การ์ตูนที่รัก/นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์

Zarafa

หนังการ์ตูนเบลเยียม-ฝรั่งเศส ปี 2012 เล่าเรื่องยีราฟตัวนั้น

ตัวไหน? บ้านเราอาจจะไม่ค่อยรู้จัก แต่คนฝรั่งเศสจะรู้จักกันดี

ผลงานกำกับฯ ของ Remi Bezancon และ Jean-Christophe Lie ลายเส้นและการลงสีสวยมาก เป็นการ์ตูนสองมิติบนแผ่นเซล (cel) ดั้งเดิม ให้อารมณ์ถวิลหาเป็นยิ่งนัก ความยาว 78 นาทีเท่านั้น

ตอนต้นศตวรรษที่ 19 คือปี 1800 กว่า เวลานั้นโลกเป็นอย่างไรค่อยๆ ดูไปแล้วจะรู้สึกสนุก

เด็กผิวดำชาวซูดานสองคนถูกมัดไว้กลางทะเลทราย เด็กชายชื่อมาคี เด็กหญิงชื่อซูลา ข้างๆ นั้นเป็นนักค้าทาสนอนหลับอยู่

“เดี๋ยวพ่อชั้นก็จะมาช่วย” มาคีว่า

“ถ้าเธออยู่ที่นี่ แปลว่าหมู่บ้านของเธอถูกเผาแล้ว” ซูลาตอบ

มาคีรอนักค้าทาสเผลอหลับ เอาเท้าที่มีขนาดเล็กเกินกว่าจะใส่โซ่ตรวนได้พอดีลอดออกมาได้ มาคีชวนซูลาหนีไปด้วยกัน แต่ซูลากลัวเกินกว่าจะทำตามได้

มาคีไม่รอช้า เขาย่องไปทางลำธาร พบจระเข้ลอยน้ำขึ้นมารอ เขาวิ่งไปตามตลิ่ง หมาล่าเนื้อตื่นแล้ว นักค้าทาสปล่อยหมาไล่ติดตามไปอย่างรวดเร็ว

เป็นภาพมุมสูง หมาดุร้ายพุ่งทะยานตัดทุ่งหญ้าสูงเข้าหาเด็กชายผิวดำที่วิ่งช้ากว่า ไม่รอดแน่นอน

มาคีวิ่งไปพบต้นไม้สูงใหญ่ต้นหนึ่ง เขายืนอธิษฐาน ลูกไม้ขนาดใหญ่ตกลงมาจากกิ่งสูงกระแทกพื้นดินเป็นโพรง มาคีมุดลงไปซ่อนในโพรง เมื่อหมาถอยกลับไป มาคีพบว่ามีโพรงติดต่อกับภายในลำต้นไม้ยักษ์นั้น เขาปีนขึ้นไปตามโพรงไม้และหลับไปด้วยความอ่อนเพลียคากิ่งไม้ใหญ่

เช้าวันถัดมา ยีราฟตัวหนึ่งปลุกเขาตื่น เขาก้มลงดูเงาบนพื้น ตัวอะไรมีขาเยอะจัง ครั้นเงยหน้าดูจึงพบว่าเป็นฝูงยีราฟมากินใบไม้ แม่ยีราฟมีลูกด้วย อย่างน่ารัก

ที่แท้เรื่องราวทั้งหมดนี้เป็นชายชรานักเล่านิทานประจำหมู่บ้านกำลังเล่าเรื่องราวแต่โบราณให้เด็กๆ ในหมู่บ้านแอฟริกาแห่งหนึ่งฟัง

ทันใดนั้น นักค้าทาสและผู้ช่วยพร้อมหมาล่าเนื้อตัวเดิมตามมาถึงที่ มาคีขี่แม่ยีราฟหนีไป ฝูงยีราฟขายาวกว่า วิ่งเร็วกว่า หนีพ้นหมาล่าเนื้อจนมาถึงโอเอซิสแห่งหนึ่ง ทั้งหมดหยุดกินน้ำ

แต่นักค้าทาสตามมาทันอีก มันชื่อโมเรโน่ มันจะเอามาคีคืนไป เป็นแม่ยีราฟเข้าขวาง มันยิงแม่ยีราฟล้มลงตาย

ไม่ทันที่โมเรโน่จะจับกุมตัวมาคีกลับไป เบดูอินคนหนึ่งชื่อฮัสซัน พลันปรากฏตัวพร้อมปืนในมือ เขาเล็งปืนไปที่โมเรโน่ และให้โอกาสมันถอยกลับไปมือเปล่า

มาคีกอดศพแม่ยีราฟร้องไห้และให้สัญญาว่าจะดูแลเลี้ยงดูลูกยีราฟอย่างดี

ฮัสซันพาลูกยีราฟและมาคีเดินทางข้ามทะเลทราย เขาเรียกลูกยีราฟว่าซาราฟา คือภาษาอาหรับที่ใช้เรียกยีราฟ

ฮัสซัน มาคี และซาราฟาเดินทางมาพบพ่อค้า มาหมูด เขาซื้อวัวนมสองตัว ชื่อพระอาทิตย์ และพระจันทร์ เพราะมาหมูดไม่ยอมขายตัวเดียว วัวสองตัวเป็นฝาแฝดกัน เกิดในวันที่พระอาทิตย์และพระจันทร์ขึ้นพร้อมกัน

“พระอาทิตย์และพระจันทร์จะขึ้นพร้อมกันได้ไง” เด็กๆ แอฟริการ้องกันเซ็งแซ่

ชายชรานักเล่าเรื่องจึงเฉลยให้ฟัง เพราะวัวสองตัวเกิดในวันสุริยุปราคา

ถึงตอนนี้นักรบเบดูอิน เด็กชายชาวซูดาน วัวสองตัว และลูกยีราฟหนึ่งตัว เดินทางรอนแรมข้ามทะเลทราย

ผ่านวิหารอาบูซิมเบล คือวิหารราเมเซสที่ 2 ทางตอนใต้ของเขื่อนอัสวานก่อนการเคลื่อนย้าย ผ่านสุสานกษัตริย์ที่ยังรกร้างเพราะยังไม่ได้ขุดค้น ผ่านพีระมิดกิซาใกล้กรุงไคโร แล้วก็มาถึงเมืองอเล็กซานเดรีย เท่ากับพวกเขาเดินทางจากนูเบียทางตอนใต้ของอียิปต์ไปจนถึงชายทะเลด้านเหนือ!

ชาวเมืองตื่นเต้นที่ฮัสซันมาถึง เขาเป็นนักรบคนสำคัญ อเล็กซานเดรียกำลังถูกกองทัพตุรกีปิดอ่าว สงครามยังไม่มีใครแพ้-ชนะ ฮัสซันเข้าพบมูฮัมหมัด อาลี ปาชาแห่งอียิปต์

ถึงตอนนี้เราพอรู้ช่วงเวลาแล้ว มูฮัมหมัด อาลี ปาชา (Mehmet Ali Pasha หรือ Muhammad Ali Pasha 1769-1849) คือผู้ปกครองอียิปต์เกือบครึ่งศตวรรษ เป็นผู้นำอียิปต์สู่ยุคใหม่และสร้างราชวงศ์ที่จะมีอายุยืนนานอีก 150 ปี จนถึงหลังสงครามโลกครั้งที่สอง

มูฮัมหมัด อาลี ปาชา กำลังจะว่าจ้างนักค้าทาสโมเรโน่นำของขวัญไปให้กษัตริย์แห่งฝรั่งเศสเพื่อขอกำลังทหารมาช่วยรบ แต่ฮัสซันอาสานำยีราฟเดินทางไปฝรั่งเศสด้วยตนเอง

มาคีไม่ยินยอม เขาให้สัญญากับแม่ยีราฟแล้ว!

ฮัสซันนำซาราฟาขึ้นบัลลูนของนักสำรวจมาลาเต้เดินทางไปฝรั่งเศส แต่เพราะซาราฟาต้องกินนมจึงต้องเอาวัวพระอาทิตย์และพระจันทร์ไปด้วย แล้วทิ้งมาคีเอาไว้เพราะน้ำหนักเกิน อีกทั้งฮัสซันหมดธุระกับมาคีแล้ว แต่ด้วยความช่วยเหลือของมาลาเต้ซ่อนมาคีในกองฟางที่จะให้วัวสองตัวกิน

ทั้งหมดจึงขึ้นบัลลูนไปด้วยกัน

ระหว่างทางมาคีได้พบกับโจรสลัดหญิงโบโบลีนากลางทะเล และสูญเสียพระอาทิตย์ให้แก่ฝูงหมาป่า

พวกเขาใช้บัลลูนเดินทางมาจนถึงมาร์แซล คือมาร์แซลเมื่อสองร้อยปีก่อน จากนั้นเดินทางผ่านตอนใต้ของฝรั่งเศส ขึ้นเหนือไปเรื่อยๆ จนกระทั่งถึงกรุงปารีส ได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดิน คือชาร์ลส์ที่ 10 แห่งฝรั่งเศส (Charles X of France 1824-1830)

ชาร์ลส์ที่ 10 ยึดซาราฟาเอาไว้ในสวน Jardin des Plantes de Paris แต่ไม่ให้กองทัพแก่ฮัสซัน

เราจะได้เห็นสวนพฤกษศาสตร์ที่มีชื่อเสียงนี้ในเวลานั้นซึ่งยังไม่มีสวนสัตว์เต็มรูปแบบ

แต่มีพิพิธภัณฑ์โบราณคดีที่จัดแสดงโครงกระดูกไดโนเสาร์คล้ายคลึงกับที่ได้เห็นในปัจจุบันแล้ว คือ Mus?um national d”histoire naturelle พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยาแห่งฝรั่งเศส

ฮัสซันปฏิบัติภารกิจล้มเหลว กลายเป็นขี้เมาในปารีส มาคีพยายามรักษาสัญญาที่มีกับแม่ยีราฟ เขาต้องเผชิญหน้านักค้าทาสโมเรโน่ที่ยังตามรังควานเขาไม่เลิก

มาคีใช้เวลาหลายเดือนด้วยความช่วยเหลือของมาลาเต้จึงช่วยเหลือซูลาและซาราฟาออกมาได้ เขาคิดจะพาซาราฟาหนีขึ้นบัลลูน แต่บัดนี้ซาราฟาตัวใหญ่เกินไปเสียแล้ว

เพื่อนรักสองคนจำต้องลาจากกันในตอนท้าย ซึ้งมาก

อย่าพลาดการผจญภัยและต่อสู้ชี้ชะตาในตอนท้าย แล้วปิดท้ายด้วยการมาถึงของเสาโอบิลิกซ์แห่งลักซอร์กำลังจัดวางที่ Places de la Concorde นั่นคือปี 1833

ดูการ์ตูนเรื่องนี้แล้วรู้ว่าใครเป็นใครในประวัติศาสตร์ก็จะอิน

ซาราฟาคือชื่อของยีราฟนูเบียน (Nubian Giraffe) ซึ่งมีถิ่นกำเนิดในเอธิโอเปีย เคนยา ยูกันดาและซูดาน มูฮัมหมัด อาลี ปาชา ได้ส่งยีราฟให้แก่ผู้ปกครองในยุโรปสามตัวเมื่อปี 1827 ตัวที่ให้ฝรั่งเศสนี้จะอาศัยอยู่ที่สวนพฤกษศาสตร์แห่งนี้นาน 18 ปี ที่ซึ่งจะกลายเป็นสวนสัตว์กรุงปารีสในเวลาต่อมา

การเดินทางของยีราฟตัวนี้และวัวพี่เลี้ยงสามตัว มิใช่สองตัว ไม่มีอะไรเหมือนในการ์ตูนเลย ท่านที่สนใจสามารถหาอ่านต่อได้เอง เรื่องจริงสนุกพอๆ กับการ์ตูน

เวลานั้น มูฮัมหมัด อาลี ปาชา เป็นกงสุลของอาณาจักรออตโตมานประจำกรุงอเล็กซานเดรีย ตุรกีกำลังรบกับกรีกซึ่งได้รับการหนุนหลังจากฝรั่งเศส มูฮัมหมัด อาลี ปาชา ส่งยีราฟให้ฝรั่งเศสเพื่อขอให้ยุติการช่วยเหลือกรีก การเมืองระหว่างประเทศมักจะยุ่งเหยิงมากจนไม่สามารถเล่าได้ทั้งหมดในหนังการ์ตูน 78 นาที

ตอนจบของการ์ตูน ฮัสซันเดินทางไปกรีกเพื่อพบโจรสลัดสาวโบโบลีนา ที่เปิดประตูบ้านต้อนรับเขาอย่างพึงใจ