เทศมองไทย : การเดินทางของ “นวดแผนไทย” ก่อนเป็น “มรดกโลก”

แวะเวียนไปใช้ชีวิตอยู่ในกรุงปารีส เมืองหลวงของฝรั่งเศสอยู่สี่ซ้าห้าวัน ถึงได้รู้ว่าฝีมือ “นวดไทย” นั้นโด่งดังจริงๆ ครับ มีคนพูดถึง ถามถึงไม่น้อยกว่าอาหารไทยดังๆ ทั้งหลาย ไม่ว่าจะเป็นผัดไทย ขนมจีนน้ำยา หรือต้มยำกุ้งเลยทีเดียว

กลับมาก็ได้ความจากเอเอฟพี เมื่อ 10 ธันวาคมนี้ว่า นวดแผนไทยกำลังอยู่ระหว่างการพิจารณาของคณะกรรมการมรดกโลกขององค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือยูเนสโก ว่าจะขึ้นทะเบียนเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของโลกหรือไม่ การพิจารณาอยู่ในช่วงระหว่างวันที่ 9-14 ธันวาคม

ซึ่งหากไม่ผิดจากความคาดหมายใดๆ ก็น่าจะเป็นไปตามที่ทางการไทยเสนอไปแน่นอน

 

ตามข้อมูลของเอเอฟพีบอกเอาไว้ว่า นวดแผนไทยนั้นเป็นทักษะ ฝีมือที่ตกทอดสืบต่อกันมานานถึง 2,000 ปี ต่อมาได้รับการส่งเสริม อนุรักษ์และจัดการให้มีการศึกษา เรียนรู้และถ่ายทอดต่อเนื่องกันอย่างเป็นระบบ มีโรงเรียนแพทย์แผนโบราณและการนวดแผนโบราณวัดโพธิ์เป็นแกนสำคัญในการถ่ายทอดองค์ความรู้ที่ถูกต้อง ต่อเนื่องกันไป

กลายเป็นธุรกิจทำรายได้งามที่มีให้เห็นกันดกดื่นทั้งในกรุงเทพมหานคร เรื่อยไปจนถึงแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมของชาวต่างชาติทั้งหลาย จนน่าจะเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้นวดแผนไทยมีชื่อเสียงเป็นที่นิยมชมชอบไปทั่วโลก

ตามร้านนวดที่พบเห็นได้ทั่วไปในเมืองไทย เอเอฟพีบอกว่า สนนราคาตกราว 5 ดอลลาร์ต่อชั่วโมง แต่ถ้าไปเข้าร้านนวดไทยในต่างแดนไม่ว่าจะเป็นปารีส ลอนดอน หรือนิวยอร์ก ราคาอาจเพิ่มขึ้นเป็นหลายเท่าตัว ถ้าเป็นระดับ “ท็อป” อาจถึง 100 ดอลลาร์ต่อชั่วโมง

เอเอฟพีบอกว่า นวดไทยนั้นต้นกำเนิดแต่เดิมอยู่ที่อินเดีย น่าจะเผยแพร่เข้ามาในไทยพร้อมกับพระพุทธศาสนาเมื่อ 2,500 ปีก่อน เดิมฝึกกันเป็นวินัยเคร่งครัดอยู่ตามวัดวาอารามต่างๆ แล้วค่อยกลายเป็นมรดกตกทอดในครอบครัว วงศ์ตระกูล เป็นส่วนหนึ่งของวิชาการแพทย์ประจำราชสำนัก

จนกระทั่งพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดจัดทำจารึกแพทย์แผนโบราณลงไว้บนหินชนวนใส่กรอบประดับไว้ที่เสาระเบียงรอบพระมหาเจดีย์และตามศาลารายของวัดพระเชตุพนฯ หรือวัดโพธิ์ เป็นหลักฐานมาจนถึงทุกวันนี้

 

ชื่อเสียงของการนวดแผนไทยเริ่มโด่งดังมากขึ้น เมื่อมีการก่อตั้งโรงเรียนแพทย์แผนโบราณและการนวดแผนโบราณ ขึ้นที่วัดแห่งนี้ ซึ่งกลายเป็นแหล่งฝึกอบรม “หมอนวดแผนไทย” มากกว่า 200,000 คน นำไปใช้ประกอบเป็นสัมมาชีพในประเทศต่างๆ มากกว่า 145 ประเทศ

คนไทยหลายแสนคนผ่านการฝึกอบรมการนวดจากที่นี่ ปรีดา ตั้งตรงจิตร ผู้อำนวยการโรงเรียน บอกกับเอเอฟพีว่า ยิ่งเศรษฐกิจไม่ดี ความสนใจของคนไทยมาเรียนรู้เรื่องนวดยิ่งเพิ่มมากขึ้น เพื่อนำไปใช้เป็นเครื่องมือในการดำรงชีพ เพราะไม่ต้องลงทุนเครื่องไม้เครื่องมืออะไร ใช้เพียงความรู้กับสองมือเท่านั้นเอง

แต่การเรียนรู้ไม่ใช่เรื่องง่าย ต้องมีความอดทนสูงไม่ใช่น้อย

 

ชิเลียน ซารี นักนวดเพื่อการบำบัด ที่เดินทางมายังกรุงเทพฯ เพื่อฝึกอบรมการนวดแผนไทยที่ถูกต้องที่โรงเรียนแห่งนี้ยืนยันกับเอเอฟพีว่า เทคนิคการนวดแผนไทยนั้นต้องถูกต้อง มีความแม่นยำสูง และยังต้องมีอีกหลายสิ่งหลายอย่างที่ต้องใส่ใจระมัดระวัง

เธอบอกขณะคลึงขมับของเพื่อนนักเรียนด้วยกันเป็นวงเป็นการสาธิตว่า การนวดแผนไทยเน้นไปที่การกำกับให้การไหลเวียนโลหิตในบริเวณที่มีปัญหาให้ถูกต้อง เพื่อแก้อาการเกี่ยวกับกล้ามเนื้อ ซึ่งบางทีก็ทำให้ลูกค้าที่ไม่คุ้นเคยถึงกับสะดุ้ง

แต่ก็เป็นวิธีการที่ได้รับการยืนยันจากการศึกษาวิจัยแล้วว่า สามารถบรรเทาอาการปวดหลัง ปวดหัว อาการคลื่นเหียน หรือแม้กระทั่งความกระวนกระวายได้

มาติเยอ โรเชอโฟล บุรุษพยาบาล จากลียง ประเทศฝรั่งเศส เข้ามาศึกษาการนวดแผนไทยที่นี่ด้วยเช่นเดียวกัน บอกว่าเทคนิคการนวดแผนไทยทำให้ผู้ป่วยสูงวัยของตนเองผ่อนคลายจากอาการเจ็บปวดเรื้อรังได้

และแน่นอน ทำให้เขามีรายได้พิเศษเพิ่มมากขึ้นด้วยอีกต่างหาก