การศึกษา

ถึงเวลา…จัดระเบียบสงฆ์ กู้วิกฤตศรัทธากลับคืน!!

วงการสงฆ์อยู่ในภาวะสงบหลังจากเจ้าคณะปกครองออกคำสั่งจัดระเบียบเพื่อแก้ไขปัญหาวิกฤตศรัทธา

ก่อนมีคำสั่งเมื่อวันที่ 20 กันยายน 2560 พระมหาอภิชาติ ปุณฺณจนฺโท (ชื่อเดิม นายอภิชาติ พรมจันทร์) พระวัดเบญจมบพิตร ถูกจับสึก ในประเด็นแสดงความคิดเห็นที่กระทบกระเทือนต่อความมั่นคงด้านศาสนา

หลังสึก นายอภิชาติได้โพสต์ผ่านเฟซบุ๊กเปิดใจว่า ยอมรับผิดอย่างไม่มีข้อโต้แย้ง และการลาสิกขา เป็นการทำโดยสมัครใจ และขอโทษสถาบันสงฆ์ที่ประพฤติปฏิบัติไม่เหมาะสมต่อสมณสารูปบรรพชิต พร้อมยอมรับว่าที่ผ่านมาหลงผิด ขาดสติ หลงอยู่ในโลกโซเชียลมีเดียหรือโลกสังคมออนไลน์ ขอให้เรื่องราวตนเองเป็นอุทาหรณ์

ไม่ว่านายอภิชาติจะโพสต์โดยความสมัครใจหรือไม่ก็ตาม แต่ก็สอดคล้องกับคำสั่งของเจ้าคณะปกครองสงฆ์ที่ในเวลาต่อมามีคำสั่งให้พระภิกษุสามเณรประพฤติปฏิบัติตามพระธรรมวินัยและกฎหมายคณะสงฆ์อย่างเคร่งครัด

พร้อมสั่งให้พระสังฆาธิการตรวจสอบพฤติกรรมและลงโทษพระภิกษุสามเณรที่ประพฤติอาจาร และถ้าพระสังฆาธิการไม่ได้รับความร่วมมือ ก็สามารถประสานขอรับการสนับสนุนหรืออารักขาจากส่วนราชการที่เกี่ยวข้องได้

ไม่มีใครรู้ที่มาที่ไปของคำสั่งแน่ชัด และไม่มีใครกล้าตีความขอบเขตของคำสั่งว่าครอบคลุมแค่ไหน

แต่เพื่อป้องกันปัญหา เจ้าคณะบางแห่งถึงกับสั่งห้ามวัดเรี่ยไรบุญ พุ่มกฐิน ผ้าป่า ตลอดจนติดตั้งพระพุทธรูป พระประจำวัน ในบริเวณเรือพนมพระในงานประเพณีงานหนึ่ง บางแห่งสั่งปลดป้ายพิธีพุทธาภิเษก (ปลุกเสก)

และบางแห่งถึงขั้นห้ามพระสามเณรเล่นโซเชียลมีเดีย ยิ่งกว่านั้นหลังจากที่มีข่าวว่าวัดดังทางภาคอีสานแห่งหนึ่งถูกทหารเรือเข้าไปถ่ายรูปพระเครื่องในเจดีย์ในข้อหาท้าทายคำสั่ง ก็ยิ่งส่งผลให้วัดบางแห่งถึงขั้นสั่งเก็บพระเครื่องภายในวัดทั้งหมดเพื่อป้องกันปัญหา

สำหรับคำสั่งของเจ้าคณะปกครองไล่เรียงออก ตั้งแต่วันที่ 26 กันยายน – 1 ตุลาคม 2560 ดังนี้

พระพรหมดิลก เจ้าคณะกรุงเทพมหานคร ออกคำสั่งเมื่อวันที่ 26 กันยายน

สมเด็จพระพุฒาจารย์ั้เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก ออกคำสั่งเมื่อวันที่ 28 กันยายน

สมเด็จพระวันรัต ปฏิบัติหน้าที่แทนเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต ออกคำสั่งเมื่อวันที่ 28 กันยายน

สมเด็จพระพุทธชินวงศ์ เจ้าคณะใหญ่หนกลาง ออกคำสั่งเมื่อวันที่ 30 กันยายน และ

ล่าสุดวันที่ 1 ตุลาคม พระวิสุทธิวงศาจารย์ เจ้าคณะใหญ่หนเหนือ และ พระพรหมจริยาจารย์ เจ้าคณะใหญ่หนใต้ ออกคำสั่งเป็นลำดับสุดท้าย

คําสั่งมีสาระคล้ายๆ กัน คือ ให้พระสังฆาธิการตรวจสอบพฤติกรรมและลงโทษพระภิกษุสามเณรในปกครอง ดังนี้

1. พระภิกษุสามเณรผู้ทำการอันละเมิดกฎหมายบ้านเมือง และ พ.ร.บ.คณะสงฆ์ ให้พระสังฆาธิการดำเนินการตามกฎ ข้อบังคับ ระเบียบ คำสั่ง มติ หรือประกาศมหาเถรสมาคมที่เกี่ยวข้อง และประสานงานกับส่วนราชการที่เกี่ยวข้องให้เข้าดำเนินการตามกฎหมายโดยเคร่งครัดกับพระภิกษุสามเณรผู้มีพฤติกรรมดังกล่าว

2. พระภิกษุสามเณรผู้วิพากษ์วิจารณ์หรือแสดงออกในแนวทางกระทบกระเทือนต่อความมั่นคงของสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และความสงบสุขของประชาชน หรือส่อไปในทางยั่วยุ ปลุกปั่น ทำลาย ก้าวร้าวรุนแรงและไม่สร้างสรรค์ ให้พระสังฆาธิการกวดขันควบคุมพระภิกษุสามเณรผู้มีพฤติกรรมดังกล่าวมิให้กระทำการเช่นว่านั้น และหากเข้าข่ายละเมิดกฎหมายบ้านเมืองให้ประสานกับส่วนราชการที่เกี่ยวข้องให้เข้าดำเนินการตามกฎหมายโดยเคร่งครัด

3. พระภิกษุสามเณรผู้มีอาจารไม่เหมาะสมเป็นที่ติเตียนของประชาชนในลักษณะโลกวัชชะ เช่น การแสดงอากัปกิริยาไม่สอดคล้องกับเพศกำเนิดของตน การแสดงกิริยาวาจาไม่สมควรแก่สมณสารูป การใช้สื่อสังคมออนไลน์ในทางที่ไม่เหมาะสม การใช้อุปกรณ์การสื่อสารผิดกาลเทศะ การไปสู่สถานที่อโคจร ฯลฯ ให้พระสังฆาธิการกวดขันควบคุมมิให้พระภิกษุสามเณรประพฤติตนแสดงออกหรือกระทำการเช่นว่านั้นโดยเด็ดขาด

4. พระภิกษุสามเณรผู้ประพฤติตนไม่เคร่งครัดในพระธรรมวินัย และไม่รักษาเชิดชูพระธรรมวินัยให้เป็นวิถีทางประพฤติปฏิบัติของตนตลอดจนหมู่คณะ ให้พระสังฆาธิการกวดขัน ควบคุมพระภิกษุสามเณรผู้มีพฤติกรรมดังกล่าว มิให้ประพฤติตนหรือกระทำการเช่นว่านั้นโดยเด็ดขาด และหากเข้าข่ายละเมิดพระธรรมวินัย ให้ดำเนินการลงโทษตามพระธรรมวินัยและกฎหมายคณะสงฆ์ โดยเคร่งครัด

5. การจัดทำป้ายโฆษณาติดประกาศในที่ต่างๆ เกี่ยวกับพิธีการปลุกเสกวัตถุมงคลเครื่องรางของขลังโดยบรรดาเกจิอาจารย์ หรือป้ายโฆษณาอวดอ้างชวนเชื่อสรรพคุณเกจิอาจารย์ อันเป็นการมอมเมาประชาชน มิใช่วิถีพุทธ มิใช่วิถีสมณะ ส่อเจตนาไปในทางอเนสนา สุ่มเสี่ยงต่อการต้องอาบัติอันติมวัตถุ ให้ระงับการจัดทำนั้นเสีย หากได้ทำมาแล้วให้ปลดรื้อออกเสีย

6. อุโบสถเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธปฏิมา เป็นสถานที่ทำสังฆกรรม ทำวัตรไหว้พระสวดมนต์ เจริญจิตตภาวนา หรือทำการบุญการกุศลต่างๆ ต้องไม่จัดทำเป็นที่จำหน่ายวัตถุมงคลเครื่องรางของขลังภายในอุโบสถ

ทั้งนี้ ให้เจ้าคณะพระสังฆาธิการได้สอดส่อง กำกับ ดูแล กวดขัน ควบคุม อาจารพระภิกษุสามเณรและการบริหารจัดการวัดในเขตปกครอง เพื่อให้เป็นไปตามพระธรรมวินัย กฎหมาย กฎ ข้อบังคับ ระเบียบ

คำสั่ง มติ หรือประกาศของมหาเถรสมาคม เพื่อให้เกิดความเรียบร้อยของคณะสงฆ์ และหากพระสังฆาธิการได้พยายามดำเนินการตามอำนาจหน้าที่แล้ว ยังไม่สามารถบังคับการให้เป็นไปตามนั้น ให้ประสานกับส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง เพื่อขอการสนับสนุนและอารักขาจากทางราชการ

ส่วนคำสั่งย่อยของพระเถระชั้นผู้ใหญ่ ไล่เรียงตามลำดับเวลา มีดังนี้

พระเทพพิพัฒนาภรณ์ เจ้าคณะจังหวัดสุราษฎร์ธานี ออกคำสั่งที่ 57/2560 เรื่อง ข้อห้ามการจัดกิจกรรมเชิญชวนทำบุญ และเรี่ยไร ในงานประเพณีชักพระ-ทอดผ้าป่า และแข่งเรือยาวฯ จ.สุราษฎร์ธานี ประจำปี 2560

พระครูวิสิฐพัฒนาภรณ์ เจ้าคณะอำเภอเมืองอุบลราชธานี ออกคำสั่งที่ สบ 0101/ว 075 ถึงเจ้าคณะตำบลทุกตำบลในเขตปกครองคณะสงฆ์อำเภอเมืองอุบลราชธานี เรื่อง ให้งดการขึ้นป้าย (บอร์ด) งานพุทธาภิเษก

พระราชสิทธิเวที เจ้าคณะจังหวัดพิจิตร ออกคำสั่งว่า

“ตามคำสั่งผู้บังคับบัญชาหนเหนือ ให้แจ้งทุกอำเภอ อำเภอแจ้งตำบล ตำบลแจ้งเจ้าอาวาส เจ้าอาวาสแจ้งพระลูกวัดให้ถือปฏิบัติอย่างเคร่งครัด และโปรดสอดส่องและห้ามปราม ดังนี้ 1.ให้งดเว้นการประพฤติอาจารที่ไม่เหมาะแก่สมณสารูป 2.ให้งดเว้นการเล่นเฟซ, ลงภาพในเฟซ, หรือกดแชร์, กดไลก์ และห้ามเขียนข้อความวิพากษ์วิจารณ์ใดๆ ลงเฟซ 3.การโฆษณา/ป้ายต่างๆ ขอให้งดเว้น/การเรี่ยไรขอให้อยู่ในขอบเขต ด้วยสภาวะแห่งการที่พระภิกษุสามเณร กำลังถูกสังคมจับตามอง ขอให้เจ้าคณะผู้ปกครองช่วยกันระงับยับยั้งสิ่งที่จะสร้างปัญหาให้เกิดขึ้นในหมู่สงฆ์ ขอให้เตือนไปตามลำดับชั้น จนกว่าผู้บังคับบัญชาจะแจ้งเป็นลายลักษณ์อักษร”

ชัดเจนว่ามีความพยายามจัดระเบียบคณะสงฆ์เพื่อกู้วิกฤตศรัทธากลับมา ดังที่ สมเด็จพระพุฒาจารย์ เจ้าคณะหนใหญ่ตะวันออก เกริ่นในคำสั่งว่า “ภาวะวิกฤตที่เกิดขึ้นกับสังคมไทย ส่งผลกระทบทั้งทางตรงและทางอ้อมต่อพระพุทธศาสนา แม้ว่าพระธรรมวินัยก็ดี กฎหมายคณะสงฆ์ก็ดี กฎมหาเถรสมาคม เป็นต้น ยังมีผลบังคับใช้ปกติ และทันสมัยอยู่ก็ตามที เป็นเหตุนำมาซึ่งวิกฤตศรัทธาเป็นที่ติเตียนของประชาชนในลักษณะโลกวัชชะ ส่งผลกระทบต่อความมั่นคงของพระพุทธศาสนา และเกิดความเสียหายต่อสังฆมณฑลโดยรวม…”

หากจัดระเบียบคณะสงฆ์ครั้งนี้ประสบผลสำเร็จ ความเชื่อมั่นศรัทธาย่อมกลับคืนมาอย่างไม่ต้องสงสัย…