มองบ้านมองเมือง

ปริญญา ตรีน้อยใส

 

เมืองเก่าโคราช

 

ตัวเมืองเก่าโคราชนั้นเหมือนกับตัวเมืองเก่าเชียงใหม่ ด้วยยังคงรูปสี่เหลี่ยมไว้อย่างสมบูรณ์ ยังคงมีคูน้ำครบสี่ด้านและสวยงาม เพียงแค่ที่โคราชไม่เหลือซากกำแพงอิฐโบราณ มีเพียงซุ้มประตู ที่จำลองขึ้นมาใหม่ ซ้ำกันหลายแห่ง

ความเจริญเติบโตของโคราช คงเหมือนกับเมืองอื่นๆ ในประเทศไทย ที่เปลี่ยนแปลงไปตามแผนก่อสร้างของวิศวกรกรมทางหลวง ที่ได้งบประมาณก่อสร้างทางหลวง ผ่านเมืองบ้าง อ้อมเมืองบ้าง อ้อมแล้วอ้อมอีกบ้าง

ผนวกรวมกับนโยบายกรมโยธาธิการและผังเมือง ที่นำเสนอสูตรสำเร็จในการย้ายศูนย์ราชการ ให้ออกไปไกลจากชุมชน เพราะเห็นว่ามีหน้าที่ดูแลทั้งจังหวัด ไม่ใช่แค่ในเขตเทศบาล

ด้วยเหตุนี้ ความเจริญเติบโต โดยเฉพาะอาคารสิ่งก่อสร้างใหม่ๆ ใหญ่ๆ โตๆ จึงไปเรียงรายตามทางหลวงสายต่างๆ เช่นเดียวกับกิจการร้านค้าบริการ ย้ายตามไปอยู่กับศูนย์ราชการใหม่

เลยส่งผลดีให้บริเวณเมืองเก่าของไทยทั้งประเทศ ยังคงอยู่ต่อมาจนถึงปัจจุบัน โดยไม่ต้องอาศัยแผนงานอนุรักษ์ ผังเฉพาะ หรือกฎหมายคุ้มครองอาคารสิ่งก่อสร้างประวัติศาสตร์ แต่อย่างใด

 

พื้นที่ภายในเมืองเก่าโคราชทุกวันนี้ จึงเหมือนกับเมืองอื่นๆ ในประเทศไทย คือเหลือแต่อาคารราชการรุ่นโบราณ บ้านพักข้าราชการรุ่นเก่า บ้านเรือน ร้านค้า ตึกแถวขนาดเล็กสูงสองสามชั้น

สำหรับโคราช เมื่อรวมกับโครงร่างเมืองโบราณ ที่นายทหารฝรั่งเศสทำไว้ ตั้งแต่สมัยพระนารายณ์มหาราช คือ มีคูและกำแพงเมืองล้อมรอบ เพื่อป้องกันการรุกของข้าศึก มีประตูเมืองครบทุกทิศ มีถนนตัดเป็นตาราง เพื่อการสัญจร และวัดประจำชุมชน อยู่ทุกทิศ ได้แก่ วัดพายัพ อยู่ทางทิศเหนือ วัดบึงพระอารามหลวง อยู่ทางทิศตะวันตก วัดบูรพา อยู่ทางทิศตะวันออก วัดพระนารายณ์มหาราช วัดสระแก้ว อยู่ทางทิศใต้ และวัดกลาง อยู่กลางเมือง

เมื่อครั้งที่กรมรถไฟหลวง สร้างทางรถไฟ ก็กำหนดให้สถานีนครราชสีมาอยู่ห่างออกไปจากเมืองเก่า เลยทำให้ความเจริญเกิดขึ้นโดยรอบสถานีและพื้นที่ระหว่างสถานีกับเมืองเก่า

เดิมทีรัฐบาลตัดถนนมิตรภาพเลียบคูเมืองด้านเหนือไปขอนแก่น ความเจริญจึงเรียงรายตามแนวทางหลวง จนกลายเป็นความคับคั่ง พอตัดทางหลวงเลี่ยงเมือง อ้อมเมืองอีกหลายสาย จึงเท่ากับชี้นำให้ความเจริญออกห่างเขตเมืองเก่า

 

พื้นที่ในเมืองเก่าโคราชทุกวันนี้ดูจะคึกคักด้วยผู้คนที่แวะเวียนมาดื่มมากิน ทั้งวันทั้งคืน ตามร้านค้า ร้านอาหาร ร้านเบียร์ ทั้งเก่าทั้งใหม่ ทั้งโบราณทั้งโมเดิร์น

ผู้บริหารท้องถิ่นใช้มาตรการเสริม จัดระเบียบการจราจร การจอดรถ ปรับผิวจราจร ระบบระบายน้ำ เพิ่มองค์ประกอบภูมิสถาปัตย์อีกเล็กน้อย ก็คงส่งผลมากกว่าการทำสวนสาธารณะหลายร้อยล้านอย่างในกรุงเทพฯ นอกจากไม่มีปัญหางบประมาณ นักวิชาการก็ไม่ต้องทะเลาะกัน ที่สำคัญ สวยงามแบบพอเพียง พอประมาณ

แค่ตอนนี้ กระแสร้านกาแฟ คาเฟ่เกาหลี อาหารญี่ปุ่น และร้านก๋วยเตี๋ยวเท่ ก็ทำให้คึกคัก แบบไม่ต้องง้อนักท่องเที่ยวต่างชาติ

เมืองเก่าโคราช จึงเป็นย่านการค้าบริการ ในพื้นที่ประวัติศาสตร์ชุมชน และเป็นแหล่งท่องเที่ยว เหมือนอย่างเมืองเก่าเชียงใหม่แน่นอน •