| ที่มา | มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 25 - 31 มกราคม 2562 |
|---|---|
| คอลัมน์ | ฟาสต์ฟู้ดธุรกิจ |
| ผู้เขียน | หนุ่มเมืองจันท์ |
| เผยแพร่ |
ขอเล่าเรื่องเมืองจีนยุคใหม่ต่ออีกตอนนะครับ
เป็นโปรแกรมของ “สหวิริยา” หรือ SVL GROUP ที่พากลุ่มที่ชนะการประกวดสตาร์ตอัพไปทัวร์เซี่ยงไฮ้
ในบรรดาสถานที่ทั้งหมด ผมประทับใจ Hema Supermarket ของ “แจ๊ก หม่า” มากที่สุด
Hema Supermarket เป็นซูเปอร์มาร์เก็ตรูปแบบใหม่ที่ผสมผสานระหว่าง “ออฟไลน์” กับ “ออนไลน์”
“ออฟไลน์” คือ การมาช้อปปิ้งเอง
ที่นี่มี “จุดเด่น” ที่แตกต่างจากซูเปอร์มาร์เก็ตอื่นตรงที่ “อาหารทะเล”
“ราคาถูก” และ “ว่ายน้ำ” ด้วย
คนจีนนิยมปลา กุ้ง ปู ที่ยังเป็นๆ ไม่ใช่วางแช่บนน้ำแข็ง
แต่ส่วนใหญ่จะราคาแพง
“แจ๊ก หม่า” ใช้วิธีการซื้อจำนวนมากๆ แล้วมาขายในราคาถูก
เหมือนกับ “ทุเรียน” ที่เขากวาดซื้อมาจากเมืองไทย
ไกด์ชาวจีนบอกว่าทุเรียนไทยสมัยก่อนแพงมาก
ถ้าเป็นทุเรียนที่แกะแล้ว ในเมืองจีนขายกิโลกรัมละ 200 หยวน หรือประมาณ 1,000 บาท
ถ้าขายเป็นลูก กิโลกรัมละ 100 หยวน หรือ 500 บาท
แต่พอ “แจ๊ก หม่า” เข้ามาลุยตลาดนี้
ซื้อจำนวนมากๆ และขายออนไลน์
ทุเรียนราคาลดลง 50%
จาก 1,000 เหลือ 500
จาก 500 เหลือ 250
คนจีน “ร้อนใน” เพิ่มขึ้นทันที
ครับ เมื่ออาหารทะเลที่ Hema Supermarket ราคาถูกเหมือนทุเรียน คนก็มาซื้อของที่นี่เยอะมาก
ระบบการขายของเขาเป็นระบบบริการตัวเอง
คือ หยิบของใส่รถเข็น แล้วนำสินค้าไปยิงบาร์โค้ดเอง
รวมเงินเสร็จ ใช้ระบบคิวอาร์โค้ด ชำระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือ
ทันสมัยมาก
ที่น่าสนใจก็คือ ผมเห็นผู้อาวุโสชาวจีนที่อายุน่าจะเกิน 60 ปีจำนวนมากมาช้อปปิ้งที่นี่
ยิงบาร์โค้ดเอง
จ่ายเงินทางมือถือเอง
เขาปรับตัวกับ “ความทันสมัย” ได้อย่างกลมกลืน
คนที่กลัวว่าผู้อาวุโสทั้งหลายจะปรับตัวกับเทคโนโลยีใหม่ๆ ไม่ได้
ให้มาดูเมืองจีนครับ
แค่เปิดใจรับสิ่งใหม่ และกล้าที่จะก้าวข้ามผ่านความเคยชินเดิม
อะไรก็ไม่ใช่เรื่องยาก
ด้วยระบบการขายแบบบริการตัวเองของ Hema Supermarket จำนวน “พนักงาน” น่าจะน้อย
แต่ภาพที่เห็นเป็นคนละเรื่องเลย
“พนักงาน” ในชุดสีฟ้าเยอะมากครับ
วิ่งไปมาตลอด
เขาไม่ได้บริการลูกค้าที่อยู่ในร้าน
แต่กำลังซื้อของให้ลูกค้าที่อยู่ที่บ้านครับ
Hema Supermarket เปิดขายออนไลน์ด้วย
คนที่อยู่ที่บ้านก็กดเลือกสินค้าที่ต้องการได้เลย
พนักงานจะเลือกสินค้าให้
และถ้าใครต้องการปลาที่กำลังว่ายน้ำอยู่ก็สั่งได้เหมือนกัน
พอได้สินค้าครบตามออเดอร์แล้ว
เขาจะวิ่งมาที่ช่องส่งสินค้า
เอาถุงผ้าที่ใส่ของแขวนไปที่ราว
จากนั้นถุงผ้าก็จะวิ่งไปตามรางเลื่อน
ออกไปที่ด้านข้างของซูเปอร์มาร์เก็ต
มีพนักงานคอยบรรจุสินค้าให้เรียบร้อยแล้วส่งต่อไปที่พนักงานส่งของที่จอดรถมอเตอร์ไซค์ไฟฟ้าอยู่เต็มไปหมด
เขาจะกำหนดเวลาส่งของถึงห้องในคอนโดฯ เลยว่าใช้เวลาไม่เกินกี่นาที
นั่นคือ เหตุผลที่พนักงานถึงใช้การวิ่งแทนการเดิน
ว่ากันว่า ถ้าสั่งปลามาทำกับข้าวที่บ้าน
เราสามารถดูเวลาแล้วเปิดเตาแก๊สรอได้เลย
พอน้ำมันเดือด ปลาก็ว่ายน้ำมาถึงกระทะพอดี
เป๊ะมากครับ
แต่ถ้าไม่อยากทำกับข้าวเอง ที่ Hema Supermarket ก็มีบริการนึ่งย่าง ผัดให้
“พี่ต้อม” สุรเดช มุขยางกูร ซีอีโอของ SVL Group บอกว่าระบบนี้ไม่ได้ Disrupt แค่ร้านขายของทั่วไป
แต่ยัง Disrupt ร้านอาหารทะเลแถวนี้ด้วย
เสียดายอย่างเดียว
ที่นี่ไม่มี”น้ำจิ้มซีฟู้ด” ครับ
ในด้าน “สถานที่” ผมประทับใจ Hema Supermarket
แต่ถ้าถามว่าในการมาทัวร์ครั้งนี้ผมประทับใจอะไรที่สุด
คำตอบ ไม่ใช่ “สถานที่” ครับ
แต่เป็น “คน”
ผมและหลายคนในกรุ๊ปทัวร์ประทับใจไกด์ชาวจีน
ชื่อภาษาจีนจำยาก
แต่ชื่อไทยเขาชื่อ “ชาตรี”
“ชาตรี” ไม่ใช่แค่ไกด์นำเที่ยวสถานที่ท่องเที่ยวทั่วไป
แต่เขารู้เรื่องธุรกิจค่อนข้างดี
ข้อมูลแน่นทีเดียว
ตลอดทริป 4 วัน “ชาตรี” จะพูดถึงคน 2 คนตลอด
คนแรกคือ “สีจิ้นผิง” ผู้นำของจีน
และอีกคนหนึ่งคือ “แจ๊ก หม่า”
เพราะ 2 คนนี้สร้างความภาคภูมิใจให้กับ “คนจีน” มาก
ลองนึกดูสิครับ
ย้อนกลับไปสัก 10 ปี เวลานึกถึงเมืองจีน เราจะนึกถึงอะไร
ส้วมที่ไม่มีประตูกั้น ขากถุย แรงงานราคาถูก ฯลฯ
แล้ววันนี้ภาพของเมืองจีนสำหรับคนไทยคืออะไร
รถไฟความเร็วสูง อาลีบาบา รถยนต์ไฟฟ้า ระบบการชำระเงินด้วยคิวอาร์โค้ด ฯลฯ
แบบนี้ถ้าเราเป็นคนจีน เราจะไม่ภูมิใจใน “ผู้นำ” หรือครับ
“แจ๊ก หม่า” ในสายตา “ชาตรี” ไกด์ชาวจีน เหมือนกับ “ซูเปอร์ฮีโร่”
FILE PHOTO: Alibaba Group Executive Chairman Jack Ma gestures as he attends the 11th World Trade Organization’s ministerial conference in Buenos Aires, Argentina December 11, 2017. REUTERS/Marcos Brindicci/File Photo
เล่าเรื่อง “แจ๊ก หม่า” บ่อยมาก จนอยากจะแกล้งสั่งว่าวันพรุ่งนี้ห้ามเอ่ยชื่อนี้ 1 วัน
อยากรู้ว่าเขาทำได้หรือเปล่า
ถามว่า ทำไม “แจ๊ก หม่า” ถึงลดบทบาทตัวเองลง วางแผนจะลาออกจากซีอีโอของอาลีบาบา
“ชาตรี” ตอบสั้นๆ
เขาบอกว่าหมูที่อ้วนที่สุดมักตายก่อน”
คมไหมครับ
ถ้าเป็นสำนวนไทยก็คือ “ทำดีแต่อย่าเด่น จะเป็นภัย”
แต่ตรรกะของ “ชาตรี” บางทีก็ฟังแล้วแปร่งๆ
เช่น เขาชมว่า “แจ๊ก หม่า” ทั้งเก่งและรักชาติ
เหตุผลก็คือ “เพราะเขาเป็นสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์ เขาจึงเป็นคนรักชาติมาก”
น่าจะเป็นมุมคิดของคนที่อยู่ในโลกสังคมนิยมมายาวนาน
เช่นเดียวกับเหตุผลที่ “ชาตรี” เลือกเรียนภาษาไทย แทนที่จะเรียนภาษาหลักอื่นๆ เช่น เยอรมัน ฝรั่งเศส สเปน ฯลฯ ที่มีคนใช้เยอะๆ
เขาเลือกเพราะอะไรรู้ไหมครับ
คุณครูภาษาไทยจูงใจ “ชาตรี” ด้วยเหตุผล 2 ข้อ
1. ถ้าพูดภาษาไทยได้ จะได้มากิน “ทุเรียน” ที่เมืองไทย
และ 2. “ขันที” เมืองไทยสวยมาก
ฟังตอนแรกก็งงๆ
“ขันที” ในความหมายของเขาก็คือ สาวประเภทสอง
ครับ คนจีนชอบดูโชว์อัลคาซาร์หรือทิฟฟานีที่พัทยา
ถามว่ามาดูแล้ว สวยไหม
“สวยมาก”
“ชาตรี” ยิ้มเขินๆ
“แต่ชาตรีมีเมียแล้ว”
