คนไทยที่เกิดก่อนพุทธศตวรรษ  ๒๕๐๐  ไม่ถึง  ๑๐  ปี   และหลังพุทธศตวรรษดังกล่าวมาจนยังชีวิตอยู่บัดนี้   เห็นความเปลี่ยนแปลงของวุฒิภาวะทางปัญญาด้านบวกของบ้านเมืองอย่างไรบ้าง   นอกเหนือการขยายเบ่งพองทางวัตถุ

เมื่อต้นพุทธศตวรรษที่อ้างถึงนั้น   ไทยยังเป็นประเทศที่วัตถุธรรมล้ำหน้ากว่าเพื่อนบ้านทั้งใกล้และไกลหลายช่วงตัว   โดยเฉพาะยุครัฐบาลทหารต่อต้านลัทธิคอมมูนิสม์   ที่รับนโยบายความคิดมาจากรัฐบาลอเมริกัน   น้ำไหล   ไฟสว่าง   ทางดี  ขยับพื้นที่ออกไปกว้างขวาง   แต่ไม่นาน   ไม่กี่ทศวรรษที่เพิ่งผ่านไป   เกาหลีใต้ที่เคยตามหลังไทยสามสิบปีกลับออกนำจนไม่เห็นหลัง   มาเลเซียกู้บ้านเมืองได้โดยไม่ต้องพึ่งกองทุนการเงินระหว่างประเทศ(ไอเอ็มเอฟ)   เห็นสิงคโปร์จากหนังสารคดีนานาแง่มุม   งดงามพ้นสมัยราวกับเมืองอนาคต   พม่ากำลังตื่น   เวียดนามเป็นคู่แข่งขันชัดเจน  ฯลฯ

ไทยเล่า   ไทยกำลังทำอะไรอยู่   นอกจากวิธีบริหารบ้านเมืองแบบสาละวันเตี้ยลงอยู่วันแล้ววันเล่า

วันนี้   จะฉายหนังสารคดีสักเรื่อง   เจ้าหน้าที่บ้านเมืองยังห่วงจะกระทบความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ   จากการเป็นคนอ่อนไหว   ขี้เกรงใจ   นอบน้อม   สยบยอมอะไรปานนั้น

ขณะที่หนังสารคดีเรื่องดังกล่าว   ไปฉายในเทศกาลหนังได้รับคำชมล้นหลาม   และได้เข้าชิงรางวัลจากแทบทุกแห่ง   ฉายในบ้านเมืองซึ่งมีความสัมพันธ์กับประเทศที่เราเกรงใจนั่นเอง   ไม่เห็นพวกเขาจะวิตกวิจารณ์ประเด็นที่เราพะวงถึงแต่อย่างใด

*โจชัว : ทีนเอจเจอร์  เวอซัส  ซูเปอร์พาวเวอร์*  (2017 – Joshua  :  Teenager  vs.  Superpower)  ของผู้กำกับ  *โจ  พิสเกเทลลา*  เจ้าของงานดังเรื่องแรกก่อนหน้า  *ชิคาโกเกิร์ล  :  เดอะ  โซเชียล  เนทเวิร์ค  เทคส์  ออน  อะ  ดิคเตเตอร์*  (2013  –  chicagoGirl  ;  The  Social  Network  Takes  on  a  Dictator)  เรื่องของสาววัยรุ่นชิคาโกที่เข้าไปช่วยสงครามปฏิวัติซีเรียผ่านโลกออนไลน์

ดูแก่นงานของผู้กำกับจากหนังสองเรื่องที่ทำแล้ว   เป็นทำนองแจ็คผู้ฆ่ายักษ์   หรือเดวิดพิชิตโกไลแอท   เรื่องของเด็กที่หาญสู้ผู้ใหญ่ทั้งสิ้น

*โจชัว  หว่อง*  ซึ่งร่วมกับเพื่อนๆก่อตั้งองค์กร  *สกอลาริสม์* ลุกขึ้นเชิญชวนนักเรียนนักศึกษาฮ่องกงนับพันออกชุมนุมบนท้องถนน   ต่อต้านแผนเปลี่ยนหลักสูตรการศึกษาของรัฐบาลจีนเมื่อมีอายุเพียง  ๑๔  ปี   เขาเกิดก่อนอังกฤษคืนเกาะแก่จีนแค่ปีเดียว   ซึ่งท้ายที่สุด   แผนการศึกษาดังกล่าวชะงักไปชั่วระยะสั้นๆ   ก่อนจะกลับมาบังคับใช้ในที่สุด

โจชัวกับเพื่อนร่วมวัย   และคนร่วมสมัยอีกไม่น้อย   ที่ไม่รู้สึกว่าตัวเป็นคนจีนอย่างที่รัฐบาลแผ่นดินใหญ่อยากให้เป็น   เพราะเห็นว่า   คนฮ่องกงก็เป็นคนฮ่องกงที่มีลักษณะเฉพาะของตน   จึงกลายเป็นสัญลักษณ์ของการต่อสู้เพื่อเป็นอิสระจากการครอบงำไป

หลังจากเป็นที่กล่าวขวัญ   ปรากฏในข่าวทั่วโลก   โจชัวเดินทางออกพบปะคนร่วมวัยหลายแห่ง   รวมทั้งประเทศไทย   แต่ถูกกักตัวและยึดพาสปอร์ทที่สนามบินอยู่นาน  ๑๒  ชั่วโมง   ก่อนถูกส่งกลับฮ่องกงเมื่อตุลาคม  ๒๕๕๙

สารคดีเรื่องนี้   ลำดับชีวิตของวัยรุ่นคนหนึ่งซึ่งต่อมากลายเป็นผู้จุดชนวนการประท้วงสำคัญของฮ่องกงในปี  ๒๕๕๗  ให้เห็นว่า   อะไรเป็นเหตุให้เด็กวัยรุ่นหันมาเคลื่อนไหวทางการเมือง   เด็กในครอบครัวคริสเตียนที่พ่อเป็นผู้นำการต่อต้านเกย์ชื่อดัง   ซึ่งมักตามพ่อไปเยี่ยมเยือนครอบครัวคนจน   ที่ต่อมาพบว่า   การอธิษฐานไม่ช่วยให้คนหายยากจนได้

หนังดูเหมือนจะจับเอาเหตุการณ์ขบวนการร่มเหลืองประท้วงรัฐบาลจีน   เป็นที่มาที่ไปของคนรุ่นที่กำลังเติบโตมาเป็นเจ้าของเวลาตัวเอง   พยายามถ่ายความคิดของตัวละครในชีวิตจริงทั้งฝ่ายขืนและฝ่ายค้ำ   ที่จะยัดเยียดความต้องการปกครองของความคิดนำแก่ฝ่ายใต้ปกครองให้ได้   แม้จะสำเหนียกหรือตระหนักว่า   ผู้คนซึ่งถือกำเนิดหรือดำเนินชีวิตภายใต้อาณานิคมต่างชาติต่างภาษานานถึง  ๑๕๐  ปี   จะกลับสภาพคืนมาเป็นคนเดิมก่อนหน้านั้นไม่ได้แล้วก็ตาม

หนังได้รับรางวัลขวัญใจผู้ชมจากเทศกาลหนังซันแดนซ์   และถูกเสนอชื่อชิงรางวัลสารคดียอดเยี่ยมของสมาคมผู้อำนวยการสร้างอเมริกัน

หนังน่าดูขนาดนี้   ไม่อยากดูหรือ   ไม่อยากให้คนดูหรือ   ไม่อยากให้ลูกหลานได้ดูหรือ   สังคมแบบไหนกันที่ไม่อยากให้คนดูหนังเรื่องนี้   ทั้งๆที่คนอื่นๆได้ดูกันมาแล้วทั่วโลก   ได้รับคำชมมาแล้วทั่วโลก

ทำไมคนไทยต้องเกิดมางมโข่ง   ขณะที่ชาวโลกล้วนหูตาสว่าง

นี่เป็นวิถีชีวิตของคนไทย   เป็นชะตากรรมของคนไทย   เป็นโชคหรือเคราะห์ของคนไทยกันแน่

เมื่อหนังที่จะฉายในห้องเล็กๆซึ่งปกติมีผู้ชมกลุ่มเล็กๆ   กลายเป็นความกังวลของสันติบาล   จนผู้ได้ลิขสิทธิ์มาฉายถูกเชิญไปฟังคำปรารภ   หนังเล็กๆที่จะฉายในห้องเล็กๆจะสะเทือนความสัมพันธ์ระหว่างประเทศของประเทศนี้   ระหว่างที่ประเทศอื่นๆซึ่งมีความสัมพันธ์กับประเทศดังกล่าวเช่นกัน   นำไปฉายผ่านมาเป็นปีแล้ว   ไม่เห็นประเทศไหนประท้วงประเทศใดที่ฉายหนังสารคดีเรื่องนี้เลย

และทั้งๆที่ความจริง   ผู้ต้องการชมสารคดีเรื่องนี้   สามารถหาช่องทางเข้าชมเองได้อิสระเป็นส่วนตัว   จากเครื่องคอมพิวเตอร์   ที่ค่อยๆเพิ่มจำนวนขึ้นมากมายวันต่อวันในบ้านเมืองนี้อยู่แล้ว

บ้านเมืองจะเจริญก้าวหน้าด้วยวุฒิภาวะทางปัญญาของฝ่ายบริหาร   หรือวุฒิภาวะทางปัญญาของประชาชน   หรือด้วยกันทั้งสองฝ่าย   ฝ่ายบริหารมีคำตอบของตนแล้ว

ขาดอยู่แต่คำตอบตกผลึกของประชาชนเท่านั้น.

 

อารักษ์