หลังเลนส์ในดงลึก

ปริญญากร วรวรรณ

 

‘โกทู’

 

ถึงวันนี้ ทำงานในป่า หากไม่มีเหตุสุดวิสัยจริงๆ การหลงป่ามีโอกาสเกิดขึ้นน้อย

เครื่องมือนำทางอย่างจีพีเอส ใช้ประกอบกับแผนที่ ช่วยให้เรามุ่งไปหาจุดหมายตามพิกัดที่มีได้ รวมทั้งกลับถึงแคมป์โดยไม่หลงเช่นกัน แต่อาจเสียเวลา เพราะผิดทิศบ้าง และหากในทีมมีผู้อาวุโส ซึ่งจดจำด่านได้แม่นยำ การเดินสู่จุดหมายก็ง่ายขึ้น

จีพีเอส แผนที่ ไฟแช็ก เสบียงสำรอง คล้ายเป็นกฎที่เรายึดถือ สิ่งเหล่านี้ต้องมีอยู่ในเป้ เผื่อในกรณีฉุกเฉิน เตรียมพร้อมกับการต้องค้างแรม

รู้พิกัด ไปตามด่านแม้ว่าจะวกวน แต่จีพีเอสก็ช่วยให้รู้ว่า กำลังเดินไปถูกทิศ

ด่านซึ่งสัตว์ป่าสร้างเพื่อใช้เดินทางไปสู่แหล่งอาหารนั้น ทำให้เดินง่ายขึ้น ช้างผู้บุกเบิกเส้นทาง นับว่าเป็นผู้เชี่ยวชาญแท้จริง ด่านจะพาอ้อมเส้นทางสูงชัน นอกจากจะเลี่ยงไม่พ้น

แต่อีกนั่นแหละ หลายครั้งรู้พิกัดจุดหมาย แต่ยังไม่เคยไป อีกทั้งไม่รู้จักด่าน เราจำเป็นต้องใช้จีพีเอสในโหมดโกทู ซึ่งจะเลี่ยงไม่พ้นกับการเดินฝ่าความรกทึบ หรือสูงชัน

 

ที่จริงแล้ว ทำงานในป่า ไม่ใช่เรื่องยุ่งยาก

ไม่ต้องมีความสามารถพิเศษ หรือจำเป็นต้องผ่านหลักสูตรโหดๆ

ขอเพียงมี “ใจ” ที่เปิดรับ เมื่อก้าวเท้าก้าวแรกเข้าป่า จะพบกับความจริงว่า ไม่รู้อะไรเลย ป่าเป็นโรงเรียน

ซึ่งมีบทเรียนให้เรียนรู้อย่างไม่มีสิ้นสุด

 

คนทำงานในป่า มักพูดเล่นๆ ว่า ที่เราอยู่น่ะไม่กันดารอะไรหรอก เจริญแล้วด้วย มีเครื่องบินผ่านทุกวัน

ในป่าด้านตะวันตกกลางคืนช่วงดึกๆ ท่ามกลางความมืดมิดที่รายล้อม แมลงกรีดเสียง น้ำในลำห้วยไหลกระทบแนวหิน เสียงเครื่องบินชัดเจน

จุดหมายที่เครื่องบินไป ทวีปยุโรปห่างไกลจากที่เราอยู่มาก แต่ดูเหมือนจะใช้เวลาน้อยกว่าเราใช้เวลาจากป่าเข้าเมือง

เวลา 20 ชั่วโมง เครื่องบินไปได้ค่อนโลก ในช่วงฝนชุก เราอาจไปได้แค่ 50 กิโลเมตร

อีกนั่นแหละ มีเครื่องบินผ่าน ก็นับได้ว่า เราอยู่ในที่เจริญแล้วล่ะ

 

การเดินสู่จุดหมายในผืนป่าที่ไม่มีช้างอาศัยประจำ ไม่สะดวกเลย

กระทิง ซึ่งรับหน้าที่บุกเบิกเส้นทางแทนช้าง ไม่ใช่ผู้ทำทางฝีมือดี พวกมันเหยียบย่ำดินโคลนเหนียวๆ ไว้เป็นหลุมๆ ดินที่มีโครงสร้างเป็นดินเหนียวนั้น เมื่อย่ำลงไป การชักเท้าขึ้นไม่ง่าย

ในเส้นทางชันๆ ขาขึ้นไม่เท่าไหร่นัก แต่หากขาลงจะพบกับอาการลื่นไถล มือต้องคว้าต้นไม้ยึดเหนี่ยว กระนั้นอาการลื่นล้มก้นกระแทกหรือลื่นไถลไปกระแทกต้นไม้ก็เกิดขึ้นบ่อยๆ

สิ่งอันทำให้รู้สึกดีคือ บนทางชันๆ นั่น จะพบรอยลื่นไถลของกระทิง

ดูเหมือนว่า สี่เท้ายังรู้พลาด จะจริง

บนทางลื่นๆ ที่สัตว์ป่าใช้ ย่อมเป็นพื้นที่ของทากซึ่งชูตัวสลอน ถุงเท้ากันทากช่วยได้ ช่วยไม่ให้ทากอยู่แถวข้อเท้ามันคืบคลานขึ้นถึงเอว หรือเลยไปถึงคอ และลงมือดูดเลือด

กว่าจะรู้ตัว ทากก็อิ่ม ตัวอ้วนกลม

 

ในแคมป์ริมลำห้วยสายเล็กๆ ที่ระดับน้ำประมาณหัวเข่า ไม่ไกลจากแคมป์ มีต้นไทรออกลูกสุก ที่นั่นคึกคักตลอดตั้งแต่เช้ามืด ฝูงนกเงือกกรามช้าง นกกก นกแก๊ก บินเข้า-ออก เสียงปีกแหวกอากาศราวกับเสียงพายุ

สายๆ เป็นเวลาของชะนี ต่อด้วยฝูงค่างแว่น และลิง บางวันหมีควายขึ้นไปร่วมวง

อยู่ในแคมป์ค่อนข้างสบาย ความเมื่อยล้าเกิดขึ้นกับผมตอนเช้ามืดและพลบค่ำ เวลาที่ต้องเดินไปซุ้มบังไพรที่ห่างไปหนึ่งชั่วโมงและตอนเดินกลับ

เส้นทางไต่ขึ้น และลงหุบ ผ่านไปบนสันเขาที่มีสภาพป่าดิบ ใช้ทางเดียวกับสัตว์ป่า ใช้ทางที่พวกมันทำขึ้น เป็นปกติที่จะอุดมไปด้วยทาก

ผมขอบคุณพวกมันในใจ และ “บริจาค” เลือดไปหลายซีซี

 

กับงานถ่ายภาพสัตว์ป่า ช่วงฤดูฝน งานคล้ายจะยุ่งยากขึ้นบ้าง

ป่าอันอุดมสมบูรณ์ มีแหล่งน้ำ อาหาร แหล่งอาหารมีมากมาย หากพวกมัน “กระสากลิ่น” ระแวงนิดเดียว ก็เลยไปแหล่งอาหารอื่นที่อยู่ไม่ไกล

พวกมันไม่ได้ขี้อายหรอก แค่ผมยังทำได้ไม่ดีพอ

 

ทํางานในป่า ไม่ต้องใช้ความสามารถพิเศษอะไร แต่การฝึกฝนใจให้นิ่ง จิตให้สงบ ดังเช่นครูอาจารย์สอนไว้จำเป็น

ในแคมป์ยามค่ำคืน นั่งมองกองไฟร่ายรำ ฟืนปะทุลูกไฟแตกกระจาย เสียงเครื่องบินชัดเจน ช่วงเวลาเช่นนี้ ใจอันไม่นิ่ง อาจนำพาจิตกระเจิง

นั่งฟังเสียงเครื่องบินข้างกองไฟในป่า รายล้อมด้วยความมืด ทำให้รู้อย่างหนึ่ง เครื่องบินนำพาผู้คนเดินทางไปไกลค่อนโลก มนุษย์ออกไปท่องอวกาศอันไกลโพ้น ดำดิ่งสู่ทะเลลึก

แต่หลายคนไม่เคยเดินทางสู่จุดหมายที่อยู่ใกล้ๆ

หลายคนหลงทาง หาเส้นทางไม่พบ

จุดหมายนี้ว่ากันว่า อยู่ลึกจากหน้าอกด้านซ้ายเข้าไประยะทางไม่เกิน 2 นิ้ว จุดหมายนี้ถูกเรียกว่า หัวใจ เป็นจุดหมายซึ่งคนที่เรารัก อาศัยอยู่ในนั้น

จุดหมายนี้ไม่สามารถใช้จีพีเอส “โกทู” ไปได้

เราต่างรู้ดีว่าจะไปให้ถึง ต้องใช้ใจนำ…