รายงานพิเศษ | สมหมาย ปาริจฉัตต์

 

ไหว้ครูแสนดี ติมอร์-เลสเต (5)

ฟิโลมินา…เธอป็นยิ่งกว่าครู

 

ทันทีที่คณะผู้มาเยือนเดินเข้าสู่ห้องประชุม เสียงเพลงแห่งความเป็นมิตรดังขึ้น ตามด้วยเพลงชาติไทย เพลงชาติติมอร์ เพลงมาร์ชประจำโรงเรียน เด็กๆ ยกมือกุมอกร้องคลอตามไปด้วยจนจบ

พิธีกรกล่าวชื่นชมสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี แห่งประเทศไทย ทรงให้ความสำคัญกับการศึกษาและพระราชทานความช่วยเหลือแก่เด็กนักเรียน ครู และโรงเรียนในติมอร์-เลสเต

ผู้บริหารเมือง Casamar เมืองหลวงของจังหวัดมานูฟาฮี ขึ้นกล่าวต้อนรับและขอบคุณคณะมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี และผู้เข้าร่วมงานทุกคน ก่อนเชิญประธานมูลนิธิขึ้นกล่าว

“ขอบคุณกระทรวงศึกษาธิการติมอร์-เลสเต ในการคัดเลือกครูเข้ารับรางวัลมาโดยตลอด ขอบคุณโรงเรียน ขอบคุณเขตพื้นที่”

“ครูผู้ได้รับรางวัลทุกคนล้วนทำงานเพื่อเด็กนักเรียน เพื่อโรงเรียน เพื่อการศึกษา และเพื่อชุมชนท้องถิ่น ทำงานในพื้นที่ห่างไกล ครูไทยที่ได้รับคัดเลือกล่าสุดก็ทำงานในพื้นที่ชายแดนเช่นกัน โดยเฉพาะการเดินทางในช่วงฤดูฝนยากลำบากมาก”

“นอกจากพัฒนาการศึกษาแล้ว อีกสิ่งหนึ่งที่ครูทำ คือ พัฒนาคุณภาพชีวิตเด็ก ครูหาน้ำสะอาด ทำโครงการ School Water Project ครูช่วยทำการเกษตร ทำสวนโรงเรียน”

“มูลนิธิสนับสนุนความเป็นไปได้ของโครงการความร่วมมือระหว่างฝ่ายต่างๆ การพัฒนาครู จัดหาทุนให้ไปเรียนต่อในประเทศไทย ที่ผ่านมา มีทั้งครูลาว ครูพม่า”

จากนั้น ครูฟิโลมิน่า (Ms. Filomena) เดินขึ้นเวที เล่าถึงแนวคิด ประสบการณ์ทำงานที่ผ่านมา ภารกิจทั้งการเรียนการสอนและการช่วยเหลือ ส่งเสริมคุณภาพชีวิตเด็กและครอบครัว

โรงเรียน Saint Miguel Arcanjo Secondary ที่ครูสังกัด มีนักเรียน 1,017 คน เป็นนักเรียน ป.1-ป.6 775 คน ป.7-ป.9 117 คน ม.ปลาย 125 คน ครู 20 คน เทียบสัดส่วนครูกับนักเรียน 1 ต่อ 50 คน

ครูอายุ 36 ปี จบปริญญาตรีสาขาการศึกษา (ชีววิทยา) มหาวิทยาลัยคริสตัล ติมอร์-เลสเต เริ่มเป็นครูการศึกษาพื้นฐาน พ.ศ.2551 สอนภาษา สามารถสื่อสารได้ถึง 4 ภาษา เตตุม อินโดนีเซีย อังกฤษ และโปรตุเกส

ระหว่างเวลางานปกติสอนเด็กระดับมัธยม ช่วงเย็น ค่ำและวันหยุด สอนและดูแลเด็กเล็กในศูนย์เด็กที่เธอเป็นผู้ก่อตั้ง “ศูนย์ประสานงาน แม่ชีเทเรซ่า” ขึ้นในพื้นที่บ้านพักของตัวเอง

ตลอดชีวิตของความเป็นครู พัฒนาตนเองเรื่อยมา ร่วมสนับสนุนและผลักดันกิจกรรมของโรงเรียนที่หลากหลาย ทั้งการฝึกอบรมเกี่ยวกับการสอน จัดหาอุปกรณ์การเรียนสำหรับเด็กก่อนประถมวัยจนถึงระดับมัธยม

จัดการศึกษานอกระบบ เสริมทักษะทางภาษาและเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ กิจกรรมทางวิชาการ กิจกรรมพิธีบูชา กิจกรรมศาสนา กิจกรรมดนตรี ขนบธรรมเนียมประเพณี กิจกรรมการกีฬา

กิจกรรมสังคม โรงเรียนสีเขียว สวนสวยรอบโรงเรียน กิจกรรมระดมทุน ครู ผู้ปกครอง คนในชุมชน แสวงหาการสนับสนุนกิจกรรมให้กับสภานักเรียน

 

หลังครูเล่าประสบการณ์ชีวิตและทำงานจบลง เสียงปรบมือชื่นชมดังขึ้นต่อเนื่อง

ครูเชื่อมั่น ศรัทธาชีวิตและผลงานของแม่ชีเทเรซ่ามากจึงนำมาเป็นแบบอย่างในการช่วยเหลือเด็กและคนที่ด้อยกว่าทำให้เกิดความสุข เริ่มจากการใช้เงินของตัวเองก่อน เมื่อได้ผลแล้วความช่วยเหลือจากที่อื่นๆ เข้ามาตามลำดับ

ความเสียสละทุ่มเทของเธอได้รับการกล่าวขานจากนักเรียน เพื่อนครูและคนในชุมชนว่า เธอเป็นดังหนึ่งใจเปี่ยมด้วยรักของนักบุญอุปถัมภ์เทเรซ่าแห่งกัลกัตตา

“ดิฉันครอบครัวแตกแยก พ่อทิ้งแม่ไป ต้องช่วยแม่ดูแลน้องสองคนตั้งแต่ยังเด็ก” เธอเปิดใจกับครูทินสิริ ด้วยเสียงสะอื้น น้ำตาไหลริน

แรงสะเทือนใจต่อชีวิตรันทด แร้นแค้นในอดีต ต้องดิ้นรนต่อสู้มาตลอด กลายเป็นแรงบันดาลใจ เปลี่ยนเป็นพลังที่จะช่วยเหลือคนอื่นๆ โดยเฉพาะเด็กครอบครัวยากจน ขัดสน

ช่วงโควิดระบาด ทำอะไรไม่ได้ ไปตามบ้าน เก็บหินจากแม่น้ำลำธารมาสร้างบ้าน ขอกู้เงินสร้างศูนย์เด็กเล็ก กลางวันตัวครูทำงานอยู่โรงเรียน ให้แม่กับน้องสาวมาดูแลเด็กที่ศูนย์

“ไม่ต้องพูดถึงเงิน ขอให้มีข้าวกินไปวันๆ เลี้ยงให้เติบโต ก่อนส่งคืนพ่อแม่ เด็กโตจะได้ไปโรงเรียนภายหน้า ช่วยสอนภาษา อยากให้เด็กเรียนบาฮาสาอินโดนีเซียจะได้เป็นฐานเอาไว้ใช้เมื่อโตขึ้นมีงานทำ”

 

จบรายการภาคเช้ากับมื้อกลางวันในห้องประชุม คณะไปต่อที่ศูนย์เด็กเล็ก Mother Teresa Home Care ตั้งอยู่ใกล้ลำธาร หลังติดเขา เด็กตั้งแถวตีกลองต้อนรับ ร้องรำทำเพลง เต้นลีลาพื้นเมือง ก่อนคล้องผ้าพันคอแขกทีละคน

พร้อมแจกรูปภาพแม่ชีเทเรซ่า ด้านหลังมีข้อความ Keep the joy of loving God in your heart and share this joy with all your family Be holy let us pray

ในศูนย์มีเด็กเล็กทั้งหมด 34 คน ไป-กลับ 24 คน พักนอนเพราะบ้านไกล 10 คน แบ่งห้องเป็นสัดส่วน ห้องเรียน ห้องนอน ห้องประกอบอาหาร ตั้งกระจาดหมากพลูไว้พร้อมรับรองแขก

เดินชมห้องต่างๆ ทักทายเด็กๆ จนเวลาใกล้ 4 โมงเย็น ประธานมูลนิธิ หัวหน้าคณะบอกลาครู ออกเดินทางกลับ ระหว่างทางริมถนนบนเขา เด็กนักเรียนชายหญิงเป็นกลุ่มๆ เดินเท้ากลับบ้านระยะทางหลายกิโล

 

เข้าเขตเมืองหลวง รถตู้โดยสารประจำทางสีเหลืองสาย 13 เขียนข้อความบนกระจกหลัง Noting is free in the World วิ่งแซงกันไปมากับมอเตอร์ไซค์ จนถึงติมอร์พลาซ่า ทันเวลาที่รัฐมนตรีศึกษาธิการเป็นเจ้าภาพเลี้ยงอาหารค่ำที่ภัตตาคารชายทะเล

ผมได้ที่นั่งติดกับ Mr. Antoninho Pires DG – AFLA ผู้อำนวยการฝ่ายบริหารและการเงิน (Director General for Administration Managment and Finance) กระทรวงศึกษาธิการ พอดี

จับมือทักทายพร้อมคำถาม “ขอโทษครับ ท่านอายุเท่าไหร่ครับ”

เขายิ้มตอบ “69 ครับ”

ผมทำหน้าแปลกใจ ปกติข้าราชการเกษียณอายุ 60 ท่านนี้ยังทำงานอยู่ คงมีอะไรดีแน่ ได้ต่ออายุงานมาถึงขณะนี้”

“ผมผ่านรัฐมนตรีกระทรวงศึกษาธิการมา 5 คนแล้ว ตั้งแต่ปี ค.ศ.1999-2023 รวม 23 ปี” เขาเล่า

มารู้ภายหลังว่าก่อนเปลี่ยนหน้าที่มาถึงตำแหน่งหลังสุด เขาได้รับการหมุนเวียนงานในส่วนของข้าราชการประจำฝ่ายบริหารเรื่อยมา

เคยดำรงตำแหน่งปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เป็นหัวหน้าคณะผู้แทนระดับปลัดกระทรวงเดินทางมาประชุมหารือความร่วมมือ กับ รศ.นพ.กำจร ตติยกวี ปลัดกระทรวงศึกษาธิการไทย เมื่อเดือนกันยายน 2559

สืบเนื่องจาก พล.อ.ดาว์พงษ์ รัตนสุวรรณ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการไทย ในฐานะประธานสภารัฐมนตรีศึกษาแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (สภาซีเมค) นำคณะไปเยือนติมอร์-เลสเต วันที่ 21-24 มิถุนายน 2559 ขณะนั้นนายอันโตนีโอ ดา คอนซาเซา เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพัฒนาสังคมและศึกษาธิการ อยู่ในกระทรวงเดียวกัน

หารือยกร่างบันทึกความเข้าใจว่าด้วยความร่วมมือด้านการศึกษา MOU เพื่อเป็นกรอบการดำเนินความร่วมมือระหว่างไทย ติมอร์-เลสเต ภายใต้การดำเนินงานของสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการทั้งสองฝ่าย

รวมถึงการใช้ประโยชน์จากครูรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรีของทั้งสองประเทศ เพื่อเกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้แนวทางปฏิบัติ จัดการเรียนการสอน การพัฒนาและฝึกอบรมครู

 

ในฐานะผู้มีประสบการณ์เชี่ยวชาญด้านบริหารจัดการ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การเงิน งบประมาณ และบุคลากร ปฏิบัติงานสนองนโยบายฝ่ายการเมืองด้วยความราบรื่น

มิน่าเล่า ถึงได้รับความไว้วางใจให้ต่ออายุงานต่อเนื่องมากว่า 9 ปี

บทสนทนาอย่างเป็นกันเอง ว่าด้วยการศึกษา ครูรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี และชีวิตผู้คนติมอร์-เลสเต เลยดำเนินต่อไปอย่างคึกคักจนงานเลี้ยงเลิก

เราคุยอะไรกันอีก ตอนหน้าค่อยว่ากัน

 

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022