาร 190,000 คนเข้าบุกยูเครนนั้น ขณะนี้รัสเซียสูญเสียทหารแล้วมากถึง 40,000 คน ในจำนวนนี้ถูกฆ่าในสงคราม, บาดเจ็บ, ถูกจับเป็นเชลยและหนีทัพ

รัสเซียเคยออกข่าวครั้งเดียวเมื่อ 2 มีนาคมว่า มีทหารรัสเซียถูกฆ่าตาย 498 คน แล้วไม่เคยออกข่าวอีกเลย

ที่ปรึกษาประธานาธิบดียูเครนให้สัมภาษณ์ทางทีวีว่า ทหารรัสเซียที่ล้อมกรุงเคียฟอยู่นั้น มีทหารเพียง 12,000 คนที่ปฏิบัติการอยู่ ในจำนวนนี้ 3,000 คนถูกทหารยูเครนล้อมกรอบ และทหารรัสเซียอีก 4,000 คนก็กำลังถูกล้อมเช่นกัน

รัสเซียและยูเครนมีการแลกเปลี่ยนเชลยศึกกันฝ่ายละ 10 คน สำนักข่าว TASS ของรัสเซียรายงาน

ยูเครนเปิดเผยว่า รัสเซียยิงถล่มโรงละครในเมือง Mariupol ทำให้คนยูเครเนียนที่หลบภัยในโรงละคร เสียชีวิตอย่างน้อย 300 คน

WSJ รายงานเมื่อ 24 มีนาคม 2565 ประธานาธิบดีไบเดนบินไปร่วมประชุมนาโต, G 7, และสหภาพยุโรปกว่า 30 ประเทศที่กรุงบรัสเซลส์, เบลเยียม นายกรัฐมนตรี Fumio Kishida แห่งญี่ปุ่น และนายกรัฐมนตรี Justin Trudeau แห่งแคนาดา บินมาร่วมประชุมด้วย

ที่ประชุมมีความเห็นว่า ปูตินอาจมีคำสั่งให้รัสเซียใช้อาวุธเคมีหรืออาวุธร้ายแรงอื่นที่คาดไม่ถึง ไบเดนบอกว่าปูตินจะต้องรับผิดชอบ

ไบเดนแถลงว่า นาโตและพันธมิตรยุโรปรวมกันเป็นหนึ่งเดียวอย่างไม่เคยเป็นมาก่อนในการต่อต้านปัญหาความขัดแย้งใหญ่สุดของยุโรปในรอบ 50 ปี

สหรัฐประกาศ Sanction รอบใหม่มากกว่า 400 นักการเมืองรัสเซียน, ผู้มีอิทธิพลและบริษัทผลิตอาวุธทางทหาร ในจำนวนนี้คือมากกว่า 300 คนของสมาชิกสภา Duma, สมาชิกสภาล่าง, บอร์ด 17 คนของสถาบันการเงิน Sovcom bank, Herman Gref ที่ปรึกษายาวนานของปูตินและผู้บริหาร Sber bank, นักธุรกิจรัสเซียน Gennady Timchenko, รวมทั้งรัฐวิสาหกิจขนาดใหญ่ 48 แห่งที่ผลิตอาวุธ

ไบเดนประกาศรับผู้อพยพยูเครเนียน 100,000 คน พร้อมให้เงินทุนความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม 1 พันล้านเหรียญ

“สิ่งเดียวที่สำคัญที่สุดสำหรับพวกเราคือการรวมเป็นหนึ่งเดียว และโลกจะต้องดำเนินการจับตาดู เดรัจฉาน (brute) ไอ้คนนั้นต่อไป ‘ไบเดนหมายถึงปูติน’ รวมทั้งชีวิตผู้บริสุทธิ์ที่จะต้องสูญเสียและถูกทำลาย”

ประธานาธิบดีเซเลนสกีของยูเครนปราศรัยกับที่ประชุมนาโตทางวิดีโอคอลขอความช่วยเหลือเพิ่มขึ้น คร่ำครวญถึงคำตอบที่ยังไม่มา

“พวกท่านมีรถถังอย่างน้อย 20,000 คัน ยูเครนขอเพียงหนึ่งเปอร์เซ็นต์หรือจะขายให้ก็ได้ แต่เรายังไม่ได้รับคำตอบที่ชัดเจน สิ่งที่แย่ที่สุดระหว่างสงครามคือการไม่ได้รับคำตอบที่ชัดเจนของสิ่งที่ร้องขอไป”

เซเลนสกีเท้าความเรื่อง no-fly zone ว่าได้ร้องขอตั้งแต่เกิดสงครามเมื่อ 24 กุมภาพันธ์ เพื่อป้องกันเครื่องบินรัสเซีย ในความหมายที่ชัดเจนคือปกป้องคนของเราจากลูกระเบิดและจรวดรัสเซีย แต่เราไม่เคยได้คำตอบที่ชัดเจน แล้วผลเป็นอย่างไร ประชาชนถูกฆ่าตายไปแล้วเท่าไร เมืองที่สงบ สวยงามถูกทำลายไปแล้วกี่เมือง

เซเลนสกีกล่าวถึงการร้องขอเครื่องบินรบว่า พวกท่านมีเครื่องบินรบเป็นพันๆ ลำ แต่เราไม่เคยได้รับเลยแม้แต่ลำเดียว เพื่อปกป้องประชาชนและบ้านเมือง ยูเครนร้องขอความช่วยเหลือทางทหารเพิ่มขึ้น โดยปราศจากเงื่อนไขใดๆ

ที่ประชุมมีมติให้ความช่วยเหลือทางอาวุธรอบใหม่แก่ยูเครน รวมทั้งการเตรียมป้องกันหากยูเครนถูกโจมตีด้วยอาวุธเคมีหรืออาวุธร้ายแรงอื่น รวมทั้งการเตรียมตัวป้องกันของประเทศกลุ่มนาโตเองด้วย

ไบเดนยังพูดว่า เขาคิดว่าควรขจัดรัสเซียออกจากกลุ่ม G 20 แต่ขึ้นอยู่กับความเห็นของกลุ่ม แต่ถ้าเอารัสเซียออกจากกลุ่มไม่ได้ ไบเดนเสนอให้ยูเครนเข้าร่วมประชุมด้วยในฐานะผู้สังเกตการณ์

G 20 จะประชุมครั้งต่อไปที่บาหลี, อินโดนีเซีย ฤดูใบไม้ร่วงที่จะถึงนี้

รัสเซียถูกขับออกจากกลุ่ม G 8 เมื่อครั้งบุกยึดไครเมียปี 2014 ยุบลงเป็น G 7

ที่ประชุมนาโตส่งคำเตือนถึงจีนว่า อย่าให้ความช่วยเหลือทางทหารแก่รัสเซีย ไบเดนบอกที่ประชุมว่าได้ส่งคำเตือนนี้ถึงสีจิ้นผิง โดยตรงแล้วในการประชุมกันเมื่ออาทิตย์ที่แล้ว

ในการรบของรัสเซียที่ผ่านมา ทั้งสงครามเชสเนีย, สงครามจอร์เจีย, สงครามไครเมีย ล้วนมีแม่ทัพใหญ่บัญชาการรบในสนาม แต่สงครามยูเครนคราวนี้รัสเซียไม่ได้แต่งตั้งใครเป็นแม่ทัพ ให้รัฐมนตรีกลาโหม เซียร์เกย์ ซอยกู เป็นผู้บัญชาการ

เขาคนนี้เป็นสหายสนิทกับปูติน แต่ได้หายหน้าไปนานกว่า 2 อาทิตย์แล้ว แหล่งข่าวทางฝ่ายตะวันตกบอกว่า ซอยกูหัวใจวาย ต้องนอนโรงพยาบาลเพราะตกใจโดนปูตินตวาดในการประชุมออนไลน์ เนื่องจากการรบผิดพลาดเอาชนะยูเครนไม่ได้

เซียร์เกย์ ซอยกู ไม่มีความรู้ทางทหาร ไม่เคยผ่านโรงเรียนทหาร พื้นฐานเขาเป็นวิศวกร

The New York Times 25 มีนาคม 2565 รายงานว่า ไบเดนและผู้นำยุโรปคาดว่าจะประกาศจำนวนแน่นอนของก๊าซธรรมชาติที่อเมริกาจะส่งให้ยุโรปปีนี้ การส่งก๊าซจำนวนนี้จะช่วยให้ยุโรปหยุดการพึ่งพาก๊าซรัสเซียในเร็ววัน พร้อมทั้งสร้างความเชื่อมั่นว่าจะพึ่งพารัสเซียน้อยลงในอนาคต

WSJ 26-27 มีนาคม 2565 รายงานว่า สหรัฐคาดว่าจะส่งก๊าซ LNG ปีละ 50 พันล้านคิวบิกเมตรให้ยุโรปอย่างน้อยถึงปี 2030 ก๊าซจำนวนนี้เป็นสามเท่าของที่ EU เคยนำเข้าจากรัสเซีย ปีที่แล้ว EU นำเข้า LNG 22 พันล้านคิวบิกเมตรจากอเมริกา

สหรัฐและเจ้าหน้าที่อียูบอกว่าจะเพิ่มการส่งออกก๊าซ LNG จากอเมริกาไปยัง 27 ประเทศอียูปีนี้เพิ่มขึ้นอีกอย่างน้อย 15 พันล้านคิวบิกเมตรเมื่อเทียบกับปี 2021

การ boost เพิ่มจำนวนก๊าซจากอเมริกาเป็นเพียงส่วนหนึ่งที่จะทดแทนการขาดแคลนเมื่ออียูหันหน้าออกจากก๊าซรัสเซีย ผู้ซื้อจากทั่วทวีปยุโรปกำลังเซ็นสัญญาใหม่กับผู้ผลิตในตะวันออกกลางและแอฟริกาสำหรับฤดูหนาวหน้า โดยร่วมกันเซ็นสัญญาซื้อเพื่อต่อรองให้ได้ราคาถูกลงมา

ในขณะที่ฝรั่งเศสยุติการให้ความช่วยเหลือเรื่องก๊าซ heaters ตามบ้าน เปลี่ยนมาให้ความช่วยเหลือเรื่อง electric heat pumps แทน, อิตาลีผู้บริโภคก๊าซรัสเซียรายใหญ่อันดับสองรองจากเยอรมนี เปลี่ยนมาใช้ถ่านหินในโรงงานพลังงานแทนการใช้ก๊าซ

“การขจัดก๊าซรัสเซียเป็นต้นทุนที่เพิ่มขึ้นของยุโรป” ไบเดนกล่าว และว่า “ไม่ใช่เพียงสิ่งที่จะต้องทำเพื่อแสดงจุดยืนที่ถูกต้องทางศีลธรรม แต่ยังหมายถึงเป้าหมายที่พวกเราจะก้าวเดินร่วมกัน”

กลุ่มอียูจะลดการนำเข้าก๊าซรัสเซียลง 2 ใน 3 สำหรับปีนี้

อียู sanction เหล็กรัสเซียจาก Severstal โรงงานเหล็กใหญ่อันดับสามของยุโรป

วันศุกร์ 25 มีนาคม 2565 ไบเดนบินเข้าโปแลนด์ ไปเยี่ยมทหารอเมริกันที่เมือง Rzeszow โปแลนด์ ห่าง 60 ไมล์จากชายแดนยูเครน ที่นั่นมีกองพล 82 ส่งทางอากาศของอเมริกันจากรัฐนอร์ทแคโรไลนาตั้งอยู่

ไบเดนบอกกับทหารอเมริกันว่า เขาอยากไปเห็นเหตุการณ์ในชายแดนเขตยูเครน อยากเป็น first hand แต่พวกเขา (หน่วยคุ้มกัน) บอกว่า ไบเดนไม่มีออปชั่นนี้

ปัจจุบันมีทหารอเมริกันอยู่ในโปแลนด์ 100,000 คน จำนวนนี้เพิ่มมามากขึ้นเมื่อ 3-4 อาทิตย์ที่แล้ว

ไบเดนไปเยี่ยมศูนย์อพยพที่เมือง Rzeszow พูดคุยกับอาสาสมัครที่ช่วยงานในศูนย์ มีอาสาสมัครหญิงสาวคนหนึ่งบอกกับไบเดนว่า เธอเกิดในประเทศจอร์เจีย ตอนนี้พำนักที่กรุงวอชิงตัน ดี.ซี. อาสาสมัครมาช่วยงานที่นี่

The New York Times รายงานว่า วันเสาร์ 26 มีนาคม ไบเดนปราศรัยที่วอร์ซอ เมืองหลวงโปแลนด์ บริเวณหน้าปราสาทอายุหลายร้อยปี มีประธานาธิบดีโปแลนด์ Andrzej Duda นั่งฟังอยู่ด้วยพร้อมกับชาวโปลิสล้นหลาม ไบเดนพูดถึงปูตินว่า

เพื่อเห็นแก่พระเจ้า (for God’s sake) ผู้ชายคนนี้ (ปูติน) ไม่ควรอยู่ในอำนาจต่อไป”

ไบเดนเล่าว่า ก่อนเกิดสงคราม เขาได้ติดต่อสายตรงกับปูตินหลายครั้ง เพื่อยับยั้งสงคราม นี่เป็นการเปิดเผยเรื่องนี้เป็นครั้งแรก

“ปูตินคือ จอมโกหก (a lie)”

 

ไบเดนพูดถึงสงครามนี้ว่า เป็นการเผชิญหน้าครั้งล่าสุดในช่วงทศวรรษระหว่างฝ่ายประชาธิปไตยกับผู้กดขี่ เป็นการท้าทายนับแต่สงครามโลกครั้งที่ 2

ในสงครามนี้ เราไม่อาจได้ชัยชนะในวัน หรือในเดือน เราต้องผนึกกำลังประดุจเหล็กกล้า เผชิญการต่อสู้ที่ยาวนานข้างหน้า

ไบเดนบอกว่า ประชาชนรัสเซียนไม่ใช่ศัตรูของเรา

ไบเดนบอกว่าการที่ปูตินบุกยูเครนคือปฏิบัติการของนาซี เขาระบุว่า เซเลนสกีเป็นยิวที่พ่อเขาเสียชีวิตในค่ายกักกัน Holocaust

ไบเดนประกาศกร้าวว่า

“รัสเซียอย่าได้มาบุกดินแดนนาโตแม้แต่นิ้วเดียว”

ไบเดนส่งสัญญาณบอกปูตินว่าจะต้องรบกับใคร