เหตุมรณะคลื่นยักษ์ มีจุดเริ่มต้นขึ้นเมื่อเวลา 07.58 น. วันที่ 26 ธันวาคม (ตามเวลาในประเทศไทย) เมื่อเกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง ศูนย์กลางอยู่บริเวณด้านตะวันตกเฉียงเหนือของบริเวณเกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย

ห่างจากจังหวัดภูเก็ตประมาณ 580 กิโลเมตร ที่ละติจูด 3.4 องศาเหนือ ลองจิจูด 95.7 องศาตะวันออก ขนาดความรุนแรง 8.9 ริกเตอร์

ส่งผลกระทบเกือบทุกจังหวัดในภาคใต้ เช่น ภูเก็ต ตรัง พังงา สงขลา กระบี่ ระนอง ปัตตานี รวมถึงอาคารสูงหลายแห่งในกรุงเทพมหานคร

ต่อมาเมื่อเวลา 08.30 น. ได้เกิดแผ่นดินไหวรู้สึกได้อีกครั้ง มีศูนย์กลางอยู่บริเวณรัฐฉาน ประเทศพม่า ซึ่งห่างจากจังหวัดเชียงใหม่ประมาณ 200 กิโลเมตร ที่ละติจูด 20.76 องศาเหนือ 98.04 องศาตะวันออก มีขนาดประมาณ 6.4 ริกเตอร์ ทำให้เกิดความสั่นสะเทือนในหลายจังหวัดของภาคเหนือ ได้แก่ ลำปาง เชียงใหม่ เชียงราย และแม่ฮ่องสอน

แผ่นดินไหวที่มีจุดศูนย์กลางที่เกาะสุมาตรา ที่เกิดขึ้นใต้น้ำนี้เอง ได้ก่อให้เกิดคลื่นน้ำขนาดใหญ่ หรือที่เรียกว่า “สุนามิ” (TSUNAMI) หรือคลื่นอ่าวเรือได้ส่งผลกระทบต่อสถานที่ท่องเที่ยว บริเวณชายฝั่งไม่ว่าบริเวณหาดป่าตอง หาดกมลา หาดกะรน รวมถึงบริเวณหาดในยาง ซึ่งเป็นที่ตั้งของสนามบินนานาชาติภูเก็ต รวมถึงประเทศอินโดนีเซีย อินเดีย ศรีลังกา มาเลเซีย อย่างรุนแรง

ซึ่งสำหรับไทยนั้นถือเป็นเหตุการณ์ครั้งแรก และร้ายแรงเกินจะนึกฝันด้วยยอดผู้เสียชีวิตเบื้องต้นเกือบพันคน บาดเจ็บหลายพันคน ทรัพย์สินยังประเมินค่าไม่ได้

เหตุการณ์สำคัญ “สุนามิ” คร่าชีวิตมนุษย์ มีหลายครั้งด้วยกันคือ

1 เมษายน พ.ศ. 2489 เกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.3 ริกเตอร์ ในหมู่เกาะเอลูเทียน ในรัฐอลาสกา ก่อให้เกิดคลื่นยักษ์ “สุนามิ” เข้าถล่มหมู่เกาะฮาวาย เป็นผลให้มีผู้เสียชีวิต 159 คน

5 พฤศจิกายน พ.ศ.2493 เกิดแผ่นดินไหวขนาด 8.2 ริกเตอร์ ที่บริเวณชายฝั่งด้านใต้ของอ่าวกัมชัตกา (ในแถบแปซิฟิก) ที่บริเวณด้านตะวันออกไกลของรัสเซีย ก่อให้เกิดคลื่นสุนามิเป็นบริเวณกว้างทั่วมหาสมุทรแปซิฟิกตอนเหนือ ด้วยความเร็วคลื่นกว่า 500 ไมล์ หรือราว 800 ก.ม.ต่อชั่วโมง

9 มีนาคม พ.ศ.2500 เกิดแผ่นดินไหวขนาด 8.3 ริกเตอร์ ที่หมู่เกาะเอลูเทียน ซ้ำอีก ก่อให้เกิดคลื่นยักษ์ขนาดความสูง 75 ฟุต คลื่นเดินทางไกลเป็นความยาวกว่า 2,440 ไมล์ หรือราว 3,904 ก.ม. ทั่วมหาสมุทรแปซิฟิก ด้วยความเร็วประมาณเกือบ 800 ก.ม.ต่อชั่วโมง

23 พฤษภาคม พ.ศ.2503 สุนามิถล่มฮาวายอีกครั้งอันเนื่องจากแผ่นดินไหวขนาด 8.3 ริกเตอร์ในประเทศชิลี ความเสียหายส่วนใหญ่เกิดในหมู่บ้านฮิโล ของฮาวาย มีผู้เสียชีวิต 61 ราย อาคารบ้านเรือนพังทลายกว่า 537 แห่ง

29 พฤศจิกายน พ.ศ.2518 เกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.2 ริกเตอร์ ที่ฮาวายอีกครั้ง ก่อให้เกิดคลื่นสุนามิสูง 47 ฟุต มีผู้เสียชีวิต 2 ราย

17 กรกฎาคม พ.ศ.2541 เกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.1 ริกเตอร์ ที่ปลายสุดด้านตะวันตกของทะเลบิสมาร์ค และใน 20 นาทีต่อมา ก่อให้คลื่นสุนามิพุ่งเข้ากระแทกชายฝั่งใส่หมู่บ้านในปาปัวนิวกินี และก่อให้เกิดน้ำท่วมเป็นบริเวณยาวตามริมชายหาด 32 กิโลเมตร มีผู้เสียชีวิต 2,202 ราย บาดเจ็บ 1,000 ราย ประชาชนกว่าหมื่นคนที่รอดชีวิตต้องไร้ที่อยู่อาศัย

26 ธันวาคม 2547 เกิดแผ่นดินไหวขนาด 8.9 ริกเตอร์ ที่เกาะสุมาตรา อินโดนีเซีย เกิดคลื่นสุนามิ ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตกว่าหมื่นราย ทั้งในอินโดนีเซีย อินเดีย ศรีลังกา มาเลเซีย พม่า และไทย