วันที่ 26 กรกฎาคม 2562 น.ส.ณัฏฐา มหัทธนา นักกิจกรรมกลุ่มคนอยากเลือกตั้ง ได้แสดงความคิดเห็นผ่านเฟซบุ๊กแฟนเพจต่อการประชุมแถลงนโยบายต่อรัฐสภา โดยเฉพาะการอภิปรายเรื่องคุณสมบัติผู้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและอดีตหัวหน้าผู้นำการรัฐประหาร 2557 ก่อนที่นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรีได้ออกมาชี้แจงแทนเรื่องคุณสมบัติโดยกล่าวว่า หลังการแถลงของคุณวิษณุ เครืองาม ในสภาเมื่อคืน สังคมก็เกิดคำถามมากมายเกี่ยวกับคุณสมบัตินายกรัฐมนตรีของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา

“เจ้าพนักงาน” กับ “เจ้าหน้าที่รัฐ” นั้นมีความต่างกันจริง เจ้าหน้าที่รัฐทุกคนเป็นเจ้าพนักงาน แต่ไม่ใช่เจ้าพนักงานทุกคนจะเป็นเจ้าหน้าที่รัฐ เจ้าหน้าที่รัฐคือคนที่ใช้อำนาจทางปกครองด้วย

ในกรณีพล.อ.ประยุทธ์ นั้น ตำแหน่งหัวหน้าคสช. ที่เคยดำรงอยู่เป็นทั้งเจ้าพนักงานและเจ้าหน้าที่รัฐ เช่นเดียวกับหลายตำแหน่งของเจ้าหน้าที่รัฐในประเทศนี้ เช่นตำรวจ ก็เป็นตำแหน่งที่มีอำนาจหน้าที่ทั้งสองอย่าง ในขณะที่ตำแหน่งอย่างเจ้าอาวาสจะเป็นเพียงเจ้าพนักงาน เพราะไม่สามารถใช้อำนาจทางปกครอง

ศาลรัฐธรรมนูญได้เคยมีคำวินิจฉัยที่ 5/2543 โดยวินิจฉัยคำว่า “เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ” ต้องมีลักษณะดังนี้ คือ (1) ได้รับแต่งตั้งหรือเลือกตั้งตามกฎหมาย (2) มีอำนาจหน้าที่ดำเนินการหรือหน้าที่ปฏิบัติการให้เป็นไปตามกฎหมายและปฏิบัติงานประจำ (3) อยู่ในบังคับบัญชาหรือในกำกับของรัฐ (4) มีเงินเดือน ค่าจ้าง หรือค่าตอบแทนตามกฎหมาย

โดยนิยามตามกฎหมาย เจ้าหน้าที่รัฐ ยังหมายรวมถึง บุคคลหรือคณะบุคคล ซึ่งใช้อำนาจหรือได้รับมอบให้ใช้อำนาจทางการปกครองของรัฐในการดำเนินการอย่างใดอย่างหนึ่งตามกฎหมาย ไม่ว่าจะเป็นการจัดตั้งขึ้นในระบบราชการ รัฐวิสาหกิจ หรือกิจการอื่นของรัฐ ส่วนเจ้าพนักงาน คือ บุคคลผู้ได้รับแต่งตั้งให้ปฏิบัติราชการ ไม่ว่าประจำ หรือชั่วคราว และรวมถึงผู้ทำหน้าที่ช่วยราชการ ซึ่งกฎหมายถือว่า เป็นเจ้าพนักงานเฉพาะกรณีด้วย

พล.อ.ประยุทธ์ ได้รับการโปรดเกล้าแต่งตั้ง รับเงินเดือนจากรัฐ เมื่อมีรัฐธรรมนูญแล้วก็อยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญ อยู่ในกำกับของรัฐ ไม่ได้เป็นรัฐาธิปัตย์ทำอะไรก็ได้ตามใจชอบ อย่างที่ผู้ตรวจการแผ่นดินเคยกล่าวอ้าง แม้แต่การกำหนดเงินเดือนของตน ก็ต้องอาศัยอำนาจตามกฎหมายและมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ หัวหน้าคสช. ใช้อำนาจรัฐในฐานะเจ้าหน้าที่ของรัฐ จึงได้สามารถออกคำสั่งตาม ม.44 ที่ก่อให้เกิดผลทางกฎหมาย ผูกพันให้รัฐและบุคคลในรัฐต้องปฏิบัติตาม สามารถแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการ ซึ่งมีเพียงเจ้าหน้าที่ของรัฐเท่านั้นจะทำได้เพราะเป็นการใช้อำนาจรัฐ หากใช้อำนาจโดยมิชอบจะต้องถูกดำเนินคดีฐานเป็นเจ้าพนักงานปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 157 (แต่พล.อ.ประยุทธ์ ก็ไปจัดการให้รธน.ม.279 รับรองทุกคำสั่งตามม.44 ว่าชอบด้วยกฎหมายไว้ซะแล้ว)

ตามมาตรา 98(15), 159 และ 160 ของรัฐธรรมนูญ เจ้าหน้าที่รัฐ และ “เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ” เป็นลักษณะต้องห้ามทำให้บุคคลนั้นไม่สามารถลงรับสมัครเป็นผู้แทนราษฎร หรือดำรงตำแหน่งรัฐมนตรี และไม่อาจถูกเสนอชื่อให้เป็นนายกรัฐมนตรีได้ การถูกเสนอชื่อโดยพรรคพลังประชารัฐและการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีในวันนี้ของพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา จึงขัดรัฐธรรมนูญ

ทั้งนี้ น.ส.ณัฏฐากล่าวว่า คุณวิษณุได้ยืนยันในสภาเมื่อคืน ว่าหัวหน้าคสช.นั้นเป็น”เจ้าพนักงาน” แต่ไม่ได้ปฏิเสธความเป็น”เจ้าหน้าที่รัฐ” ด้วย ซึ่งเป็นเรื่องที่จะถูกตัดสินโดยศาลรัฐธรรมนูญ ส่วนเหตุผลว่าทำไมรัฐธรรมนูญจึงต้องห้ามไว้ ก็เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมในสนามเลือกตั้ง ดังที่โบว์ได้เคยอธิบายไว้ในคลิปนี้

https://www.facebook.com/nuttaa.bow/videos/490201961549466/?sfns=mo