กับสัตว์ป่า กับงานที่พวกมันทำ และรวมถึงความเป็นชีวิต จะ “เห็น” พวกมันได้อย่างแจ่มชัด จำเป็นต้องหลับตา, หลับตาเพื่อจะได้เห็นความเป็นจริง

หน้าที่ของสัตว์ป่าชนิดหนึ่ง ที่หากเห็นขณะมันทำงาน จะเห็นภาพค่อนข้างชัดเจน นั่นคือหมูป่า

คนรู้จักหมูป่า รู้ว่าเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมชนิดหนึ่ง แต่คนจำนวนไม่น้อยรู้จักว่า มันคืออาหารชั้นดี หมูป่าผัดเผ็ดเป็นเมนูนิยมตามร้านอาหารป่า

ถ้าบอกว่า งานของหมูป่า นั่นทำหน้าที่คล้ายคนสวนประจำป่า หลายคนอาจยิ้มๆ

แต่ลองหลับตา นึกถึงอาการหมูป่าที่ทำตลอด คือเดินก้มหน้าก้มตาใช้ปากดุนๆ คุ้ยๆ ไปตามพื้น หาหน่อไม้รากไม้ รวมทั้งสัตว์เลื้อยคลานที่อยู่ใต้ดิน อย่างไส้เดือนและอื่นๆ อาหารที่มันได้คือผลพลอยได้ สิ่งที่ได้จริงๆ คือ ดินบริเวณนั้นจะได้รับการพรวน เปรียบเสมือนการเตรียมดินเพื่อปลูกพืช รอรับเมล็ดที่ผ่านการบ่มเพาะจากนกชนิดต่างๆ

ดินร่วนซุย เมล็ดพืชมีโอกาสงอกเติบโตเป็นต้นไม้ใหญ่ง่ายขึ้น

หลับตาดูภาพต่ออีกนิด จะเห็นการจัดการเรื่องปลูกป่าไว้อย่างสอดคล้อง

 

ในป่ามีบริเวณดินร่วนซุยที่หมูป่าทำไว้ทั่วไป บางที่มีกิ่งไม้ใบไม้สุมๆ ไว้ข้างในเป็นโพรงค่อนข้างใหญ่ มันคือ “ซุ้มหมู” เป็นสถานที่ซึ่งหมูป่าใกล้คลอดเตรียมไว้สำหรับออกลูก

มองชัดๆ หมูป่ามีรูปร่างหน้าตาไม่ต่างจากหมูบ้าน ในนิยายผจญภัย หมูป่ามักเป็นอาหาร ส่วนหมูป่าตัวผู้โตเต็มวัยที่ต้องออกจากฝูงมาอยู่ลำพังก็จะถูกเล่าถึงความดุร้าย

หมูป่าตัวผู้มีเขี้ยวหรือเครื่องมือสำหรับทำงานที่เหมาะ เขี้ยวนี้งอกจากมุมปากทั้งสองข้าง โดยปกติเขี้ยวนี้จะกลวง

แต่ถ้าผิดปกติ ข้างในตัน ไม่กลวง เขี้ยวธรรมดาๆ จะกลายเป็นเครื่องรางของขลังไปในทันที

 

หมูในฟาร์มเลี้ยงตามใต้ถุนบ้านนั้น เราไม่ได้เห็นว่าพวกมันมีนิสัยอย่างไร

แต่คำเล่าลือว่า หมูป่าเป็นพวกไม่เกรงใครนั่นมีความจริงอยู่บ้าง

คนล่าสัตว์พบเจอการวิ่งเข้าชาร์จจากหมูป่าที่ยิงแล้วไม่ตายเสมอ

ผมเห็นเสือดาววิ่งหนีหมูป่าขึ้นต้นไม้

หลายครั้งเช่นกันที่พบเจอซากหมูป่าที่เป็นเหยื่อเสือ

ถึงวันนี้ นอกจากช้าง, กระทิง ที่นับวันจะมีปัญหาการกระทบกระทั่งกับคนในเรื่องแหล่งอาหาร กินพืชผล และปะทะกันจนถึงชีวิต จะทวีความรุนแรง และมากขึ้นเรื่อยๆ

หมูป่าก็อยู่ในส่วนหนึ่งของปัญหา พวกมันเป็นสัตว์สังคมอยู่เป็นฝูงใหญ่ หากินเลยจากขอบป่า ยกโขยงมากินพืชไร่ ข้าวโผด, มัน และอื่นๆ

แหล่งอาหารและถิ่นอาศัยลดลง จำนวนประชากรสัตว์ป่าไม่สมดุลกับพื้นที่อาศัย เป็นปัญหาซึ่งเรารู้ดี

ไม่ใช่ปัญหาที่จะแก้ไขเฉพาะหน้าหรือเพียงแค่คนหรือหน่วยงานในพื้นที่แล้ว

แต่จำเป็นต้องมีการแก้ไขอย่างจริงจังและเข้าใจอย่างแท้จริงในระดับนโยบายประเทศ

 

ในแถบอาฟริกา มีหมูป่าที่ถูกเรียกว่า “หมูหน้าหูด” (wart hog)

ตุ่มใต้ตาใหญ่ข้างละอัน รวมทั้งปุ่มเล็กๆ ข้างแก้ม เขี้ยวใหญ่ยาว ทำให้พวกมันดูไม่หล่อเอาเสียเลย

แถมคนพื้นเมืองจะบอกว่า เจ้าหมูหน้าหูดนี่ค่อนข้างขี้กลัว เอะอะก็วิ่งหนีมุดเข้าไปแอบในพุ่มไม้ตลอด

หน้าที่ซึ่งดูดุร้าย ไม่ได้หมายความว่าจะโหดเสมอไป

 

เมื่อทำความรู้จักหมูป่า เห็นพวกมันทำงาน จะเห็นความเป็นไป ภาพผู้ทำหน้าที่เตรียมดินไว้รอรับเมล็ดพืช ที่สัตว์อื่นจะนำพามา

หลับตาอีกครั้ง ภาพความมีชีวิตและการทำงานของสัตว์ป่าจะแจ่มชัด

ไม่ว่าจะอย่างไร มีความผิดพลาดมาอย่างไรโลกก็เดินทางมาถึง วันที่ต้องยอมรับแล้วว่า โลกไม่ได้ถูกสร้างมาเพียงเพื่อเป็นที่อาศัยของคน หน้าที่ในการดูแลโลกที่อาศัยอยู่ เป็นของทั้งสัตว์และคน

ปัญหาที่เหล่าสัตว์ป่ากำลังเผชิญ ไม่ใช่แค่การถูกไล่ฆ่าเพียงอย่างเดียว มีปัญหามากมายที่พวกมันต้องเผชิญ พร้อมๆ กับความเจริญรุดหน้าอย่างรวดเร็วของโลก

การปะทะระหว่างสัตว์กับคน รุนแรงขึ้น

ความเข้าใจปัญหาอย่างถ่องแท้ การแก้ไขอย่างจริงจัง ในระดับการจัดการบริหารประเทศ คือสิ่งที่ควรเกิดขึ้น และไม่ใช่การถกเถียง

ในกรณีนี้ ดูเหมือนจะ “หลับตา” นานเพียงใดก็มองไม่เห็น… •

 

หลังเลนส์ในดงลึก | ปริญญากร วรวรรณ

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022