หนังสัตว์ประหลาดหุ่นชักความยาวเพียง 30 นาที ออกฉายเมื่อ 24 พฤศจิกายน พ.ศ.2562 ครบสี่ปีวันนี้พอดี

หลังจากยุคโชวะแล้วเข้าสู่ยุคมิลเลนเนียม การมาถึงของเทคนิคซีจีไอทำให้เชื่อกันว่าหมดยุคของหนังสัตว์ประหลาดคนสวมชุดยางแล้ว เป็นว่ามีผู้สร้างหนังสัตว์ประหลาดที่ไปไกลกว่าคนสวมชุดยางเสียอีกโดยสร้างเป็นสัตว์ประหลาดหุ่นชัก! ทำได้ดียอดเยี่ยมทั้งเนื้อเรื่อง เนื้อหา ดนตรีประกอบ และเทคนิคพิเศษ ดีอย่างน่าเลื่อมใส

มาดูหนังกันก่อนไปแอบดูเบื้องหลังการสร้าง

หนังเล่าเรื่องลูกพี่ลูกน้องสองคน คนหนึ่งเป็นเด็กสาวตาบอดที่ถูกซ่อนตัวไว้ในบ้านไม่ให้ใครพบและไม่ให้พบใคร อีกคนหนึ่งเป็นเด็กหนุ่มที่เพิ่งกลับมาเยี่ยมแม่เมื่อทราบข่าวพี่ชายฝาแฝดตาย

หนังกำหนดให้เป็นสมัยเมจิ เด็กหนุ่มชื่อเออิจิ เขานั่งรถไฟกลับบ้าน ก็รถไฟของเล่นผ่านป่าเล็กๆ เขาไม่สนิทกับแม่เท่าไรนัก เขาพบว่าแม่ซ่อนหญิงสาวคนหนึ่งไว้ในบ้าน เธอผูกผ้าปิดตาไว้ตลอดเวลา เธอแนะนำตัวเองว่าชื่อทาคิริ แม่ของเธอก็คือป้าของเออิจินั่นเอง

เออิจิรับทราบว่าป้าหนีออกจากบ้านไปกับผู้ชาย แล้วกลับมาพร้อมลูกสาวคนหนึ่ง จากนั้นป้าก็ฆ่าตัวตาย ป้าเป็นความอับอายของตระกูล เด็กหญิงทาคิริจึงถูกซ่อนเอาไว้นับตั้งแต่นั้น ทาคิริบอกเออิจิว่าเธอตายแล้วในวันที่เธอเกิด

หนังดึงดูดเพราะเราไม่รู้ว่าทำไมทาคิริจึงตาบอด แล้วทำไมป้าของเออิจิต้องฆ่าตัวตาย แล้วทำไมเออิจิถึงดูห่างเหินจากแม่ แม่ไม่เพียงซ่อนเด็กสาวตาบอดเอาไว้

แม่ซ่อนสัตว์ยักษ์คอยาวไว้ในบึงตัวหนึ่งด้วย

ยุคสมัยใหม่มาถึงแล้ว ที่ดินของแม่ไปขวางทางการพัฒนา ชาวบ้านหลายคนยอมขายที่แล้วเหลือแต่แม่ที่ไม่ยอมขาย มิหนำซ้ำยังมีข่าวลือเรื่องสัตว์ร้ายคอยาว ชาวบ้านใจร้ายจึงมาหาเรื่องถึงที่

กลับไปตอนต้นเรื่อง เปิดฉากแรกด้วยสัตว์ประหลาดคอยาวในหมอกทำลายสะพานแขวนเป็นเหตุให้ชาวบ้านที่กำลังเข็นเกวียนข้ามสะพานร่วงหล่นลงไป

สัตว์ประหลาดนั้นสมจริงมากมายแม้จะเห็นเพียงส่วนคอและหัว เสียงคำรามก้องไปในหุบเขา

ครั้นดูใบหน้าชาวบ้านที่เข็นเกวียนข้ามสะพานก็ชัดเจนว่าเป็นหุ่นชัก หน้านิ่ง ไม่ขยับ แต่ให้อารมณ์สยองขวัญ

ตอนกลางเรื่อง ทาคิริเดินออกมานั่งอยู่กับเจ้าสัตว์ยักษ์ท่ามกลางหมอกหนาในยามค่ำคืน เธอชวนเออิจิออกมาในคืนหนึ่ง ตอนแรกเออิจิไม่กล้าเธอจึงสอนให้เออิจิหลับตาเดิน แล้วเออิจิก็สัมผัสผิวเจ้าสัตว์ยักษ์ได้ ตอนนี้เราจะเห็นลำตัวท่อนบนของมัน

ทาคิริบอกเออิจิว่าเธอและสัตว์ยักษ์เหมือนกัน เป็นคนนอก ไม่เป็นที่ต้องการ

เมื่อถึงท้ายเรื่อง ชาวบ้านอันธพาลทำร้ายทาคิริ โยนเธอลงน้ำและยิงเจ้าสัตว์ยักษ์ด้วยปืน มันเดือดดาลย่างสามขุมเข้าทำลายหมู่บ้าน

ฉากไคลแมกซ์เมื่อชาวบ้านใจร้ายสามคนวางกับดักมันที่เชิงเทินเก่าแห่งหนึ่ง ตอนนี้เราจะเห็นสัตว์ยักษ์ไม่เพียงดูดสายหมอกเข้าคอแล้วพ่นออกทางปากเหมือนก๊อดซิลล่าพ่นแสงหรือกาเมร่าพ่นไฟ มันยกสองขาหน้าขึ้นอย่างดุร้ายอีกด้วย สนุกมาก

ไม่เปิดเผยตอนจบหรอกนะครับ ใครจะอยู่ ใครจะตาย รวมทั้งเรื่องที่ติดไว้ ทำไมป้าต้องตาย ทำไมทาคิริจึงตาบอด เหล่านี้มีเฉลยในตอนจบ

ต่อไปมาดูสเปเชียลฟีเจอร์เบื้องหลังการถ่ายทำ ตัวแสดงที่เป็นคนเป็นหุ่นชักทั้งหมด ความที่ใบหน้าไม่ขยับและหนังออกแนวมืดหม่นทำให้เรื่องราวดูลึกลับตลอดทั้งเรื่อง แม้ว่าใบหน้าจะไม่ขยับ มือก็ไม่ขยับ แต่แขนขยับได้ ฉากทาคิริดีดพิณญี่ปุ่นจึงดูมีชีวิต ไม่นับอีกหลายฉากที่ใช้เทคนิคขยับเพียงบางส่วนก็ชวนให้คล้อยตามตัวละครไปได้

สำหรับสัตว์ประหลาด หุ่นมีขนาดเท่าตัวคนจริงๆ ฉากส่วนใหญ่ใช้การชักแต่ข้างในหุ่นก็เป็นโพรงขนาดพอดีให้คนมุดเข้าไปซ่อนข้างในเพื่อยกขาหน้าขึ้นในฉากสุดท้าย หนังทั้งเรื่องถ่ายในห้องทำงานของทีมงานนั้นเองแต่ด้วยการพ่นหมอกและจัดแสงให้เป็นกลางคืนเกือบทั้งเรื่อง

เจ้าสัตว์ยักษ์จึงดูสมจริงและได้ใจคนดูไปเต็มๆ

คราวนี้มาถึงเนื้อหา เป็นที่วิพากษ์ว่าหนังสะท้อนด้านมืดของสังคมญี่ปุ่นนั่นคือเรื่องการกีดกันคนพิการหรือไม่สมประกอบ ทาคิริและเจ้าสัตว์ยักษ์เป็นตัวแทนของคนทั้งสองกลุ่ม ที่ซึ่งทาคิริบอกแก่เออิจิว่า “เราต้องการแค่มีชีวิตอยู่” สั้นๆ แต่เจ็บปวด

เขียนเรื่องและกำกับฯ โดย Daisuke Sato ด้วยแรงบันดาลใจจากเรื่องสั้น Fog Horn ปี1951 ของเรย์ แบรดเบอรี่ หนังได้รับคำชื่นชมล้นหลามทั้งจากนักวิจารณ์และผู้ชม หักปากกาคำทำนายที่ว่าหมดยุคสัตว์ประหลาดชุดยางแล้ว

แม้เทคโนโลยีจะก้าวหน้ามากเพียงใดเนื้อเรื่องยังคงสำคัญมากกว่าเทคนิคเสมอ เป็นหนังสัตว์ประหลาดเศร้าๆ

หุ่นชักมีความหมายทางจิตวิทยาว่ามนุษย์มีข้อจำกัด แม้ว่าคนเราจะมีเนื้อหนังมังสาและอารมณ์แต่ที่จริงแล้วคนเราไม่สามารถแสดงออกได้มากมายนัก สังคมเป็นผู้กำหนดว่าเราสามารถแสดงออกได้มากเท่าไรในสถานการณ์ใด พูดง่ายๆ ว่าไม่มีใครเป็นตัวของตัวเองได้

ชีวิตถูกชักด้วยข้อกำหนดของสังคม

สัตว์ประหลาดหรือไคจูเป็นตัวแปลกปลอมของสังคมเสมอ กาเมร่าและก๊อดซิลล่าช่วยเหลือมนุษย์ไม่รู้กี่ครั้งต่อกี่ครั้งแต่ก็เป็นที่หวาดกลัวเสมอมา (ก็เล่นทำลายทั้งเมืองไม่ต่างจากไคจูคู่ปรับ) ไคจูที่สร้างจากคนสวมชุดยางเป็นที่นิยมในยุคสมัยหนึ่งเพราะมันไม่สมจริง ความไม่สมจริงนั้นเองที่ทำให้คนดูยินดีมองข้ามความหละหลวมของเนื้อเรื่องได้

แต่สำหรับหนังหุ่นชักเรื่องนี้ – จริงจังมาก •

การ์ตูนที่รัก | นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022