โลกาภิวัตน์ คนทำงาน การประท้วง

อุกฤษฏ์ ปัทมานันท์
(Photo by MANAN VATSYAYANA / AFP)

“…พวกเราคือ คนทำงาน…”

นี่คือคำขวัญของสหภาพคนทำงาน (Worker Union) บ้านเรา ที่จัดตั้งขึ้นโดยเป็น คนทำงาน หรือ worker ในภาษาอังกฤษ ที่พวกเขาเห็นว่านี่เป็นวิวัฒนาการแรงงานทั่วโลก โดยพวกเขาเห็นว่าพวกเขาไม่ได้มีแค่แรงงานในภาคการผลิตเท่านั้น

แต่ คนทำงาน เป็นคนประกอบอาชีพหลากหลาย เช่น คนงานทั้งภาคอุตสาหกรรมและการบริการ ได้แก่ กิจการโรงแรม ธนาคาร สถาบันการเงิน พนักงานทำความสะอาด พนักงานขับรถส่งสินค้า พนักงานขับรถโดยสาร รถไฟ เครื่องบิน

และแอตแทนแดนซ์ อาจหมายถึง ศิลปิน นักดนตรี นักร้อง นักแสดง ออร์แกไนเซอร์ โปรแกรมเมอร์ นักออกแบบผลิตภัณฑ์ ดีไซเนอร์ แพทย์ พยาบาล บุคลากรด้านสาธารณสุข

แน่นอน รวมทั้งครูโรงเรียนทุกระดับ อาจารย์ในวิทยาลัยและมหาวิทยาลัยทั้งของเอกชนและของรัฐ ข้าราชการฝ่ายต่างๆ ทั้งพลเรือน และอื่นๆ

สหภาพคนทำงาน รวมตัวกันแลกเปลี่ยน เรียนรู้ซึ่งกันและกัน สร้างเครือข่ายพันธมิตรทั้งในประเทศและนานาชาติ โดยมีกลุ่มนักยุทธศาสตร์ ระบบจัดการความรู้ ฝึกอบรม การถ่ายทอด เพิ่มพูนความรู้ ปกป้องสิทธิและผลประโยชน์ต่างๆ กล่าวโดยย่อ สหภาพคนทำงานมีความเชื่อว่า สหภาพคือพลังอันยิ่งใหญ่ที่นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทั้งต่อคนทำงาน สังคมและโลก การประท้วงคือ กลไกหนึ่ง

ไม่น่าเชื่อ แนวคิดการก่อตัว การเคลื่อนไหวดังกล่าวสอดคล้องกับการเคลื่อนไหวของคนทำงานทั่วโลกอย่างพร้อมเพรียงกัน

 

คนทำงาน ในบริบทโลก

ในปัจจุบันคนทำงานในหลายภูมิภาคในโลกก่อการประท้วงต่อผู้ว่าจ้างและรัฐโดยมีข้อเรียกร้องคล้ายๆ กันคือ เงื่อนไขการทำงานและค่าจ้างที่ดีกว่าเดิม เนื่องจากเงื่อนไขการทำงานเดิมไม่เหมาะสม อีกทั้งทุกคนกำลังเผชิญกับภาวะเงินเฟ้อสูงขึ้น ผู้เขียนขอยกตัวอย่างคนทำงานในประเทศอังกฤษ

จากรายงานของ James Robinson1 สหราชอาณาจักรอยู่ท่ามกลางคลื่นการประท้วงจากคนทำงานภาคขนส่ง บุคลากรด้านสาธารณสุข ข้าราชการและลูกจ้างในภาคอุตสาหกรรม ถือได้ว่า การประท้วงของบุคลากรด้านสาธารณสุขเป็นครั้งประวัติศาสตร์และใหญ่ที่สุดของเจ้าหน้าที่จากศูนย์ฉุกเฉิน ผู้เขียนขอนำตารางการประท้วงของคนทำงานมาเป็นตัวอย่างดังนี้ (ดูกราฟิกประกอบ)

วันที่ประท้วงฤดูหนาว
เดือนมกราคม 2023

พยาบาลสีฟ้า เจ้าหน้าที่หน่วยงานด้านสิ่งแวดล้อมสีเขียว คนขับรถและพนักงานรถโดยสารสีแดง เจ้าหน้าที่ด้านบริการฉุกเฉินสีน้ำเงิน ข้าราชการพลเรือนสีเหลือง ครูสีชมพู

ปฏิทินการประท้วงของคนทำงานในอังกฤษครั้งนี้แสดงให้เห็นถึงความยากลำบากของคนทำงานในฝ่ายต่างๆ โดยเฉพาะด้านเงื่อนไขของการทำงานและค่าจ้าง

ที่สำคัญต่างได้รับผลกระทบถ้วนหน้าจากภาวะเงินเฟ้อที่เกิดขึ้นในอังกฤษ และอันที่จริงทั่วโลก

นอกจากนี้ ยังแสดงถึงพลังการเจรจาต่อร้องของคนทำงาน กับผู้ว่าจ้างของพวกเขา การใช้สิทธิการประท้วงของคนทำงาน พร้อมด้วยแผนการด้านเวลาและสถานที่ประท้วงเพื่อแจ้งถึงผลกระทบต่างๆ ต่อสาธารณะ

กล่าวโดยย่อ ลองดูความหลากหลายของคนทำงานในการประท้วงครั้งนี้

คนทำงานรถโดยสาร

ทำการประท้วงหยุดการเดินรถวันที่ 19, 25 และ 26 มกราคม โดยที่คนทำงานรถโดยสารได้จัดการประท้วงมาแล้วเป็นเวลา 10 วันนับตั้งแต่เดือนพฤศจกายนและธันวาคม 2022 เนื่องจากการเจรจาที่ผ่านมาเป็นการเจรจาที่ยอมรับไม่ได้

บุคลากรด้านสาธารณสุข

ได้แก่ เจ้าหน้าที่แผนกฉุกเฉินประท้วงวันที่ 23-24 มกราคม โดยวันที่ 6 และวันที่ 20 กุมภาพันธ์ จะมีเจ้าหน้าที่ด้านการแพทย์ราว 25,000 คน ทำการประท้วงผละงาน มีผู้ช่วยดูแลด้านฉุกเฉินราว 60,000 คน เจ้าหน้าที่เทคนิคด้านฉุกเฉินและคนขับรถพยาบาล ผละงานที่ประเทศอังกฤษและเวลส์

พยาบาล

วันที่ 18-19 มกราคม วันที่ 6-7 กุมภาพันธ์ เหล่าพยาบาลของราชวิทยาลัยพยาบาล (Royal College of Nursing-RCN) สไตรก์ พยาบาลจำนวนหลายหมื่นคนจะทำการนัดหยุดงานรอบที่ 2 ในประเทศอังกฤษ เวลส์และไอร์แลนด์เหนือ ผลของการสไตรก์จะก่อผลในวงกว้าง ลองฟังเสียงของพยาบาลดู พวกเขาเรียกร้องค่าตอบแทนเพิ่มขึ้น 6% ให้มากกว่าภาวะเงินเฟ้อขณะนี้ ทั้งนี้ มีการเจรจากันมาและยังมีการตัดค่าใช้จ่ายด้านเจ้าหน้าที่ด้านพยาบาลลงถึง 20% มาตั้งแต่ปี 2010 แล้ว

มีรายงานว่า มีพยาบาลออกไปทำงานในภาคอุตสาหกรรมอื่นๆ มากขึ้นเนื่องจากค่าจ้างเดิมของอาชีพพยาบาลไม่เพียงพอต่อการดำรงชีพ พวกเธอไม่อาจจัดหาอาหารและเสื้อผ้าของครอบครัวตัวเองได้ พวกเธอค้นพบว่า พวกเธอทำงานหารายได้มากกว่าในร้านขายปลีกและซูเปอร์มาร์เก็ตออนไลน์เสียอีก2

เหล่าพยาบาลเรียกร้องเงื่อนไขในการทำงานที่ดีขึ้นกว่าเดิม การทำงานที่หนักมากๆ ของเหล่าพยาบาลเกิดจากตำแหน่งพยาบาลที่ว่างลงจำนวนมาก

มีรายงานว่า มีตำแหน่งพยาบาลว่างลงถึง 132,000 ตำแหน่ง ทำให้การทำงานของพยาบาลตึงตัวมากๆ อีกทั้งมีการทำงานปกติที่มากไปกว่าหน้าที่เดิม โดยไม่ได้รับค่าตอบแทนเพิ่มขึ้น ผลคือ มีการยกเลิกการนัดหมายของคนไข้และการผ่าตัด

แน่นอนมีเจ้าหน้าที่ระดับสูงของกระทรวงสาธารณสุข โรงพยาบาลวิจารณ์ข้อเรียกร้องว่า การประท้วงของบุคลากรด้านสาธารณสุขน่าละอายใจ เมื่อย้อนมาที่ประเทศไทย หลายฝ่ายเริ่มส่งเสียงออกมาแล้วถึงค่าตอบแทนแพทย์ พยาบาล และบุคลากรทางการแพทย์ว่า ต่ำมากๆ แล้วย้ำว่า อาชีพแพทย์และพยาบาล ไม่ใช่เรื่องการกุศลแล้ว

 

การประท้วงอื่นๆ
ข้าราชการ

ข้าราชการที่เป็นคนทำงานในหน่วยงานการพัฒนาชนบทและเป็นส่วนหนึ่งของกรมสิ่งแวดล้อม อาหารและกิจการด้านการพัฒนาชนบทเริ่มการประท้วงเรื่องค่าตอบแทนที่พวกเขาได้รับ หลังจากได้รับข้อเสนอจากการเจรจาในลักษณะต่ำกว่าทั้งๆ ที่เกิดภาวะเงินเฟ้อสูงมาก

ลักษณะของการประท้วงเป็นการทำงานร่วมกันของฝ่ายบริการโครงการช่วยเหลือฟาร์มในชนบทของอังกฤษ รวมทั้งเจ้าหน้าที่ด้านการนำเข้าและการส่งออกผลิตภัณฑ์และการบริการด้านการเกษตรในชนบท ในเดือนกันยายนที่จะมาถึง จะมีการประท้วงนัดหยุดงานราว 100,000 คน

การประท้วงนี้จะเกี่ยวข้องกับกรมต่างๆ ของรัฐบาลอังกฤษราว 124 กรม เป็นการประท้วงที่ใหญ่ที่สุดของข้าราชการ การประท้วงครั้งนี้ทำเพื่อปกป้องสิทธิในการประท้วง เป็นการตอบโต้กับการออกกฎหมายการประท้วงใหม่ของรัฐบาลอังกฤษ ที่จำกัดการประท้วงของคนทำงานมากกว่าเดิม

สหภาพข้าราชการพลเรือน (Public Civil Services-PCS) กำลังดำเนินการเรียกร้องค่าตอบแทนเพิ่มขึ้น 10% ปกป้องเงินบำนาญของพวกเขา และป้องกันการถูกออกจากงานด้วย

ครู

ครูนับแสนคนจัดการประท้วงในอังกฤษและเวลส์ สหภาพการศึกษาใหญ่ที่สุดคือ The New National Education Union ที่มีสมาชิก 300,000 คน เรียกร้องจ่ายค่าตอบแทน จ่ายเต็มจำนวน ให้เหนือภาวะเงินเฟ้อ

ครูชาวสก๊อต

ส่วนครูสกอตแลนด์คือ Educational Institute Scotland-EIS เริ่มทำการประท้วงตามภาคต่างๆ ครูสก๊อตที่เป็นสมาชิก EIS ได้ปฏิเสธข้อเสนอจากรัฐบาลสก๊อตจ่ายเพิ่ม 5% แต่พวกเขาต้องการจ่ายเพิ่มที่ 10% ดูจากภาวะเงินเฟ้อที่เกิดขึ้น

ค่าครองชีพสูง ประเด็นร่วม ตอนนี้ปัญหาค่าครองชีพในสหราชอาณาจักรถึงขั้นวิกฤต ซึ่งเราอาจแบ่งปัญหาค่าครองชีพได้ดังนี้เช่น ค่าพลังงานได้แก่ ราคาน้ำมัน หรือแม้แต่จากพลังงานลม ในสหราชอาณาจักรก็สูงขึ้นมาก

ส่วนหนึ่งมาจากการรุกรานของรัสเซียต่อยูเครน

หากดูราคาสินค้าโดยเฉพาะจากร้านขายของชำทั้งหลาย ไม่ว่าเนย นม มีราคาแพงขึ้นกว่า 30 % เมื่อเทียบจากปีก่อนหน้านี้

ในขณะที่ยอดขายสินค้าในช่วงวันคริสต์มาสและปีใหม่ของร้านต่ำกว่าที่คาดการณ์ไว้

ส่วนหนี้สินของประชาชน ปรากฏว่าหนี้ครัวเรือนของสหราชอาณาจักรเฉลี่ยแย่ที่สุดเท่าที่ผ่านมา แล้วยังมีจำนวนครอบครัวเกือบ 1.3 ล้านครอบครัวไม่สามารถเข้าถึงเงินช่วยเหลือด้านค่าครองชีพของรัฐบาลได้

ในขณะที่สังคมกำลังกังวลกับค่ารักษาพยาบาลที่สูงขึ้น จนประชาชนไม่สามารถจ่ายเงินค่ารักษาพยาบาลได้ สำหรับสังคมมั่งคั่งอย่างสหราชอาณาจักร สัญญาณอันตรายเรื่องค่าครองชีพสูงขึ้น

ยังดูได้จากคนไร้บ้าน (Homeless) ช่วงนี้ล้มตายเป็นจำนวนมาก

 

สรุป

เมื่อย้อนดูการประท้วงของคนทำงานที่นั่น คำกล่าวของสมาชิกสภาผู้แทนของพรรค Tory คุณ Lee Anderson น่าสนใจ เขากล่าวว่า

“…เราน่าจะพูดถึงคนทำงานทั้งหมด ไม่ใช่แค่พวกพยาบาล ทหารในกองทัพ พนักงานเก็บขยะ คนทำงานบาร์ คนดูแลคนแก่ คนขับรถโดยสาร…ทุกชีวิตอยู่อย่างลำบาก ชีวิตแย่ลงมาก…”

แล้วชีวิตคนทำงานที่ไทยล่ะครับ

 


1James Robinson, “Fresh wave of strikes this month : who is taking action and when” Sky News 18 January 2023.

2Jill Lupapa, “Cost of Living crisis : Nurses leaving for better-paid jobs…” Sky News, 30 September 2022.