ดีเกินคาด สมคำเล่าลือ นี่เป็นการ์ตูนที่ไม่เคยได้ดูมานานแล้ว เนื้อเรื่องดี เนื้อหาเยี่ยม เพลงไพเราะทุกเพลง มุขฮาเพียบ มุขกะพริบตาออกกำลังกายเป็นที่ติดปากชั่วข้ามคืน และที่ต้องชมเชยด้วยคือบทแปลไทย

ชวนฟังเพลง When I was Ten ตอนหนังใกล้จบ สุดยอดจริงๆ เนื้อเพลงจับใจ เด็กเกรดห้าแต่ละคนเรียงหน้าออกมาร้องคนละท่อน เริ่มจากคนแรกร้องว่าเมื่อฉันสิบขวบ (ก็คือปัจจุบัน) แล้วคนถัดไปก็ร้องรับว่าเมื่อฉันเก้าขวบ แล้วไล่ลงไปเรื่อยๆ จนถึงคนสุดท้ายเมื่อฉันหนึ่งขวบ

เนื้อเพลงในภาคภาษาอังกฤษดี ทำนองเพลงน่าฟัง ดูแล้วฟังแล้วชวนเปิดเสียงร้องภาษาไทยซ้ำ ตั้งใจแปลดีจริง สัมผัสนอกสัมผัสในรับส่งกันแพรวพราวจากสิบขวบถึงหนึ่งขวบน่าฟังไม่ยิ่งหย่อนกว่าเสียงในฟิล์มเลย

แล้วเป็นอย่างไรเมื่อฉันหนึ่งขวบ

ก็เป็นอย่างที่ผมเขียนเสมอ เมื่อตอนที่ลูกอายุหนึ่งขวบ ชีวิตไม่ได้ยุ่งยากวุ่นวายบ้าบอคอแตกเท่านี้ พ่อแม่เวลานั้นต่างจากพ่อแม่เวลานี้มากมายนัก ตอนนั้นพ่อแม่ไม่คาดหวังอะไรลูกเลย เกิดมาครบสามสิบสองพอครบขวบก็ตั้งไข่ได้เอาเท่านี้ แล้วดูชีวิตเด็กเกรดห้าแต่ละคนในหนังเรื่องนี้สิ ทั้งพ่อแม่และครูปอสอดอขนาดไหน เดือดร้อนต้องให้กิ้งก่าช่วยบำบัดจิต

ประโยคสุดท้ายของเนื้อเพลงยอดเยี่ยมมาก

ถ้าหนังเรื่องนี้จะมีข้อควรเสนอแนะก็คือชื่อเรื่องนี่แหละ จนปัญญาแล้วหรืออย่างไรจึงตั้งชื่อไม่สื่ออะไรสักอย่างแค่เอาชื่อกิ้งก่ามาวางไว้เฉยๆ ทำเอาหลายคนมองข้าม

กิ้งก่าเลโอในเรื่องมีอายุ 74 ปีที่เชื่อว่าตัวเองต้องตายที่อายุ 75 ปีแน่ๆ หนังทั้งเรื่องพาดพิงถึงอายุหลายครั้ง

เมื่อเลโอเชื่อว่าตัวเองเหลือเวลาอีกเพียงปีเดียว เขาจึงหาทางออกจากตู้เลี้ยงเพื่อไปดูโลกภายนอกเสียที

แต่จนแล้วจนรอดเขาไปไหนไม่ได้ไกลเพราะไปได้อย่างมากก็แค่ค้างคืนที่บ้านเด็กเกรดห้าทีละคนทีละบ้าน

ค้างไม่ค้างเปล่าช่วยแก้ปัญหาทางใจให้เด็กทุกคนได้ด้วย ไม่เว้นแม้แต่ครูสอนแทนอายุมากซึ่งมาแทนครูคนเก่าที่ลาคลอด

เลโอเคยเห็นครูแก่คนนี้ตั้งแต่ครั้งเป็นเด็กนักเรียนที่โรงเรียนเดียวกันนี้ จากเด็กอ้วนน่ารักสดชื่นแจ่มใสจนวันนี้กลายเป็นครูแก่หัวเก่าใจร้าย

อะไรเปลี่ยนชีวิตคนได้ถึงเพียงนี้ เพียงเพราะ “อายุ” เท่านั้นจริงๆ หรือ

ก็หน้าที่เลโออีกนั่นแหละที่จะช่วยทำให้ทุกคนตาสว่าง แต่ก่อนอื่นต้องทำให้ตัวเองตาสว่างก่อน

แล้วที่จริงกิ้งก่ามีอายุขัยเท่าไรจะมีเฉลยในตอนใกล้จบ พอดูจบก็อดสงสัยมิได้ว่าพวกสัตว์เล็กๆ ที่เราเห็นกันทุกวันมีอายุเท่าไร โดยเฉพาะพวกตัวที่เราพลั้งเผลอเหยียบตายหรือสาดน้ำใส่จนตายมีอายุขัยเท่าไรกัน

วันก่อนอ่านพบว่ากิ้งกือในห้องปฏิบัติการมีอายุ 7-10 ปี แต่ถ้าอยู่ในธรรมชาติไม่มีใครแน่ใจเหมือนกันว่านานกว่านี้หรือสั้นกว่านี้

ครั้งต่อไปเดินๆ ไปเห็นกิ้งกือเห็นทีต้องระมัดระวังมากกว่าเดิม พวกเขาคลานอย่างที่เห็นได้ถึงสิบปี ไม่ใช่เวลาน้อยๆ เลย

เลโอมิได้อยู่ตัวเดียวในตู้เลี้ยงหลังห้องเรียนเด็กเกรดห้า เขาอยู่กับเต่าคู่หูคู่ฮาซึ่งเชื่อว่าน่าจะอายุยืนกว่ากิ้งก่าเสียอีก

เห็นไหมว่านี่มิใช่การ์ตูนสอนเด็กธรรมดาๆ แต่แฝงความหมายเกี่ยวกับเรื่องอายุเอาไว้ด้วย

เมื่อลองค้นดูพบว่าเลโอเป็นกิ้งก่านิวซีแลนด์ที่เรียกว่า tuatara อายุขัย 60-100 ปี หรือมากกว่า เป็นสัตว์เลื้อยคลานที่มีอายุยืนเป็นที่สองรองจากเต่า tortoise แปลง่ายๆ ว่าเต่าบก

ยังดีว่าเต่าที่เห็นเป็นคู่หูคู่ฮาของเลโอเป็นเต่า turtle ซึ่งเป็นเต่าน้ำ มิเช่นนั้นเป็นว่าสัตว์สองตัวในตู้เลี้ยงหลังห้องเด็กเกรดห้าของโรงเรียนนี้อายุรวมกันได้หลายร้อยปีเป็นแน่แท้ ยิ่งไปกว่านั้นทัวทารายังได้ชื่อว่าเป็นฟอสซิลมีชีวิตเหตุเพราะพบฟอสซิลของมันตั้งแต่ยุคไทรอาซสิก อีกทั้งมีจำนวนประชากรสูงสุดในยุคจูราสสิก นั่นคือมากกว่า 200 ล้านปีก่อน

มาดูพวกอายุน้อยในหนังกันบ้าง เราจะเห็นเด็กอนุบาลหน้าตาน่าสยองขวัญ (เพราะความซนเหลือใจและอยู่ไม่นิ่ง สมควรจ่ายยาสมาธิสั้นกินทั้งห้อง) ทุกคนมีพฤติกรรมเหมือนกันหมดคือซนเป็นไฟและพูดจาไม่รู้เรื่อง นักวาดก็ช่างเอาจริงเอาจังกับมุขนี้ด้วยการวาดให้เด็กทุกๆ คนดูเหมือนๆ กันไปหมด ช่างดูหมิ่นเด็กอนุบาลเสียนี่กระไร

ส่วนเรื่องครูสอนแทนนี้ก็มีคำถามท้าทายนักการศึกษาสมัยใหม่ว่าการสอนแบบเก่าเสียหายตรงไหน

วันที่ครูสอนแทนเดินเข้ามาวันแรกหล่อนสั่งริบแท็บเล็ตและชาร์จติดดาวเด็กดี

จากนั้นแจกสารานุกรมเล่มหนาพร้อมประกาศจะทำโทษเด็กไม่ตั้งใจเรียนอย่างไม่ไว้หน้า เรียกว่าไม่สนใจจิตวิทยาเชิงบวกเอาเสียเลย

แต่สุดท้ายเด็กๆ ทุกคนก็เอาชนะการประกวดโครงงานวิชาการได้ยกชั้น นั่นน่ะสิ! เพราะอะไร คำตอบคือเพราะพวกเขามีเลโอ

เลโอทำอะไร?

ที่แน่ๆ คือเลโอทำหน้าที่เป็นผู้ฟังที่ดี อันที่จริงเลโอจะไม่เปิดเผยตัวว่าฟังและพูดภาษามนุษย์ก็ได้แต่เขายอมเปิดเผยตัว ทำไม เพราะการระบายความอัดอั้นตันใจที่ได้ผลคนฟังต้องมีการตอบสนองบ้าง จะนั่งเงียบเป็นหมาแมวหรือกิ้งก่ายืนนิ่งนั้นมิได้ ถึงจะได้บ้างก็ได้ผลไม่ดีเท่ามีคนฟังจริงๆ การเขียนไดอารีระบายความในใจจึงได้ผลไม่เท่าระบายให้คนฟังแม้ว่าจะได้ผลอยู่บ้างก็ตาม

การระบายให้คนฟังมีข้อแม้สำคัญคือคนเล่าต้องรู้สึกว่าไว้ใจคนฟังได้ เรื่องใหญ่ที่สุดคือการเก็บความลับไม่ไปบอกใคร แล้วก็ความจริงใจ

แต่คงเพราะเลโอมิได้ไปเข้าคอร์สอบรมผู้ให้คำปรึกษาที่ดี แม้ว่าเขาจะเก็บความลับแต่เขาพลาดที่พูดไม่จริงกับเด็กทุกคน เขาบอกว่าเด็กทุกคนเป็นหนึ่งเดียวที่รู้ว่าเขาพูดได้และเขาพูดด้วย

พูดง่ายๆ ว่าหลอกให้เด็กแต่ละคนสำคัญตนเองผิดว่าเราคือที่หนึ่งของเลโอ

จะว่าเลโอทำเพราะหวังดีก็ได้ คือทำให้เด็กๆ รู้สึกว่าตนเองสำคัญที่สุด อย่างไรก็ตาม การตั้งใจหลอกเป็นข้อห้ามอยู่ดี เด็กๆ จึงบอยคอตเลโอในตอนท้าย

ดูนะครับ หลังๆ ไม่บ่อยที่จะมีการ์ตูนสนุกๆ และแปลกใหม่ให้ดู •

การ์ตูนที่รัก | นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022