“หลังจากเข้าร่วมโครงการนี้ ส่งผลให้โรงเรียนได้รับรางวัลโอเบคอวอร์ด สาขานวัตกรรม”

“นักเรียนคะแนนโอเน็ตสูงขึ้น การอ่าน การเขียนดีขึ้น เกิดการมีส่วนร่วมของชุมชนช่วยเสริมทักษะอาชีพ”

“ที่ผ่านมา ใช้เกณฑ์ประเมินผลแบบเหมารวมเหมือนกันหมดทั่วประเทศ ทำให้การพัฒนาโรงเรียนชนบทมีปัญหามาตลอด”

คำพูดสะท้อนคิดของผู้อำนวยการโรงเรียน ครูแกนนำ นักเรียนที่เข้าร่วมโครงการงานวิจัยปฏิบัติการมีชีวิต เรียนสุข สนุกสอน พร้อมภาพบนจอหน้าเวที ยังดังต่อเนื่อง

“2 ปี 4 ภาคเรียน ผลสัมฤทธิ์การเรียนเด็กสูงขึ้น Q Info ทำให้มีข้อมูลในการติดตามเด็กเป็นรายบุคคล การวัดประเมินผลชัดเจนขึ้น เป็นตัวช่วยให้เราเห็นแนวทางว่า ควรช่วยเขาอย่างไร”

“Q Network ทำให้โรงเรียนที่เข้าร่วมเป็นเครือข่ายยกระดับคุณภาพสูงขึ้นทุกโรง รวมถึง Q Coach คณะทีมที่ปรึกษาช่วยได้มากเลย”

“ปัจจุบันไม่ใช่แค่เพื่อนอย่างเดียวเท่านั้นที่ทำให้เราอยากมาโรงเรียน แต่ตอนนี้ครูทำให้เราอยากมา ครูไม่ได้ให้เรียนแต่ในห้องเท่านั้น แต่ไปเรียนรู้ภายนอกด้วย”

“ความเปลี่ยนแปลงจะทำให้โรงเรียนพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอนด้วยตัวเองในระยะยาว แม้ผู้บริหารย้ายไปก็ตาม”

“ชื่อว่าเพาะพันธุ์ปัญญา แต่ความจริงเราได้มากกว่า เด็กกล้าตอบ กล้าแสดงออก มีกระบวนการคิดใหม่ มีเหตุมีผล มีความรับผิดชอบมากขึ้น”

 

ทันทีที่ทุกประโยคจบลง เสียงปรบมือต้อนรับการเปิดประชุมวิชาการ หัวข้อ “นวัตกรรมการจัดการโรงเรียนคุณภาพต่อเนื่องสู่การประกันคุณภาพเพื่อโรงเรียน” ดังขึ้นพร้อมกัน

ความเคลื่อนไหวทางการศึกษาครั้งนี้ เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 29-30 เมษายน 2562 ที่ศูนย์ประชุมอิมแพ็ค เมืองทองธานี โดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) และกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) เป็นเจ้าภาพ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาชึ้นพื้นฐาน (สพฐ.) ร่วมมือเป็นพันธมิตร

วัตถุประสงค์เป็นไปตามคำกล่าวของ รศ.ปัทมาวดี โพชนุกูล รอง ผอ.กองทุนสนับสนุนการวิจัย

“เวทีประชุมวิชาการครั้งนี้มีโรงเรียนจากสองโครงการ คือ โครงการโรงเรียนพัฒนาคุณภาพต่อเนื่อง กับโครงการเพาะพันธุ์ปัญญา รวมกัน 215 โรง มาจาก 20 จังหวัด มีผู้บริหาร ครูแกนนำ ศึกษานิเทศก์ อาจารย์มหาวิทยาลัย ศูนย์พี่เลี้ยง และนักเรียน กว่า 700 ท่านมาร่วม”

“ปฏิรูปการศึกษาที่จะสำเร็จ คือ การปฏิรูปที่โรงเรียน ที่ห้องเรียน โครงการโรงเรียนพัฒนาคุณภาพต่อเนื่อง ดำเนินการภายใต้แนวคิดการปฏิรูปการศึกษาต้องสร้างศักยภาพให้โรงเรียน สามารถพัฒนาคุณภาพได้อย่างต่อเนื่อง ขณะที่โครงการเพาะพันธุ์ปัญญา เป็นการสร้างให้เด็กเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง ครูเป็นโค้ช ผู้บริหารสนับสนุนให้เกิดการจัดการเรียนรู้ที่เหมาะสม ทั้งในห้องเรียนและนอกห้องเรียน”

“ภายใต้แนวคิด ถามคือสอน สะท้อนคิดคือเรียน เขียนคือคิด”

 

ด้านหน้าเวที นักการศึกษาแถวหน้า ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช ประธานมูลนิธิสดศรี สฤษดิ์วงศ์ ดร.กฤษณพงศ์ กีรติกร ประธานคณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ ประธานกรรมการนโยบาย สกว. และที่ปรึกษาคณะกรรมการบริหารกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา คุณหญิง ดร.กษมา วรวรรณ ณ.อยุธยา ประธานกรรมการกำกับทิศทางแผนงานวิจัยโครงการโรงเรียนพัฒนาคุณภาพต่อเนื่อง นายปิยะบุตร ชลวิจารณ์ อดีตประธานกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ดร.เจือจันทร์ จงสถิตอยู่ อดีตกรรมการปฏิรูปการศึกษา ศ.นพ.สุทธิพันธ์ จิตพิมลมาศ ผอ.สกว. นพ.ศุภกร บัวสาย ผอ.กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา และวิทยากร นั่งเรียงลำดับ รอติดตามรายการอย่างใจจดใจจ่อ

กับการเดินทางมาพบกันของบรรดาผู้ร่วมทางทุกกลุ่มจาก 2 โครงการ คือ โครงการโรงเรียนพัฒนาคุณภาพต่อเนื่อง (School Quality Improvement Program : Sqip) เรียนสุข สนุกสอน ซึ่งดำเนินงานมาครบ 2 ปีหรือ 4 เทอม กับโครงการเพาะพันธ์ปัญญา ครบ 6 ปี กำลังจะปิดโครงการ

แต่ละโครงการต่างมีจุดเน้น จุดเด่นเป็นของตัวเอง ผู้จัดประชุมจึงเปิดเวทีให้ผู้เข้าร่วมกระบวนการสร้างสรรนวัตกรรมใหม่เพื่อพัฒนาการศึกษา ตั้งแต่ผู้ก่อการแนวคิด ผู้ปฏิบัติและผู้มีส่วนร่วม มาพบปะพูดคุย แลกเปลี่ยนความคิด ประสบการณ์ ตลอดถึงปัญหาที่ประสบพบเจอระหว่างทาง และทางแก้ที่พวกเขาค้นพบ

เพื่อร่วมกันหาคำตอบว่า แต่ละฝ่ายจะเดินหน้าทำให้สิ่งที่ดำเนินมาเกิดความยั่งยืนต่อไปอย่างไร ไม่หดหายไป หรือฝ่อ ห่อเหี่ยวลงเมื่อครูแกนนำ ผู้บริหารโรงเรียนเกษียณ ลาออก หรือถูกย้ายไปอยู่โรงเรียนอื่น

และที่สำคัญจะนำแนวคิด กระบวนการปฏิบัติของแต่ละโครงการซึ่งพบความเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นอย่างชัดเจน เข้าสู่ระบบโรงเรียนปกติส่วนใหญ่ได้อย่างไร

 

ก่อนไปถึงจุดนั้น ผมขอฉายหนังม้วนเก่า เท้าความเดิม รื้อฟื้นความเข้าใจถึงหลักการหัวใจ และวิธีการของสองนวัตกรรมการศึกษานี้อีกรอบ เพื่อให้ผู้ติดตามความเป็นไปทั้งแฟนคลับเดิมหรือกลุ่มใหม่ๆ เกาะติดเวทีอย่างมีอรรถรส ได้สาระ สีสัน บรรยากาศ เท่าที่จะเล่าสู่กันฟังได้ภายใต้พื้นที่อันจำกัด

โรงเรียนพัฒนาคุณภาพต่อเนื่องเป็นอย่างไร เพาะพันธุ์ปัญญาคืออะไร

โรงเรียนพัฒนาคุณภาพต่อเนื่องก็คือ โรงเรียนที่ที่สร้างหรือพัฒนาเครื่องมือเพื่อการพัฒนาคุณภาพอย่างต่อเนื่องขึ้นในระบบบริหารของโรงเรียน ประกอบด้วย 5 มาตรการ หรือ 5 Q ได้แก่ Q Coach ทีมที่ปรึกษาที่มีคุณภาพ Q Goal เป้าหมายที่มีคุณภาพของโรงเรียน Q PLCs การสร้างชุมชนครูที่มีคุณภาพ Q Info ระบบข้อมูลสารสนเทศที่มีคุณภาพ และ Q Network เครือข่ายแลกเปลี่ยนเรียนรู้ที่มีคุณภาพ

เพาะพันธุ์ปัญญา ก็คือ กระบวนการพัฒนาครูและนักเรียนให้มีทักษะความคิด วิเคราะห์ สังเคราะห์ และทักษะชีวิต โดยผ่านการทำโครงงานฐานวิจัย (Research Based Learning – RBL)

 

ครับ สนใจรายละเอียดโรงเรียนใดบ้างที่เข้าร่วมโครงการ ร่วมแล้วครูได้อะไร เด็กได้อะไร เกิดความเปลี่ยนแปลงจนน้ำตาไหลซึมแค่ไหน ติดตามจากเว็บไซต์ของทั้งสองโครงการได้เลยทันที รับรองไม่ผิดหวัง

ส่วนรายการในเวทีที่แม่น้ำสองสายนี้มาพบกัน กำลังจะดำเนินต่อไปอย่างไร ข้อคิด คำคม ข้อฝากถึงนักปฏิรูปการศึกษาไทยทั้งระบบ ขององค์ปาฐกท่านแรก โดนใจใครบ้าง

โปรดติดตาม