บทความพิเศษ

มงคล วัชรางค์กุล

 

ดาฮิล ซา โย

เมื่อตระกูลมาร์กอส

กลับมาครองอำนาจ

ในฟิลิปปินส์อีกครั้ง

30 มิถุนายน 2022 เฟอร์ดินานด์ มาร์กอส จูเนียร์ (Ferdinand Marcos Junior) สาบานตนรับตำแหน่งประธานาธิบดีคนที่ 17 ของฟิลิปปินส์

มาร์กอส จูเนียร์ ชื่อเล่น Bong Bong วัย 67 ปี คือลูกชายคนเดียวของอดีตประธานาธิบดีมาร์กอส ผู้นำเผด็จการของฟิลิปปินส์ที่ถูกประชาชนขับไล่หลุดจากอำนาจเมื่อ 36 ปีที่แล้ว

อีเมลดา มาร์กอส มารดาวัย 92 ปี เข้าร่วมในพิธีสาบานตนด้วย

มาร์กอส จูเนียร์ กล่าวปราศรัยขอบคุณ 31 ล้านคะแนนที่มอบให้เขา เป็นคะแนนสูงสุดที่เคยมีมาในประวัติศาสตร์การเลือกตั้งประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ คนที่ลงคะแนนให้คือคนหนุ่มสาวที่เติบโตมาหลังจากมาร์กอสผู้พ่อหมดอำนาจ

คนเหล่านี้ไม่เคยรู้รสของเผด็จการภายใต้ระบอบมาร์กอส

หรือกล่าวได้ว่า 56% ของผู้มีสิทธิออกเลียงเลือกตั้ง อยู่ในวัย 18-41 ปี ไม่เคยมีประสบการณ์การปกครองโดยเฟอร์ดินานด์ มาร์กอส ซีเนียร์

ในขณะกล่าวปราศรัยรับตำแหน่งประธานาธิบดี มีนักเคลื่อนไหวหลายร้อยคนเดินขบวนในกรุงมะนิลาเพื่อทวงคืนความยุติธรรมให้กับเหยื่อเคราะห์ร้ายจากการก่ออาชญากรรมภายใต้กฎอัยการศึกในสมัยอดีตประธานาธิบดีมาร์กอสผู้พ่อ

มาร์กอส จูเนียร์ บอกว่า เขาไม่มีคำแก้ตัวใดๆ สำหรับอดีตที่ผ่านไปแล้ว (หมายถึงภายใต้ยุคสมัยของมาร์กอสผู้พ่อ) แต่เขาจะสร้างฟิลิปปินส์ให้เจริญรุ่งเรืองเพื่ออนาคตของประชาชน เขาเข้ารับตำแหน่ง รมต.เกษตร เพื่อพัฒนาการเกษตรของประเทศให้ก้าวหน้า

 

ย้อนภาพกลับคืนไป 36 ปี ในค่ำคืนกลางดึกของปี 1986

อดีตประธานาธิบดีมาร์กอส ซีเนียร์ และอีเมลดา ผู้ภรรยา โดนประชาชนเดินขบวนขับไล่ จนต้องหลบหนีออกจากฟิลิปปินส์ สองคนหอบหิ้วกันพร้อมกับบอง บอง ลูกชายและหลานตัวเล็กๆ บินหนีออกมากลางดึก โดยเครื่องบินอเมริกันภายใต้ความช่วยเหลือของประธานาธิบดีอเมริกา โรนัลด์ เรแกน

จากฟิลิปปินส์สู่ฮาวาย

เล่ากันว่า มีห่อผ้าอ้อมสำหรับเบบี้มากมายที่อีเมลดาหิ้วด้วยตัวเอง

ห่อพลาสติกผ้าอ้อมที่ในภายหลังเปิดเผยกันว่า ในถุงเหล่านั้นคือเครื่องเพชรน้ำหนึ่งของอีเมลดา มาร์กอส ไม่มีผ้าอ้อมเลยสักผืน

The Guinness Book of Record บันทึกไว้ว่า ขณะที่มาร์กอส ซีเนียร์ ครองอำนาจได้ปล้นหรือยักยอกเงินหรือทรัพย์สินไปจากประเทศชาติมากกว่า 10 พันล้านดอลลาร์ เป็นตัวเลขที่นับว่ามากที่สุดในสมัยนั้น

ล่ากลับคืนมาได้เพียง 3.3 พันล้านดอลลาร์

เมื่อ 27 ปีที่แล้ว Bong Bong ถูกจับที่ฟิลิปปินส์ในข้อหาหลบเลี่ยงภาษี เขาควรจะต้องติดคุก 3 ปี แต่ Bong Bong ก็รอเข้าคุกจนขึ้นเป็นประธานาธิบดี

ในขณะเดียวกัน ในปี 2018 อีเมลดา มาร์กอส ในขณะอายุ 88 ปี ถูกจับขึ้นศาลในคดีทุจริตการเงินสมัยมาร์กอส ซีเนียร์ เป็นประธานาธิบดี ผู้พิพากษาตัดสินว่านางอีเมลดาควรติดคุก 11 ปี แต่คดีก็ยังคาราคาซังมาจนถึงทุกวันนี้

เช่นเดียวกับการควานหาเงิน 10 พันล้านดอลลาร์ที่ตระกูลมาร์กอสยักยอกไปจากประเทศ ก็จะยุติโดยอัตโนมัติ

เพราะการขึ้นเป็นประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ของมาร์กอส จูเนียร์ จะหยุดสิ้นคดีทั้งปวงของตระกูลมาร์กอส

เป็นกรณี “ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาร์กอสไปปิดได้มิด”

 

ประสบการณ์ของผมกับฟิลิปปินส์

คนที่นี่เรียกชื่อประเทศว่า “พิลิปปินส์” ไม่ใช่ “ฟิลิปปินส์” เพราะไม่มีเสียง ฟ.ฟันในภาษาตากาล็อก

ประเทศฟิลิปปินส์ได้รับฉายาว่าเป็น “Servants of the World” “คนรับใช้ของโลก” เพราะพนักงานรับใช้ในประเทศต่างๆ จะเป็นหนุ่มสาวฟิลิปีโน (Filipino) เกือบทั้งหมด

ผมเคยเห็นที่สิงคโปร์วันหยุดวันอาทิตย์ คนฟิลิปีโนจะมาชุมนุมกันเต็มลานหน้าศูนย์การค้า

ที่สนามบินคูเวต เมืองคูเวต ซิตี้ พนักงานขายของใน Duty Free เป็นสาวฟิลิปีโน รวมทั้งพนักงานสนามบินหลายระดับ ล้วนเป็นฟิลิปีโนทั้งนั้น

ที่สนามบิน Hamad International Airport โดฮา-เมืองหลวงของกาตาร์ พนักงานใน Duty Free ก็เป็นสาวฟิลิปีโน

เพื่อนหมอที่อิตาลี มีคนรับใช้เป็นหนุ่มฟิลิปีโน ทำงานอาทิตย์ละ 5 วัน

Call Center ของเครือข่ายธุรกิจใหญ่ในอเมริกา เช่น บัตรเครดิต American Express, บัตรเครดิต Visa และธุรกิจสาขาอื่นๆ ล้วนรับสายในมะนิลา

ขณะนี้โรงพยาบาลเรดดิ้งกำลังขาดแคลนพยาบาล ก็ไปสรรหา (recruited) จากฟิลิปปินส์

ฟิลิปปินส์คือแหล่งซัพพลายแรงงานให้ทั่วโลก ด้วยข้อได้เปรียบคือ คนฟิลิปีโนพูดภาษาอังกฤษได้ดี

 

เพื่อนสนิทของคนข้างกายเป็นหมอหญิงฟิลิปีโน ชื่อเล่นเบบี้ ดร.อเดลา กัตไมตัน (Dr.Adela Gatmaitan) เราสนิทกันมาก ผมจึงเคยแวะไปเที่ยวมะนิลา เมืองหลวงของฟิลิปปินส์หลายครั้ง

เมื่อห้าปีที่แล้ว ผมบินจาก Lax (LA) กลับสุวรรณภูมิด้วยสายการบิน Philippines airlines ช่วง LAX-MANILA บินด้วย Air Bus A 340-500 ตัวที่ TG จอดทิ้ง แต่ Philippines Airlines ยังใช้งานอยู่

สมัยก่อนฟิลิปปินส์ยากจนมาก พอออกนอกอาคารสนามบินมะนิลา จะมีเด็กมาแย่งแบกกระเป๋าเพื่อรับเงินค่าทิป ถ้าไม่อยากให้แบกกระเป๋า ต้องคอยเอาตีนเหยียบกระเป๋าไว้

ผมเคยไปดูพิพิธภัณฑ์รองเท้าของอีเมลดา มาร์กอส จำได้ว่าจัดแสดงในอาคารริมอ่าวมะนิลา มีรองเท้าของเธอจัดแสดงอยู่มากกว่า 3,000 คู่

ครั้งหนึ่ง หมอเบบี้พาไปกินอาหารในภัตตาคารพื้นเมืองชื่อดัง อาหารเสิร์ฟมาในถาดรองด้วยใบตอง คนฟิลิปีโนเปิบด้วยมือ แต่เราต้องขอช้อนส้อม

นักร้องสาวร้องเพลง DAHIL SA IYO เพลงดังของฟิลิปปินส์ แปลว่า Dedicated to you อุทิศให้เธอ

แต่หมอเบบี้บอกว่า

DAHIL SA IYO

Because of You

Imelda Marcos

The Philippines Falling down

แปลได้ว่า

DAHIL SA IYO

เป็นเพราะเธอ

อีเมลดา มาร์กอส

ประเทศฟิลิปปินส์ล่มสลาย

ป.ล. มีคำถามว่า ตระกูลมาร์กอส ยังกลับมาปกครองฟิลิปปินส์ได้ แล้วตระกูลชินวัตร จะได้รับเลือกตั้งกลับมาปกครองเมืองไทยได้ไหม

ขอตอบว่า ฟิลิปปินส์มีการเลือกตั้งที่เป็นประชาธิปไตย ไม่มีทหารมาปฏิวัติแล้วเขียนกฎหมายแต่งตั้งสมาชิกวุฒิสภา 250 คนให้มาลงคะแนนเลือกตัวเองเหมือนในเมืองไทย

ดังนั้น อะไรที่เกิดขึ้นในฟิลิปปินส์ จะไม่เกิดขึ้นในเมืองไทย