บทความพิเศษ | สมหมาย ปาริจฉัตต์

 

ซมเซยครูดี

สะบายดี เซกอง (6)

ร.ร.เผยใหม่ยินดีต้อนฮับ

 

เสร็จสิ้น 4 ภารกิจแรกในนครหลวงเวียงจันทน์ เช้าวันรุ่งขึ้นคณะมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรีเดินหน้าภารกิจหลักต่อ เป้าหมายคือโรงเรียนประถมสมบูรณ์เผยใหม่ เมืองละมาม แขวงเซกอง เขตติดต่อชายแดนเวียดนาม

นางกิมเฟือง เฮืองมนี ครูรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรีลาวคนที่ 5 ล่าสุด พ.ศ.2566 เป็นครูใหญ่

การเดินทางต้องใช้บริการสายการบินลาว เที่ยวบินในประเทศ เวียงจันทน์-ปากเซ แขวงจำปาสัก และเดินทางต่อด้วยรถตู้

บรรยากาศวันใหม่ที่สนามบินวัดไต เวียงจันทน์ คลาคล่ำไปด้วยนักเดินทางลาว จีน ไทย เวียดนาม ฝรั่ง อัครราชทูตไทยและผู้ติดตามมารอร่วมไปกับคณะแต่เช้าตรู่

ภาพที่เห็นเด็กสาววัยรุ่นนุ่งสั้น สวมแจ๊กเก็ต ใส่แว่นตาแบรนด์เนมเหนือหัว ถือไอโฟนรุ่นใหม่ อีกจุดชายหนุ่มนั่งกดแป้นโน้ตบุ๊ก เชื่อมต่อมือถือมือระวิง ส่งข้อความคล่องแคล่ว

เสียงพูดคุยวันนี้ล้วนแต่ชื่นชมรถไฟความเร็วสูง จากคุนหมิง ยูนนานตอนใต้ของจีน ผ่านหลวงพระบางสู่นครหลวงเวียงจันทน์ จากที่เคยเดินทางเป็นวัน เหลือเพียง 4 ชั่วโมง ขนคนได้ทีละมากๆ กับมอเตอร์เวย์สายแรก เวียงจันทน์ วังเวียง เป็นหน้าตา และแม่เหล็กดึงดูดนักท่องเที่ยวได้อย่างดี

บ่งบอกว่า ลาวยุค 5 จี พัฒนาไปไกล ทันสมัยกว่า 20 ปีที่ผ่านมามาก ทุนนิยมลาวกำลังเดินหน้าต่อไปอย่างไม่หยุดยั้ง คนลาวรุ่นใหม่นุ่งซิ่นน้อยลง ความเจริญเติบโต ศิวิไลซ์ รวดเร็วสะดวกสบาย แม้ตามมาด้วยหนี้ครัวเรือนและหนี้สาธารณะก้อนใหญ่ กับความผันผวนของค่าเงินกีบก็ตาม

เป็นความจริงที่กำลังเผชิญระหว่างก้าวเดินไปข้างหน้า ไม่อาจหยุดยั้งวัฏจักรแห่งกิเลสมนุษย์ได้ไม่ว่าชาติไหนๆ ยากดีมีจน

ระหว่างเครื่องบินขึ้นและลง เสียงประกาศจากกัปตันดังทั่วลำ “ฯพณฯ ท่านผู้โดยสารที่เคารพ” ขอให้พับโต๊ะหน้าที่นั่ง เปิดม่านหน้าต่าง ปิดสัญญาณมือถือ โดนใจอีกแล้ว

ได้ยินแล้วนึกถึงคำประกาศของกัปตันและนางฟ้าสายการบินอื่นก็แค่ว่า “ท่านผู้มีเกียรติครับ”

“ฯพณฯ ท่านผู้โดยสารที่เคารพ” ให้ความหมายและความรู้สึกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทีเดียว ยกย่องผู้โดยสารอย่างสุดจิตสุดใจ ลูกค้าคือพระเจ้าจริงๆ

ที่สำคัญ ยังรักษาวัฒนธรรมทางภาษาไว้ได้อย่างงดงาม

นี่แหละครับ ส สะเน่ห์ ลาว หาได้ยากในประเทศที่คิดว่าตัวเองศิวิไลซ์ทั้งหลายแหล่

การบินลาวเดินทางราบรื่นถึงสนามบินนานาชาติปากเซตรงเวลา ออกจากสนามบินมองฝั่งขวามือเป็นเทือกเขาสูงทอดยาวเขียวครึ้ม ต่อไปแขวงเซกอง ระยะทาง 223 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางกว่า 4 ชั่วโมงครึ่ง

ผ่านวิทยาลัยกสิกรรมป่าไม้ คฤหาสน์หลังใหญ่หลังคารูปโดมสร้างใหม่เอี่ยม แรกคิดว่าเป็นกาสิโน ถามคนพื้นที่ได้ความว่าเป็นคฤหาสน์คหบดีมีชื่อของจำปาสัก รวยขั้นเทพ กินอิ่ม นอนอุ่น

ผ่านโรงงานผลิตกาแฟดาว สินค้าส่งออกมีชื่อ พื้นที่กว้างขวาง รถบรรทุกจอดเรียงรายรอลำเลียงสินค้าหลายสิบคัน

ผ่านโรงเรียน เด็กนักเรียนชายหญิงนุ่งซิ่น หน้าตายิ้มแย้มมีความสุข พูดเล่น ยิ้มหัว พากันเดินกลับบ้านไปกินอาหารกลางวันก่อนกลับมาเรียนต่อช่วงบ่าย

 

รถวิ่งต่อไปตามถนนหมายเลข 16 ได้ครึ่งทางถึงเมืองปากซอง เสียงสนทนาระหว่างทางดังขึ้น “มาปากเซ คิดถึงเพลงกุหลาบปากซัน”

หัวหน้าคณะได้ยินคำรำพึง กดโทรศัพท์เปิดเพลง กุหลาบปากซัน ตามคำโหยหาของเพื่อนร่วมทางทันที

เสียงร้องศิลปินลาวท้าวบัวเงิน “แดนดินถิ่นไกลเหลือตา อยู่สุดนภายังมีดอกฟ้าแสนงาม สาวเอยอ้ายขอใฝ่ฝันแต่นางเดียว…โอ้กุหลาบสวรรค์ แห่งเมืองปากซัน ที่อ้ายใฝ่ฝันหมายปอง” ดังขึ้นจนจบเพลง

นักเดินทางไม่น้อย คิดว่ากุหลาบปากซันเป็นเพลงประจำแขวงจำปาสัก ที่แท้ไม่ใช่

ปากซันเป็นเมืองเอกของแขวงบอลิคำไซ ตรงข้ามจังหวัดบึงกาฬ ตัวเมืองตั้งอยู่ปากแม่น้ำซันไหลลงสู่แม่น้ำโขง…กุหลาบปากซันจึงเป็นเพลงประจำแขวงบอลิคำไซ

ส่วนปากเซ เป็นเมืองเอกของแขวงจำปาสัก มีเพลงของตัวเองชื่อ กุหลาบปากเซ ร้องโดยอเล็กซานดร้า ธิดาวัลย์ บุญช่วย ศิลปินลูกครึ่งฝรั่งลาว “กุหลาบปากเซ เฮามาเห็นงามตา ลมพัดห้วยคะนอง หอมจริงบ่วาง หอมดอกดวงมาลา หอมชื่นวิญญา”

คอเพลงอยากสัมผัสอรรถรสเพลงลาวอมตะ เปิดยูทูบเลยครับ รับรองไม่ผิดหวัง ม่วนซื่นแน่นอน

“อรุณ” โชเฟอร์อารมณ์ดีวัยกลางคนชวนคุยไปตลอดทาง จนผู้โดยสารรุ่นเดอะแซวว่า ถ้ายังไม่เจอห้องน้ำ ผู้ชายก็ยิงกระต่าย ผู้หญิงเก็บดอกไม้ก็แล้วกัน

หัวหน้าคณะยังไม่ทันกดโทรศัพท์เปิดเพลงใหม่ตามคำขอ รถหยุดแวะร้าน BOLAVEN ให้ลิ้มรสกาแฟลาวเลื่องชื่อ ทั้งกาแฟดาว และ Sinouk ที่แข่งขันตีตลาดกันอย่างดุเดือด

เจ้าของตั้งชื่อร้านตามชื่อที่ราบสูงโบลาเวน พื้นที่สูงทางตอนใต้ของประเทศลาว ระดับความสูง 1,000-1,350 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล จึงเหมาะแก่การปลูกกาแฟเป็นอย่างมาก

หลังแวะมื้อกลางวันที่ท่าเต็งฟาร์มและรีสอร์ตทันสมัยท่ามกลางธรรมชาติ เดินทางต่อเข้าเขตเมืองละมาม ถนนคอนกรีตสี่เลนเพิ่งเทใหม่ ร้านจีไอเอ็มมอเตอร์ ฮุนได กาแฟอเมซอน จิ๊ฟฟี่ในปั๊ม ปตท. ประกาศราคาน้ำมัน เบนซิน 91 ลิตรละ 23,520 กีบ ราว 41.26 บาท ดีเซลลิตรละ 22,600 กีบ ราว 39.65 บาท ข้างถนนป้ายประกาศขายเฮือน มีให้เห็นเรื่อยๆ

ราคาบ้านและที่ดินถีบตัวสูงขึ้นตามความเจริญทางเศรษฐกิจ

 

ถึงเวลานัดหมาย 14.00 น. รถจอดหน้าประตูโรงเรียนริมถนนใหญ่ เด็กนักเรียนอนุบาล ประถม หญิงชายนับร้อย เข้าแถวยาวตลอดสองฝั่งสู่ตัวโรงเรียน พูดพร้อมๆ กันไม่หยุด

โรงเรียนเผยใหม่ยินดีต้อนฮับ โรงเรียนเผยใหม่ยินดีต้อนฮับๆๆๆๆๆๆๆๆๆ มอบพวงมาลัยดอกดาวเรืองคล้องแขนผู้มาเยือนทุกคนพร้อมยกมือไหว้

โรงเรียนเผยใหม่ ลาวออกเสียงโรงเรียนเพียใหม่ ไม่มีสระอี ความหมายหมายถึงสิ่งใหม่ๆ โรงเรียนคุณภาพระดับแถวหน้าของแขวง จัดการศึกษาระดับประถมศึกษาตั้งแต่ชั้นอนุบาลถึงประถมศึกษาปีที่ 5

ระบบการศึกษา สปป.ลาว แบ่งเป็น 2 ระยะคือ

ระยะที่หนึ่ง ช่วงหลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง ค.ศ.1975

ระยะที่สอง หลังการปฏิรูปการศึกษา หรือเรียกว่า กรอบการพัฒนาแขนงการศึกษา 2009-2015

หลัง 1975 เป็นต้นมา ลาวใช้ระบบการศึกษาแบบ 11 ปี คือ ระบบ 5-3-3 ประถมศึกษา 5 ปี เด็กเริ่มเข้าเรียนอายุ 6 ขวบเป็นการศึกษาภาคบังคับ ทุกคนต้องจบ มัธยมศึกษาตอนต้น 3 ปี มัธยมศึกษาตอนปลาย 3 ปี

ต่อมาตั้งแต่ปี 2009-2010 เปลี่ยนแปลงเป็น 12 ปี ระบบ 5-4-3 ป.1-5 5 ปี มัธยมต้น ม.1-4 มัธยมปลาย 3 ปี ม.5-7

โรงเรียนที่มีครบทุกชั้นเรียน ประถม ป.1-5 เรียกโรงเรียนประถมสมบูรณ์ มัธยมครบชั้น ม.1-7 เรียกมัธยมสมบูรณ์ อย่างโรงเรียนของครูกิมเฟืองเรียกว่าโรงเรียนประถมสมบูรณ์เผยใหม่ โรงเรียนครูคุนวิไล โรงเรียนมัธยมสมบูรณ์ท่งกาง เวียงจันทน์

ปีการศึกษา 2019-2020 กระทรวงศึกษาฯ เปิดโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาใหม่เพิ่มขึ้น 24 แห่ง ส่งผลให้ทั่วประเทศมีโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาแล้ว 1,816 แห่ง อัตราการสมัครเข้าเรียนของเด็กอายุระหว่าง 6-10 ปี และ 11-15 ปี เพิ่มขึ้นควบคู่ไปกับความก้าวหน้าในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา

เมื่อเร็วๆ นี้ รัฐบาลจีนสร้างโรงเรียนใหม่ให้ลาวเป็นอาคารถาวร 3 ชั้นในจังหวัดใหญ่ 4 แห่ง เวียงจันทน์ จำปาสัก สะหวันนะเขต และหลวงพระบาง ที่บ้านนาทรายทอง เวียงจันทน์ ใช้เวลาสร้างแค่ 6 เดือนแล้วเสร็จ

ขณะเดียวกันอนุญาตให้เอกชนประกอบธุรกิจการศึกษาเพื่อแบ่งเบาภาระของรัฐและเป็นทางเลือกให้ประชาชนอีกทางหนึ่ง

 

ก่อนพิธีฮับต้อนเป็นทางการจะเริ่มขึ้น เจ้าหน้าที่กรมร่วมมือต่างประเทศ กระทรวงศึกษาธิการ พิธีกร แนะนำให้ชมการแสดงของเด็กนักเรียน ส่วนใหญ่เป็นชนเผ่า “ตะเหรี่ยง” หนึ่งในหลายชาติพันธุ์ของลาวเทิง

เสียงเพลง ออนซอนเด เซกอง ประกอบดนตรีดังกระหึ่ม ตามด้วยเพลง เซกองวันใหม่ และงามเมืองละมาม ทั้งครู ทั้งเด็กเต้นตามจังหวะกันอย่างสนุกสนาน มีความสุข

นับวันยิ่งงดงาม เมืองละมาม แชวงเซกอง

ประชาชนพี่น้อง ปรองดองกัน หมั่นสร้างสา

การนำรู้ทิศทาง วางแผน จัดพัฒนา

ปวงชนทุกทั่วหน้า ต่างก็พาออกแรงแข่งขัน

ขอเชิญมาเยี่ยมยาม เมืองละมามมีหลายแนวดี

น้ำใจมิตรไมตรี หวานวจี ยิ้มแย้มแจ่มใส

เที่ยวชมธรรมชาติ น้ำตกตาด ป่าดงพงไพร

ยังคอยแขกอยู่ใกล้ไกล มาแวะพักใจ อยู่ที่เมืองละมาม

มาพักผ่อนใจ อยู่ที่เมืองละมาม

เพลงจบลง เสียงปรบมือดังก้อง พิธีกรดำเนินรายการฮับต้อนต่อ ด้วยความอบอุ่นเป็นกันเอง

 

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022