ฟ้า พูลวรลักษณ์ : หนังสือเรียนสำหรับเด็ก (151) : ฉันกำลังเรียนภาษาต่างดาว

ฟ้า พูลวรลักษณ์

ฉันกำลังเรียนภาษาต่างดาว

ฉันตั้งชื่อมันว่า Babel-17

ฉันตั้งตามชื่อนิยาย Babel-17 ของ Samuel R. Delany ซึ่งเป็นเรื่องของมนุษย์ต่างดาวที่มาบุกโลก พวกมันใช้ภาษาต่างดาว ที่มนุษย์ไม่รู้จัก ไม่สามารถสื่อสารกันได้ ไม่รู้ว่าพวกมันต้องการอะไร มาบุกโลกทำไม ปัญหานี้เป็นปัญหาที่น่าสนใจยิ่งนัก

เพราะมนุษย์ต่างดาวมีจริงหรือไม่ เป็นประเด็นหนึ่ง

แต่หากมีจริง ภาษาที่พวกมันใช้ คงแตกต่างกับเรามาก เพราะชีวิตนี้มาจากต่างดวงดาว

ก่อนอื่น ต้องสมมติว่าเรามีความเจริญใกล้เคียงกัน พอจะสู้กันได้ เพราะหากเจริญต่างกันมาก คงไม่มีอะไรให้เจรจา ขึ้นกับความเมตตาของพวกมันเท่านั้น คำถามสำคัญคือ เราต้องสื่อสารกันให้ได้ก่อน

นางเอกเป็นกวี

เธอเป็นคนเดียวที่ครุ่นคิด จนสามารถเข้าใจภาษานี้ได้

มันเป็นภาษาที่แตกต่างจากชาวโลกโดยสิ้นเชิง คล้าย code แต่ไม่ใช่

มนุษย์หลงทางเป็นเวลานาน เพราะเข้าใจว่ามันเป็นรหัสอย่างหนึ่ง

ภาษานี้ อาจมีจุดด้อยหลายอย่าง ไม่สามารถสื่อความรู้สึกแบบมนุษย์โลก

แต่มันก็มีปมเด่น เช่น เพียงเก้าคำเท่านั้น ที่มันบรรยายสนามบินสุวรรณภูมิ บอกเพื่อนที่ไม่เคยมาสนามบินนี้มาก่อนเลย สามารถนำไปสร้าง สนามบินที่เหมือนกันเกือบทุกอย่าง ลงรายละเอียดไปได้ถึงห้องน้ำ สีผนัง ไม่น่าเชื่อว่าเพียงเก้าคำ ทำไมซ่อนข้อมูลไว้ได้มากมายอย่างมหาศาล

นี้จึงสมเป็นภาษาต่างดาว

ซึ่งแตกต่างกับภาษามนุษย์โลก เป็นคนละเรื่อง

ความลี้ลับของมัน ดึงดูดใจฉัน

ภาษาต่างดาวคลาสสิค มีอยู่แล้ว และเราค้นพบมันมานานหลายพันปี

คือ Babel-1

หรือ คณิตศาสตร์

เพราะคณิตศาสตร์ เป็นภาษาสากลที่สุด สามารถไปไหนก็ได้ในจักรวาล ตราบใดที่สิ่งมีชีวิตนั้นมีสติปัญญา ก็สามารถเข้าใจได้ เช่น มุมในวงกลม ก็ต้องเป็น ๓๖๐ องศา ทฤษฎีตรีโกณมิติ ก็ใช้ได้ในทุกที่ ในพื้นที่สามมิติ สามเหลี่ยม สี่เหลี่ยม วงกลม ก็ล้วนมีคุณสมบัติเหมือนกันหมด ไม่ว่าในดาราจักรใด

ความลี้ลับของทฤษฎีตัวเลข ชวนให้ลุ่มหลง แต่ยากยิ่งนัก

ชวนให้คิดค้นเป็นพันปี และยังอาจไม่ไปไหน

เช่น ความเร้นลับของ prime คิดได้นานเป็นพันปี

หากฉันยังอายุน้อย ฉันจะศึกษา Babel-1 เพราะมันคลาสสิคที่สุด มีประโยชน์สูงสุด

มีรากฐานมาช้านาน เป็นการต่อยอดจากอัจฉริยะในอดีต

แต่เพราะฉันอายุมากแล้ว มีพลังเหลือนิดเดียว ฉันจึงข้ามมาที่ Babel-17

ซึ่งอาจไม่มีจริง เป็นเพียงจินตนาการในนิยาย

อาศัยแรงบันดาลใจของกวี

อาศัยลางสังหรณ์ อาศัยการฟังเสียง การแยกแยะจิตตัวเอง

อาศัยสัมผัสที่หก

มันยาก แต่ก็น่าสนใจ

ไม่เป็นวิทยาศาสตร์ แต่เป็นนิยาย

ไม่ใช่คณิตศาสตร์ แต่เป็นกวี

ภาษามนุษย์ต่างดาว Babel-17 นี้

๑ ไม่มีพยัญชนะ

๒ ไม่มีสระ

๓ ไม่มีเพศ

๔ ไม่มีฉัน

๕ ไม่มีคุณ

แต่ละเงื่อนไขที่ไม่มี ที่เพิ่มเข้ามา ทำให้มันเป็นภาษาที่ยากและเร้นลับยิ่งนัก

มันไม่น่ามีอยู่ แต่หากมีอยู่ ก็มีพลังลึกลับยิ่งนัก

ภาษามนุษย์ต่างดาวนี้ กำหนดคลื่นแห่งความน่าจะเป็น

การเรียงตัวของมันนั้น กำหนดคลื่นแห่งความน่าจะเป็น

ดังนั้น หากมีเพียงสองตัว ก็จะกำหนดคลื่นสั้นๆ

แต่หากมีหลายตัว คลื่นที่มันกำหนดนั้น จึงกว้างใหญ่ไพศาล

สมองของฉัน ไปได้ไกลสุดเพียงแค่สี่ตัวเท่านั้น

ทำอย่างไร จึงจะทำให้ตัวเพียงสี่ตัว มีผล เกิดการเปลี่ยนมิติ เช่น

เปิดประตูได้

ปิดประตูได้

เลี้ยวซ้ายได้

เลี้ยวขวาได้

และเกิดผลกว้างใหญ่ ไปสู่อนันต์

ภาษา Babel-2 คือ อี้จิน

มันเป็นภาษาที่มีคำเพียงแปดคำเท่านั้น แต่ก็เรียงตัวได้ไม่สิ้นสุด

ความไม่สิ้นสุดของมัน ทำให้กลายเป็นภาษาต่างดาว

สมัยเด็กฉันชอบครุ่นคิดถึงอี้จิน พออายุมากขึ้น กลับคิดไม่ออก มันหมดไปเฉยๆ

๑๐

ภาษานั้นเร้นลับ เช่น อาจมีภาษาหนึ่ง ไม่มีคำว่า บ้าน

สิ่งมีชีวิตที่ใช้ภาษานี้ ไม่รู้จักบ้าน แม้มันจะเป็นคำสามัญสำหรับภาษาอื่น

หากต้องการอธิบายคำว่า บ้าน ในภาษานี้ ต้องใช้คำมากมายมหาศาล

๑๑

สมัยนางเอกเป็นเด็ก พ่อแม่ของเธอให้นกแก้วมาตัวหนึ่ง นกตัวนี้ได้ถูกฝึกให้พูด โดยที่มันก็ไม่รู้ความหมายของสิ่งที่พูด มันพูด เพราะเป็นการเลียนแบบเสียง เพื่อแลกกับรางวัล ได้แก่ หนอน

แต่เพราะนางเอกเป็นคนที่มีความรู้สึกพิเศษ เธอรับรู้คลื่นความรู้สึกที่แผ่เข้ามา อย่างรุนแรง ดังนั้น เวลาเธอเดินเข้าไปห้อง นกแก้วพูดขึ้นว่า “สวัสดี วันนี้อากาศดีจัง ฉันมีความสุข”

สิ่งที่เธอได้ยิน กลับเป็น “ตัวหนอน ตัวหนอน ฉันหิวตัวหนอน ยิ่งอ้วนยิ่งดี”

เสียงกรีดร้อง ความหิวโหย ความน่าเกลียดที่แอบแฝงในคำพูดที่ฟังธรรมดาอย่างที่สุดนี้ ที่ทำให้เธอหวาดผวา

๑๒

ครั้งหนึ่ง มีหนุ่มชาวสวิสคนหนึ่ง เดินทางไปเที่ยวประเทศอินเดีย วันหนึ่งเขากำลังจะเดินลุยข้ามแม่น้ำตื้นๆ สายหนึ่ง เขาเห็นเด็กพิการคนหนึ่ง กำลังจะข้ามลำน้ำ ด้วยความสงสาร เขาจึงแบกเด็กคนนี้ ข้ามลำน้ำไป แต่เขาไม่รู้ว่า ที่ตำบลนี้ มีคดีลักพาเด็ก ชาวบ้านผ่านมาเห็น เข้าใจผิดคิดว่าเขากำลังจะลักพาเด็ก จึงรุมตีเขาจนตาย

สาเหตุเพราะเขาพูดภาษาอินเดียไม่ได้

และชาวบ้านตำบลนั้น ก็พูดภาษาอังกฤษไม่ได้

ส่วนเด็กก็ตกใจกลัว จนพูดไม่ออก

ขนาดมนุษย์เผ่าพันธุ์เดียวกัน แค่พูดภาษาเดียวกันไม่ได้ ยังก่อให้เกิดความเข้าใจผิดได้ถึงตาย ชีวิตต่างดวงดาว หากสื่อสารกันไม่ได้ อาจหมายถึงการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์

๑๓

เวลาเดินทาง แล้วเจอเด็ก หากพูดภาษาเดียวกันไม่ได้ วัฒนธรรมต่างกัน ฉันกลัวมาก ฉันไม่แน่ใจว่าควรทำยังไง เพราะอาจเกิดการเข้าใจผิด เช่น ฉันเดินไปเจอเด็กใน Morocco พวกเขาเป็นชาวอาหรับ ที่ฉันพูดไม่ได้ ฉันไม่กล้าเล่นกับเด็ก ไม่แน่ใจว่า พ่อแม่ของเด็กจะเข้าใจยังไง

๑๔

ชีวิตรอบตัวของฉันคับแคบเหลือเกิน มนุษย์ทำอะไรไม่ได้มาก เราถูกจองจำด้วยกิเลส ตัณหา ด้วยความเสแสร้ง หลอกลวง การสร้างภาพ

เราถูกจองจำด้วยคอนเซ็ปต์ว่ามีตัวฉัน

เราถูกจองจำด้วยคอนเซ็ปต์ว่ามีตัวคุณ

เมื่อมาเจอภาษาชีวิตต่างดาว ที่ไม่มี I, You ทันใดนั้น เกิดมิติเปลี่ยนแปลงกว้างใหญ่

สมกับที่เราอยู่ในดาราจักร อันมีรัศมีนับล้านปีแสง

เราทะเลาะกันอย่างรุนแรงทุกวันนี้ เพราะมีฉัน มีคุณ

หากเราสามารถเรียนรู้ภาษา ที่ไม่มีฉัน ไม่มีคุณ เราจะไปไกลกว่านี้มาก

๑๕

ภาษามนุษย์ที่มีฉันและคุณ ที่จริงก็มีข้อดี มันอบอุ่น ใกล้ชิด มันโรแมนติก

แต่มันเชื่องช้า และเชย

ที่จริงแล้ว มนุษย์ทุกคน ควรเรียนรู้อย่างน้อยสองภาษา หนึ่งคือภาษาโลก และอีกหนึ่งคือภาษาต่างดาว เหมือนเราควรมีอาวุธหลายแบบ มียานพาหนะหลายแบบ เช่น หากต้องการเดินทางใกล้ ก็ถีบจักรยาน หากต้องการเดินทางไกล ก็นั่งรถยนต์ หรือนั่งเครื่องบิน

หากเราถีบจักรยานไปดวงจันทร์ เราคงไปไม่ถึงไหน