คอลัมน์แตกกอ-ต่อยอด

ผู้คนคงเข้าถึงวัฒนธรรมซีเกมส์กันมากขึ้น อาการฟูมฟายจึงลดน้อย มีแค่พอเป็นพิธี

ไม่หยิบยกมาประโคมประณามกระหึ่มเช่นกาลก่อน ซีโกง..ซีโกง..กีฬากับกาลี…

หลายปีหลังๆ ใครเป็นเจ้าภาพ ก็มักจะเป็นเจ้าเหรียญทองควบคู่กันไป

ผู้คนเข้าใจได้ว่า การกีฬาคือความภาคภูมิใจแห่งชาติ เป็นช่วงเวลาของความสามัคคี รวบรวมผู้คนไว้เป็นหนึ่ง ชนะหรือแพ้ไปด้วยกัน แม้ในยามปกติจะแตกต่างจนขัดแย้ง

เป็นช่วงการเมืองนิ่ง ความสุขถูกคืนให้คนในชาติ

การคว้าชัยชนะจนเป็นเจ้าเหรียญทอง สร้างวาระและโอกาสเช่นนี้

ที่สำคัญการเป็นผู้จัดการแข่งขัน ต้องทุ่มทุนเป็นเงินทองมิใช่น้อย มิควรจบลงกับความสำเร็จแค่เสียงชื่นชม แต่มีมือเปล่าจนไม่อาจเฉลิมฉลองเต็มสูบ

ความเป็นเลิศในเชิงกีฬาเป็นสิ่งสำคัญ แต่คงไม่ใช่ที่สุด

เราอาจเคยได้ยินคำของอ็อตโต้ เรห์ฮาเก้ล เทรนเนอร์ชาวเยอรมัน คราวที่พาทีมฟุตบอลกรีซ ทีมนอกสายตาคว้าแชมป์ยุโรป ครั้งแรก ครั้งเดียว จนถูกจดจำในฐานะเทพนิยาย

เขาว่า มันเป็นความน่าทึ่งของฟุตบอลที่เกิดขึ้นกับกรีซ ทำให้เกิดความเป็นหนึ่งเดียวของคนกรีซ แบบที่การเมืองยังทำไม่ได้เลย

เป็นรูปธรรมสำแดงถึงอิทธิพลของการกีฬา

 

จะว่าไป ในมหกรรมกีฬาซีเกมส์ เหรียญทองของทีมฟุตบอลชาย เหมือนจะเชื่อกันว่าเป็นความสมบูรณ์แบบของชัยชนะทั้งปวง

เหรียญเดียว ที่สามารถยืดขึ้นเป็นราชาแห่งภูมิภาค

หนล่าสุดมาเลเซีย ขณะครองความเป็นเจ้าเหรียญทอง พวกเขาให้ความสำคัญสูงสุดกับฟุตบอลนัดชิงชนะเลิศ โดยกษัตริย์เสด็จทอดพระเนตร ผู้ชมในสนามเต็มล้นความจุ หย่อนแสนเพียงไม่กี่หมื่น ทั้งถ่ายทอดสดทางทีวีไปทั่วประเทศ

ในบ้านเราผู้คนให้ความสนใจมากไม่แพ้กัน แสดงภูมิรู้ ความเข้าใจในเกมระดับลึกขั้นวิพากษ์วิจารณ์ การประกอบทีม รูปแบบการเล่นในสนามกันอึกทึกครึกโครม ว่าด้วยทรงฟุตบอล

กระทั่งเข้าใจลึกลงไปว่า การแข่งขันแบบทัวร์นาเมนต์หลายนัดต่อเนื่องและลงสนามค่อนข้างถี่ ต้องเล่นแบบหวังผลชนะ มากกว่าแสดงความหวือหวา โดดเด่นเร้าใจ

ประดานักเตะของเราเกือบทั้งหมด มิใช่ตัวหลักในสโมสรต้นสังกัด มิได้เป็นการรวมดาวเด่นเช่นยุคก่อน จำเป็นต้องสู้ด้วยศักยภาพโดยรวม

เหรียญทองฟุตบอลสำคัญยิ่ง แต่นักกีฬาผู้เล่นเข้าใจ และยอมรับในเกม กับส่วนประกอบอื่นอันอาจส่งผลกระทบ จึงพร้อมต่อสู้กันด้วยความสามารถ มีน้ำใจอย่างมืออาชีพ ผู้ชมเข้าใจเกม ชื่นชมจิตใจกล้าสู้ อดทน อดกลั้น และความสามารถเชิงกีฬาที่เป็นเลิศ ปฏิเสธการละเมิดกติกา ความรุนแรง ถ่อยเถื่อน

ทั้งเข้าใจ ยอมรับในชัยชนะ และความพ่ายแพ้

 

สิ่งที่ปรากฏในสนามฟุตบอล เหมือนแสดงความเป็นธรรมดาของชีวิตผู้คน สังคม

ไม่เพียงแค่บอกว่า บนพื้นหญ้ามีทั้งความสมหวังและผิดหวัง ยังพบว่าหลายสิ่งหลายอย่างไม่ได้เป็นไปตามหลักการ ชนิดไม่ผิดเพี้ยน อาจมีเรื่องนอกเกม ความไม่เป็นธรรม การตัดสินที่คัดค้านสายตา

ก็ต้องยอมรับกันอย่างสงบ ปล่อยให้กฎ กติกา ดำเนินการจัดการ

ไม่มีข้ออ้างใด เมื่อผลการแข่งขันปรากฏแล้ว หากยิงประตูไม่ได้มากกว่าทีมคู่แข่ง ก็ต้องพ่ายแพ้ไปตามเกม

ผู้ครองความยิ่งใหญ่มานาน หรือหลงตัวตกอยู่ในความประมาท พร้อมจะพลิกคว่ำย่อยยับ

บทสัมภาษณ์หลังเกมของโค้ชและนักกีฬาดาวเด่นของทีมคว้าชัย แม้จะพูดถึงความโดดเด่น จึงยังมองเห็นข้ออ่อนของทีมซึ่งต้องปรับปรุงแก้ไข

พร้อมจะยกย่องผู้แพ้ ว่าเป็นทีมที่แข็งแกร่งยากยิ่งที่จะเอาชนะได้

และผู้แพ้ พร้อมจะปกป้องกันและกัน ประคับประคองทีม กอบกู้เอาความเชื่อมั่นกลับคืน ปลุกปลอบปลุกเร้าเพื่อต่อสู้ต่อไป

 

อันที่จริงฟุตบอลสมัยใหม่บอกเล่าต่อชีวิตว่ามีองค์ประกอบหลากหลายของความรู้

ไม่เพียงรู้ถึงความลึกล้ำแห่งศาสตร์ ยุทธวิธี รู้เขา รู้เรา ในการตระเตรียมตัว วางระบบทีม แผนการเล่นเพื่อรับมือและเอาชนะคู่แข่ง แต่จำเป็นต้องรู้กว้างไปถึงหลักวิทยาศาสตร์

วิทยาศาสตร์การกีฬาพบว่า ผู้เล่นฟุตบอลในตำแหน่งกองกลาง ที่เรียกกันว่าห้องเครื่องตัวทำเกมเชื่อมประสาน สร้างสรรค์โอกาสให้ทีม ปกป้องทีมทำลายโอกาสคู่ต่อสู้ ในเวลา 90 นาทีเมื่อลงสนาม วิ่งเหยาะ วิ่งเร็ว วิ่งสุดฝีเท้า

รวมระยะทางแล้วราว 10-20 ไมล์

ฉะนั้น ร่างกายต้องฟิตสมบูรณ์เต็มที่ รองเท้ารองรับน้ำหนักกระแทก ต้องสนองและปกป้องเท้าได้ดีกับการวิ่งทางไกล

ขณะที่กองหน้าซึ่งเน้นไปที่การออกตัวเร็ว วิ่งเร็ว ทรงตัวได้ดี ต้องการต่างออกไป

วิทยาศาสตร์การกีฬายังเสนอผลการศึกษาวิจัย พร้อมข้อมูลและสถิติ ให้ระวัง 10 นาทีสุดท้ายของเกม จัดเป็นช่วงเวลามหาวินาศ ชี้ขาดผลชัยชนะมานักต่อนัก การเพลี่ยงพล้ำถูกขย้ำเมื่อพลังอ่อนโรย

มืออาชีพจะต้องมีประสิทธิภาพเต็มชนิดเต็มเวลา