“เจย์ แอ๊บโด” หรือ “ญิฮาด แอ๊บโด” เคยเป็นหนึ่งในดาราอันโด่งดังที่สุดในโลกอาหรับ ก่อนที่สงครามกลางเมืองในซีเรีย จะส่งผลให้ “แอ๊บโด” ต้องระหกระเหิน กลายเป็นผู้ลี้ภัยชาวซีเรียในสหรัฐอเมริกา รับค่าจ้างเป็นคนส่งพิซซ่าประทังชีวิต

ก่อนต้องใช้ชีวิตชีพจรลงเท้า นักแสดงมือฉกาจวัย 54 ปี ผู้มีบ้านเกิดในดามัสกัส เมืองฮอลลีวู้ดของโลกอาหรับ มีผลงานการแสดงภาพยนตร์ 43 เรื่อง เล่นละครทีวีมากกว่า 1,000 ตอน เป็นที่นิยมชมชอบของประชาชนในหมู่ประเทศภูมิภาคอาหรับ ไม่เฉพาะจากฝีมือการแสดง แต่ยังเป็นการแสดงความคิดเห็นในที่สาธารณะอย่างตรงไปตรงมา

ไม่กี่ปีก่อน แอ๊บโดไม่สามารถเดินบนถนนในประเทศภูมิภาคอาหรับได้โดยที่ไม่ต้องเผชิญกับฝูงชนที่รุมล้อมขอถ่ายภาพหรือได้กินอาหารฟรีจากร้านค้าต่างๆ

ทว่า ก่อนหน้านี้เพียงไม่นาน แอ๊บโดต้องระเห็ดออกจากบ้านเกิดสู่สหรัฐอเมริกาในฐานะผู้ลี้ภัย ผลจากความตึงเครียดในซีเรีย

ในช่วงปี 2011 ฟาเดีย อาฟาชี ภรรยาผู้เป็นจิตรกร ทนายความด้านสิทธิมนุษยชน และเจ้าหน้าที่ระดับสูงในกระทรวงวัฒนธรรมซีเรีย ต้องหลบหนีจากการตามล่าของรัฐบาลซีเรียภายใต้การนำของประธานาธิบดี บาชาร์ อัล-อัสซาด หลังถูกจับได้ว่านัดพบกับนักเคลื่อนไหวกลุ่มต่อต้านรัฐบาลระหว่างเดินทางไปประเทศฝรั่งเศส

อาฟาชี เข้าเรียนในมหาวิทยาลัยมินเนโซตา สหรัฐอเมริกา และตั้งใจว่าจะกลับซีเรียเมื่อเรียนจบ

ทว่า ความตั้งใจของอาฟาชีก็ไม่เกิดขึ้นจริง เมื่อแอ๊บโดกลายเป็นหนามยอกอกของรัฐบาลอัสซาดมากขึ้นเมื่อแอ๊บโดปฏิเสธที่จะตอบรับคำเชิญในการเข้าร่วมการรณรงค์ และเข้าร่วมรายการทีวีเพื่อแสดงความสนับสนุนรัฐบาลซีเรีย

แอ๊บโดตกเป็นเป้าหมายหลักเมื่อเขาให้สัมภาษณ์กับ “ลอสแองเจลิสไทมส์” ระหว่างเดินทางไปประเทศเบรุต โจมตีหน่วยข่าวกรองของประธานาธิบดีอัสซาด ถึงการทรมานผู้ต้องสงสัยและการทุจริตอย่างกว้างขวาง

หลังกลับถึงซีเรีย แอ๊บโดต้องเผชิญกับการถูกข่มขู่คุกคามจากคนแปลกหน้า รถยนต์ถูกทุบทำลาย และต้องเผชิญกับการกดดันให้ขอโทษประธานาธิบดีอัสซาดออกโทรทัศน์

แรงกดดันหนักขึ้นเรื่อยๆ เมื่อเพื่อนของเขาเริ่มถูกจับกุม บางรายหายตัวไปและยังหาตัวไม่พบจนถึงทุกวันนี้

แอ๊บโดจึงตัดสินใจทิ้งความร่ำรวยและทรัพย์สินที่มีและเดินทางมาอาศัยกับภรรยาที่สหรัฐอเมริกาในฐานะผู้ลี้ภัย ก่อนที่ทั้งสองจะเดินทางจากมินเนโซตามาหางานทำในลอสแองเจลิส

“ผมเจอกับผู้คนมากมายที่ตกใจที่ชื่อของผมคือ ญิฮาด” แอ๊บโดระบุของที่มาของชื่อเจย์

และว่า “พวกเขาไม่รู้ว่ามันมีความหมายทางคริสเตียน และผมถูกตั้งชื่อตามทนายความชาวคริสต์ที่เป็นเพื่อนแสนดีของครอบครัวผม”

แม้ภายหลังแอ๊บโดจะมีชื่อที่น่าพอใจมากขึ้น ทว่า แอ๊บโดก็ต้องพบกับการเข้าออดิชั่นที่ล้มเหลวนับร้อยครั้ง และต้องอาศัยอยู่ด้วยเงินวันละ 3 ดอลลาร์สหรัฐเท่านั้น

แอ๊บโดใช้เวลากว่า 1 ปี ก่อนที่จะหางานในร้านดอกไม้ และงานส่งพิซซ่า ทำให้รายได้เพิ่มขึ้นเป็น 300 ดอลลาร์สหรัฐต่อสัปดาห์

ชีวิตยากลำบากของแอ๊บโดดูเหมือนจะสิ้นสุดลงเมื่อเขาได้รับบทเป็น “ฟัตตูห์” ในภาพยนตร์เรื่อง “ควีนออฟเดอะเดสเสิร์ต” ร่วมฉากกับ นิโคล คิดแมน และ เจมส์ ฟรังโก ผลงานกำกับฯ ของ “เวอร์เนอร์ เฮอร์ซอก” เรื่องราวของ “เกอร์ทรูด เบล” นักโบราณคดีหญิงชาวอังกฤษผู้เป็นตำนาน ลงโรงฉายในไทยเมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา

ต่อมา แอ๊บโดจะได้รับบทในภาพยนตร์เรื่อง “อะ โฮโลแกรม ฟอร์ เดอะ คิง” แสดงนำโดย ทอม แฮงก์ ภาพยนตร์คอเมดี้ เรื่องราวของเซลส์แมนที่ล้มเหลวที่พยายามจะทำธุรกิจในซาอุดีอาระเบีย

ชะตากรรมของชาวซีเรียในช่วงเวลา 5 ปีของสงครามกลางเมืองนับตั้งแต่ “แอ๊บโด” เดินทางออกจากประเทศบ้านเกิด แอ๊บโดยังไม่มั่นใจนักว่าเขาจะได้กลับไปเหยียบบ้านเกิดอีกหรือไม่ และเขาเชื่อว่า ไม่มีที่ไหนที่ดีกว่าบ้านอีกแล้ว

“จากจุดเริ่มต้น ฮอลลีวู้ดไม่ใช่จุดมุ่งหมายของผม” แอ๊บโดระบุ และว่า

“ผมไม่ได้วางแผนจะมาที่นี่ มันเป็นโชคชะตาที่นำผมมา”