เมื่อกล่าวถึงคำแสดงคำถามในภาษาไทย เราจะนึกถึงคำ ๕ คำ คือ ใคร ไหน อะไร ทำไม อย่างไร แต่คำทั้ง ๕ นี้ก็มิได้แสดงคำถามเสมอไป ดังนี้

ใคร ที่เป็นคำถาม เช่น “ใครมา” “เขาไปกับใคร”

ใคร ที่ไม่ใช่คำถาม หมายถึงผู้ใดผู้หนึ่ง คนใดคนหนึ่งซึ่งมิได้กำหนดแน่นอน เช่น “ใครเขาทำกันอย่างนั้น”

ไหน ใช้ประกอบคำอื่นแสดงความสงสัยหรือคำถาม เช่น คนไหน อันไหน ที่ไหน

ไหน ที่เป็นคำถามจะเป็นคำถามในเชิงตัดพ้อต่อว่า ทวงถาม หรือสงสัยก็ได้ เช่น “ไหนว่าจะจำ”

ไหน ที่ไม่ใช่คำถาม ต้องมีคำว่า ก็ได้ ต่อท้าย เพื่อแสดงถึงความไม่เจาะจง เช่น

“คนไหนก็ได้” “ที่ไหนก็ได้”

อะไร ที่เป็นคำถาม เช่น “อะไรอยู่ในตู้” คุณจะกินอะไร”

อะไร ที่ไม่ใช่คำถาม ใช้แทนนามที่ไม่เฉพาะเจาะจง เช่น “อะไรก็เกิดขึ้นได้เสมอ” “กินอะไรก็ได้”

ทำไม ที่เป็นคำถาม ต้องการคำตอบว่า “เพราะเหตุไร เพราะอะไร เพื่ออะไร” เช่น “ทำไมถึงทำกับฉันได้” “ทำกับฉันอย่างนั้นทำไม”

ทำไม ที่ไม่ใช่คำถาม มีความหมายเดียวกับ “ทำอะไร” เช่น “ฉันจะสั่งอย่างนี้ ใครจะทำไม”

อย่างไร ที่เป็นคำถาม ใช้ถามถึงความเป็นไป ความเป็นอยู่ เช่น “คนไข้มีอาการอย่างไร” “หมู่นี้เป็นอย่างไรบ้าง” ใช้ถามถึงวิธีหรือความเห็นเป็นต้น เช่น “จะทําอย่างไร” “มีความเห็นอย่างไร” “อย่างไรก็บอกกันบ้างนะ”

อย่างไร ที่ไม่ใช่คําถาม หมายความว่า จะโดยวิธีใดๆ ก็ตาม เช่น “ถึงอย่างไรก็ไม่เหมือนเดิม”

คำว่า อย่างไร เป็นภาษาเขียน ในภาษาพูดมักกลมกลืนเสียงเป็น ยังไง เช่น “จะทำยังไง” “ยังไงดี”

 

เป็นที่น่าสังเกตว่า คำ ใคร ไหน อะไร ทำไม อย่างไร เมื่อใช้ไม้ยมกกำกับจะมีความหมายต่างๆ กันออกไป เช่น

ใครๆ ที่ไม่ใช่คำถาม มีความหมายเหมือน ใคร เช่น “ใครๆ เขาก็ทำกัน”

ไหนๆ เป็นสำนวนแสดงถึงความปลงใจในสิ่งที่ผ่านพ้นไปแล้วหรือเป็นการตัดพ้อต่อว่า เช่น “มัวแต่ชักช้าอยู่นั่นแหละ เพื่อนๆ เขาก้าวหน้าไปไหนๆ แล้ว” “ไหนๆ ก็ร่วมหอลงโรงกันแล้ว” “ไหนๆ ก็ ไหนๆ แล้ว อย่าคิดมาก”

อะไรๆ ที่ไม่ใช่คำถาม มีความหมายเหมือน อะไร เช่น “อะไรๆ ก็เกิดขึ้นได้เสมอ”

ทำไมๆ ที่เป็นคำถาม มีความหมายเหมือน ทำไม เช่น “ทำไมๆ ร้ายอย่างนี้”

อย่างไรๆ ที่ไม่ใช่คําถาม มีความหมายเหมือน อย่างไร เช่น “ถึงอย่างไรๆ ก็ไม่เหมือนเดิม”

พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ให้ความหมายของคำ ยมก ไว้ว่า เป็น “เครื่องหมายสําหรับอ่านซํ้าความหรือซํ้าคําข้างหน้า ๒ หน” ซึ่งเป็นเรื่องของการอ่านเท่านั้น ถ้าเป็นเรื่องของความหมายและการใช้ภาษาก็จะมีต่างๆ กันไปตามที่กล่าวไว้ข้างต้น