สูตรสำเร็จในชีวิต (36)

ความเป็นคนว่าง่าย (2)

เด็กๆ หรือคนที่มีวัยวุฒิน้อยมักว่าง่าย เพราะเกรงหรือกลัวผู้ใหญ่ ยิ่งข้าราชการชั้นผู้น้อยแล้ว มักว่าง่ายกันส่วนมากเวลาเจ้านายพูดอะไร เห็นยืนกุม (อะไรก็เติมเอา) น้อมรับ “ครับๆ” อย่างเดียว พูดอย่างอื่นไม่เป็น

แต่ผู้เจริญด้วยวัยวุฒิ (คนแก่นั่นแหละ พูดไปทำไมให้ฟังยาก) มักไม่ค่อยว่าง่ายนัก เพราะถือว่าตนเกิดก่อน “อาบน้ำร้อนมาก่อน” บางทีทั้งๆ ที่ตนผิดก็ไม่ยอมรับ กลัวเสียหน้า “ผู้ใหญ่เดินไปโดนกระโถนคว่ำ ผู้ใหญ่ทำอย่าเคืองเรื่องผู้ใหญ่ ถ้าเด็กพลั้งนั่งด่าจาระไน จะเดินไยไม่แลให้แน่นอน” ดังคำกลอนว่าไว้นั่นแหละครับ

พระพุทธเจ้าทรงทราบทิฐิมานะของคนแก่เป็นอย่างดี จึงตรัสไว้เป็น “สูตร” ว่า คนแก่นั้นมีข้อเสียหลายอย่าง

หนึ่งในนั้นคือ ความเป็นคนว่ายาก ดังนี้ครับ

“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย หลวงตาที่ประกอบด้วยคุณสมบัติ 5 อย่างหายากคือ หลวงตาว่าง่ายหายาก, หลวงตารับฟังโอวาทด้วยดีหายาก, หลวงตารับฟังโอวาทโดยเคารพหายาก, หลวงตาคงแก่เรียนหายาก, หลวงตาที่แสดงธรรมเก่งหายาก”

เพราะฉะนั้น เมื่อพระสารีบุตรพาศิษย์แก่งั่กรูปหนึ่งชื่อราธะเข้าเฝ้า กราบทูลว่าหลวงตาราธะว่านอนสอนง่าย กล่าวตักเตือนอะไรก็รับฟังและทำตามโดยเคารพ ไม่ถือว่าตนอายุมากกว่าแต่อย่างใด พระพุทธเจ้าทรงชมเชยและแนะให้ภิกษุอื่นๆ เอาเป็นแบบอย่าง

ราธะนั้นเป็นพราหมณ์แก่ขัดสน ไปอาศัยพระอยู่ อยากบวช แต่ไม่มีใครบวชให้ วันหนึ่งพระพุทธเจ้าตรัสถามพระสงฆ์ว่า มีใครรำลึกถึงอุปการะของพราหมณ์แก่คนนี้ได้บ้าง พระสงฆ์ทั้งหมดเงียบกริบ มีพระสารีบุตรรูปเดียวกราบทูลว่า ท่านระลึกได้ ครั้งหนึ่งท่านไปบิณฑบาตในเมืองราชคฤห์ พราหมณ์คนนี้ใส่บาตรหนึ่งทัพพี พระพุทธองค์จึงรับสั่งให้พระสารีบุตรบวชให้ราธะ

หลังจากบวชแล้ว ราธะเป็นคนว่านอนสอนง่าย พระเถระสั่งสอนอะไรยินดีทำตาม ไม่ช้าไม่นานก็ได้บรรลุพระอรหัต เมื่อเรื่องรู้ไปถึงพระพุทธเจ้า พระองค์ตรัสยกย่องให้เป็นแบบอย่างดังกล่าวข้างต้น

ทําไมความเป็นคนว่าง่ายจึงทำให้ประสบความสำเร็จในชีวิต คำถามนี้ตอบไม่ยาก คนที่ว่าง่ายย่อมพร้อมจะรับฟังโดยเคารพ พร้อมจะปรับปรุงแก้ไขข้อบกพร่องของตน เมื่อมีใครมาชี้ข้อบกพร่องจึงดีใจดังหนึ่งมีคนมาบอกขุมทรัพย์ให้ คนเช่นนี้ใครก็รักก็อยากสั่งสอนแนะนำ ต่อให้ต่ำต้อยด้อยฐานะเพียงใดในเบื้องต้น ในที่สุดก็จะก้าวหน้าในอาชีพการงานและประสบความสุขสำเร็จโดยมิต้องสงสัย

โปรดทราบด้วยว่า คนว่าง่ายกับคนหัวอ่อนผิดกัน คนที่ทำตามเขาทุกอย่างแม้กระทั่งในเรื่องผิดศีลธรรมอย่างนี้เรียกว่าคนหัวอ่อน คนว่าง่าย จะยินยอมเชื่อฟังเฉพาะในเรื่องที่ถูกต้องดีงามเท่านั้น สิ่งใดทุจริตผิดกฎหมาย ผิดศีลธรรมจะไม่ยอมก้มหัวให้เป็นอันขาด

จำง่ายๆ ว่า “ต่อสิ่งที่ดีงาม ว่าง่าย ต่อสิ่งชั่วร้าย ไม่ยินยอม” ใครทำได้ดังนี้ ถึงชีวิตจะไม่ก้าวโลดถึงระดับผู้นำประเทศ ก็จงภูมิใจเถอะว่า ได้เป็นผู้นำในทางดี ไม่เสียศักดิ์ศรีความเป็นคน