วันนี้ (5 ก.ค.) นายสมบัติ บุญงามอนงค์ หรือ บก.ลายจุด นักเคลื่อนไหวทางการเมืองและอดีตประธานกรรมการมูลนิธิกระจกเงา โพสต์ข้อความแสดงความเห็นเรื่องคนไร้สัญชาติ หลังมีคนจำนวนมากเชื่อว่าเด็กหล่ายคนที่ติดในถ้ำเป็นคนสัญชาติพม่า

สังคมไทยยังไม่เข้าใจเรื่อง คนไร้สัญชาติ Stateless เวลาเจอชาวเขาถ้าไม่มีสัญชาติไทยก็จะรีบสรุปว่าเป็นพม่า

ชาติพันธุ์มีมาก่อนประเทศ พรมแดนก็เช่นกัน ในอดีตขอบเขตของพรมแดนอยู่ตรงที่คนของพวกเขาอาศัยอยู่ที่ไหนนั่นคือพรมแดนของพวกเขา จนเมื่อเราจ้างอังกฤษมาทำแผนที่เพื่อกำหนดเขตแดน

ต่อมาการถือสัญชาติใช้หลักดินแดน และ สายโลหิต หลักดินแดนคือ บุคคลใดที่เกิดบนแผ่นดินไทยย่อมได้สัญชาติไทย ผมเป็นคนหนึ่งที่ได้สัญชาติไทยจากหลักดินแดน หลังจากที่พ่อและแม่ชาวจีนของผมอพยพหนีภัยความยากจนมาไทย

หลักสายโลหิตก็อย่างคุณอภิสิทธิ์ พ่อแม่เป็นไทย ลูกคนไทยเกิดที่ไหนก็เป็นคนไทย

ในยุคของจอมพลถนอม กิตติขจร เกิดความหวาดกลัวต่อสถานการณ์อินโดจีน เมื่อเวียดนามแตกทำให้เกิดคลื่นผู้อพยพจำนวนหนึ่งอาศัยในแผ่นดินไทยและลูกๆของผู้อพยบเหล่านั้นได้สัญชาติไทยตามกฏหมาย จึงเกรงว่าลูกหลายเหล่านี้จะมีสิทธิ์ทางการเมืองแล้วอาจเปลี่ยนแปลงรูปแบบการปกครองไปเป็นคอมมิวนิตส์ จึงออกประกาศคณะปฏิวัติที่ ปว.337 ยกเลิกสัญชาติแก่บุคคลที่เกิดในไทยแต่เข้าเมืองโดยไม่ชอบด้วยกฏหมายหรืออาศัยอยู่ชั่วคราว

ปว.337 นี่เองที่ส่งผลต่อให้หลักดินแดนเปลี่ยนไป มีคนถูกถอนสัญชาติจำนวนมาก และเด็กที่เกิดในไทยหลายคนไม่มีสัญชาติไทยและไม่มีรัฐไหนบนโลกใบนี้ที่ยอมรับเขาเป็นพลเมือง

ปัญหาไร้สัญชาติจึงเป็นปัญหาที่ซับซ้อนใช้เวลาและยุ่งยากอยู่มิใช่น้อย

เราอาจกล่าวได้ว่า บุคคลนี้ไม่ใช่คนไทย แต่การรีบสรุปว่าเขาเป็นพม่าก็ยังทำไม่ได้เช่นกัน อย่างไรก็ตามข้อสรุปที่ชัดเจนที่สุดคือ เขาเป็นมนุษย์เหมือนพวกเรา