คุยกับทูต คีริลล์ บาร์สกี ครบวาระสี่ปีที่ผูกพัน สานสัมพันธ์ไทย-รัสเซีย

ในอดีต คีริลล์ บาร์สกี (His Excellency Mr.Kirill Barsky) คือรองผู้อำนวยการฝ่ายความร่วมมือเอเชียแปซิฟิกของกระทรวงการต่างประเทศรัสเซีย อัครราชทูตที่ปรึกษาแห่งสถานทูตรัสเซียประจำอินโดนีเซีย อดีตทูตพิเศษของประธานาธิบดีรัสเซียประจำความร่วมมือเซี่ยงไฮ้ (SCO) ได้ทำงานรับใช้ประเทศในภูมิภาคเอเชียมานานกว่า 12 ปี

มารับตำแหน่งเอกอัครราชทูตสหพันธรัฐรัสเซียประจำประเทศไทยตั้งแต่วันที่ 25 สิงหาคม ค.ศ.2014 และเพิ่งครบวาระเมื่อต้นเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา

ได้สานต่อนโยบายของรัฐบาลในการส่งเสริมความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการเมืองระหว่างสองประเทศ ด้วยความพยายามและความทุ่มเทเพื่อให้ประชาชนทั้งสองประเทศมีความใกล้ชิดกันมากขึ้นผ่านการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมและการศึกษา

คอลัมน์นี้ได้รับเกียรติจากท่านทูตมาแล้วถึงสามครั้ง วันนี้มาสนทนาเป็นกรณีพิเศษนับเป็นครั้งที่สี่เกี่ยวกับบทบาททางการทูตตลอดระยะเวลาที่มาปฏิบัติหน้าที่สี่ปีเต็ม

และความรู้สึกก่อนที่ท่านทูตจะอำลาประเทศไทยกลับสู่บ้านเกิดเมืองนอน

“ช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ความสัมพันธ์ทวิภาคีระหว่างรัสเซียและไทยได้รับความสนใจในหลายๆ ด้านและมีการพัฒนามาโดยตลอด ถือเป็นเรื่องปกติที่บางเรื่องประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี ในขณะที่บางเรื่องอาจเกิดผลไม่มากนัก แต่ในภาพรวมสามารถทำให้เราภูมิใจ วันนี้จึงกล่าวได้ว่าระดับของการปฏิสัมพันธ์กอปรกับความปรารถนาที่จะกระชับความร่วมมือระหว่างรัสเซียกับไทยนั้น อยู่ในระหว่างการยกระดับความเป็นหุ้นส่วนทางยุทธศาสตร์ที่แท้จริง”

“ในบรรดาความสำเร็จที่สำคัญที่สุดที่ผมจะกล่าวถึงคือ การค้าและความร่วมมือทางเศรษฐกิจระหว่างรัสเซียกับไทยที่เป็นไปอย่างใกล้ชิด การเติบโตของการหมุนเวียนสินค้าโภคภัณฑ์และความร่วมมือด้านการลงทุนอาจดูไม่มากมายนักในช่วงหลายปีที่ผ่านมา แต่ที่สำคัญกว่าตัวเลข คือแนวโน้มการเติบโตอย่างต่อเนื่องของการค้าทวิภาคี”

“อีกเรื่องหนึ่งที่เรามีความก้าวหน้าอย่างมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาคือความสัมพันธ์ทางการทหารและความร่วมมือด้านเทคโนโลยีทางการทหาร ซึ่งนอกจากจะมีความสำคัญต่อมิติของความสัมพันธ์ระหว่างรัฐในแง่ของการเสริมสร้างความมั่นคงในภูมิภาคและการป้องกันประเทศแล้ว ยังถือเป็นตัวชี้วัดที่สำคัญที่สุดของความไว้เนื้อเชื่อใจซึ่งกันและกันด้วย”

“สําหรับความร่วมมือทางวัฒนธรรมและมนุษยธรรมในช่วงสี่ปีที่ผ่านมานี้ นับเป็นช่วงเวลาแห่งความสำเร็จที่เกิดขึ้นจากบรรดาศิลปินรัสเซียที่มีพรสวรรค์ด้วย ได้แก่ นักเต้น นักดนตรี ศิลปิน ช่างภาพ ผู้สร้างภาพยนตร์ โดยมีอุปรากรและบัลเลต์ชั้นนำของรัสเซียมาแสดงถึง 7 รอบ รวมทั้งวงดนตรีแจ๊ซที่ดีที่สุดของเราก็ได้มาแสดงในมหกรรมศิลปะการแสดงและดนตรีนานาชาติ ณ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย”

“ในด้านการท่องเที่ยวนั้น นับว่าเฟื่องฟูเป็นอย่างมาก และเป็นศูนย์รวมที่แท้จริงในการติดต่อสัมพันธ์กันระหว่างประชาชน เป็นการยืนยันถึงความสัมพันธ์ที่แท้จริงระหว่างประชาชนทั้งสองประเทศ เพราะในช่วงสามปีที่ผ่านมา นักท่องเที่ยวชาวรัสเซียที่เดินทางมาเยือนไทยมีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง และคาดว่าในปลายปีนี้จะมีนักท่องเที่ยวเข้ามากว่า 1.6 ล้านคน อันแสดงให้เห็นว่าประเทศไทยยังคงเป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจสำหรับชาวรัสเซียอย่างปราศจากคู่แข่ง”

“นอกจากนี้ ผมยังพอใจกับตัวเลขที่เพิ่มขึ้นจากจำนวนคนไทยที่เดินทางไปเยือนรัสเซียด้วย โดยในช่วงครึ่งแรกของปีนี้จำนวนนักท่องเที่ยวไทยที่ไปเยือนรัสเซียเพิ่มขึ้นกว่าร้อยละ 60”

“หลายปีที่ผ่านมามีการเปลี่ยนแปลงอย่างมากในแง่ของความสัมพันธ์อย่างเป็นทางการระหว่างรัฐ และในแง่ของการติดต่อสัมพันธ์ระหว่างประชาชน ผมขอหยิบยกข้อมูลตัวเลขบางส่วนซึ่งเป็นเรื่องที่พูดถึงกันอย่างมาก”

“ตั้งแต่ปี ค.ศ.2014 รัสเซีย-ไทยได้มีการประชุมสุดยอดสามครั้ง มีการแลกเปลี่ยนการเยือนของนายกรัฐมนตรีของทั้งสองประเทศ และการเยือนไทยสองครั้งของเลขาธิการคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหพันธรัฐรัสเซีย ในขณะเดียวกันรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมของไทยก็ได้ไปเยือนรัสเซียสองครั้ง”

“การเยือนนั้นไม่เพียงแต่กระทำโดยผู้นำทางการทหารเท่านั้น ราชอาณาจักรไทยได้ต้อนรับกองเรือรบของกองเรือแปซิฟิกของกองทัพรัสเซียถึงห้าครั้ง ความสัมพันธ์ต่อกันระหว่างรัฐสภาทั้งสองฝ่ายก็เป็นไปอย่างเหนียวแน่น มีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในการปฏิบัติงานระหว่างศาลฎีกาของทั้งสองประเทศ มีการช่วยเหลือกันในระหว่างหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายของรัสเซียและไทยในการต่อสู้กับอาชญากรรม การต่อสู้กับภัยคุกคามของยาเสพติดและการทุจริตซึ่งถือว่าเป็นแบบอย่าง”

“เมื่อปี ค.ศ.2017 เราได้จัดงานเนื่องในโอกาสครบรอบ 120 ปี การเฉลิมฉลองความสัมพันธ์ทางการทูตไทย-รัสเซียอย่างยิ่งใหญ่แบบที่ไม่เคยมีมาก่อน มีกิจกรรมร่วมกันกว่า 30 ครั้ง ซึ่งกิจกรรมที่สำคัญโดดเด่นของปีคือการเสด็จพระราชดำเนินเยือนสหพันธรัฐรัสเซียเป็นเวลา 9 วันของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี”

“ทั้งยังเป็นเรื่องไม่คาดฝันและปลาบปลื้มใจยิ่งสำหรับผมและภริยาที่พระองค์เสด็จฯเยือนสถานเอกอัครราชทูตรัสเซียที่กรุงเทพฯเมื่อปีที่แล้ว ทรงประทับถึงหกชั่วโมง นับเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์!”

เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน ค.ศ.2017 สมเด็จพระเทพฯเสด็จฯเยือนสถานเอกอัครราชทูตรัสเซียประจำประเทศไทย ทรงนำข้าราชการและนักเรียนนายร้อยโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า ชั้นปีที่ 4 จำนวน 24 นาย ที่ศึกษาวิชาประวัติศาสตร์รัสเซีย ซึ่งเป็นวิชาเลือกเสรี ฟังการบรรยายโดยท่านทูตคีริลล์ บาร์สกี ในหัวข้อ “รัสเซีย บทบาทในเวทีโลก และความสัมพันธ์ไทย-รัสเซีย”

มีเนื้อหาเกี่ยวกับภาพรวมทางประวัติศาสตร์ของการเมือง เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมรัสเซีย รวมทั้งบทบาทในอดีตที่เคยเป็นจักรวรรดิรัสเซีย และสหภาพโซเวียต ตลอดจนบทบาทการเป็นสมาชิกถาวรของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ ที่มีส่วนในการส่งเสริมและพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับรัสเซียอย่างต่อเนื่อง

นอกจากนี้ นาวาเอกอเล็กซานเดอร์ พอพคอฟ ผู้ช่วยทูตทหารสหพันธรัฐรัสเซียประจำประเทศไทย บรรยายในหัวข้อ “การทหารรัสเซียและความร่วมมือทางทหาร” ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับศักยภาพของกองทัพรัสเซีย และแนวโน้มความร่วมมือทางทหารระหว่างไทยกับรัสเซีย

จากนั้นเสด็จฯไปยังโรงเรียนประจำสถานเอกอัครราชทูต ทอดพระเนตรการเรียนการสอนในห้องเรียน ซึ่งสอนในรูปแบบของรัสเซียให้แก่บุตรของคณะทูตรัสเซียที่มาประจำในประเทศไทย โดยเปิดสอนระดับอนุบาลถึงมัธยมศึกษาตอนต้น มีนักเรียน 50 คน

การเสด็จฯเยือนสถานเอกอัครราชทูตรัสเซียในครั้งนี้ นับว่าเป็นเกียรติอันสูงสุดของทางสถานเอกอัครราชทูต อันเนื่องจากก่อนหน้านี้ถือว่ายังไม่เคยมีตัวแทนจากราชวงศ์ของราชอาณาจักรไทยเสด็จฯเยือนสถานเอกอัครราชทูตรัสเซียในราชอาณาจักรไทยทั้งในช่วงของการทูตสมัยสหภาพโซเวียตและสหพันธรัฐรัสเซีย

หลังจากการเสด็จฯเยี่ยมชมสถานทูต โรงเรียนของสถานทูต สมเด็จพระเทพฯ เสด็จฯต่อเนื่องเพื่อเยี่ยมชมโบสถ์สเวียตโตนอโคลาเยฟสกี้ (Svetonikaevski) เพื่อเป็นการศึกษาถึงคริสต์ออโทดอกซ์ ที่มีบทบาทต่อชุมชนชาวรัสเซียที่พำนักอยู่ในประเทศไทย และกิจกรรมบำเพ็ญกุศลของคริสตจักรออโธดอกซ์ในประเทศไทยแห่งนี้

“นอกเหนือจากที่กล่าวมานี้แล้ว ผมจะไม่มีวันลืมภาพที่นายดอน ปรมัตถ์วินัย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศกอดกับตุ๊กตาหมีชื่อรุสกิเย (Rusky Bear) ท่ามกลางหิมะเทียมในวันเปิดวันแห่งมิตรภาพรัสเซีย-ไทย ซึ่งจัดขึ้นสามวัน ผมจะจดจำเรื่องราวและช่วงเวลาอันงดงามเหล่านี้ไปอีกนานเท่านาน”

เมื่อวันที่ 14-16 กรกฎาคม ค.ศ. 2017 กรมยุโรป กระทรวงการต่างประเทศ ได้จัดนิทรรศการเนื่องในโอกาสครบรอบ 120 ปี การเฉลิมฉลองความสัมพันธ์ทางการทูตไทย-รัสเซีย รวมทั้งเปิดตัวมาสคอตหมีขาว “มิสเตอร์รุสกี้ ศรีอยุธยา” ด้วย

“ผมขอกล่าวลาประเทศไทย แต่ไม่ใช่การอำลาครั้งสุดท้าย เพราะวันหนึ่งผมจะกลับมาสู่ดินแดนแห่งรอยยิ้มนับพันเพื่อการงานหรือการพักผ่อน ขออวยพรให้มิตรสหายชาวไทยของผมและประชาชนคนไทยจงโชคดีและมีความสุขยิ่ง แล้วพบกันใหม่ในไม่ช้านะครับ”