มีการโพสต์ในโลกออนไลน์โจมตีผู้สั่งซื้อเครื่องบิน Airbus A340 ทำให้การบินไทยขาดทุนมหาศาล ซึ่งหมายถึง ทักษิณ ชินวัตร ว่าจะต้องรับผิดชอบ

เรื่องนี้ต้องนำมาวิเคราะห์กัน

ปี 2546 บอร์ดการบินไทยและรัฐบาลอนุมัติให้ซื้อเครื่อง Airbus A 340-500 จำนวน 3 ลำ A340-600 จำนวน 4 ลำ เดือนพฤศจิกายน 2547 อนุมัติให้ซื้อ A 340-500 อีก 1 ลำ A340-600 อีก 1 ลำ

ในแผนรัฐวิสาหกิจ 2548-2550 รัฐบาลอนุมัติให้การบินไทย ซื้อเครื่องบินจำนวน 14 ลำ ในจำนวนนี้เป็น A340-500 1 ลำ A340-600 1 ลำ นอกนั้นเป็น A380 6 ลำ Boeing 777-300 ER จำนวน 6 ลำ

การอนุมัติซื้อเครื่องบินล็อตนี้ ถือเป็นวิสัยทัศน์ที่ก้าวไกล เพราะเมื่อถึงวันนี้สิบปีผ่านไป ทั้ง A380 และ Boeing 777-300 ER คือเครื่องบินที่ทันสมัยที่สุดในโลก ทำให้การบินไทยมีฝูงบินที่ทันสมัยทัดเทียมสายการบินชั้นนำของโลก

ยกเว้นการซื้อ Airbus A340

การบินไทยซื้อ Airbus A340 มาทั้งหมด 11 ลำ ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นในสมัยรัฐบาล ทักษิณ ชินวัตร 1 และ 2

เครื่อง Airbus A340-500 การบินไทยซื้อมาเพื่อเปิดเส้นทางบินตรงแบบ Non-Stop BKK-JFK (New York) เพื่อแข่งกับ Singapore Airlines ที่บิน Non-Stop SIN-NEWARK (New Jersey) ก่อนหน้านั้นแล้ว

เป็นกลยุทธ์ของฝ่ายวางแผนการบินและฝ่ายการตลาดของ TG ไม่ใช่คำสั่งของนายกรัฐมนตรี หรือรัฐมนตรีคนไหน

TG บินตรง BKK-JFK เที่ยวแรก 1 พฤษภาคม 2548 บินเที่ยวสุดท้าย 1 กรกฎาคม 2551 รวม 38 เดือน ส่วน SQ (Singapore Airlines) เลิกบินตรง SIN-NEWARK หนีไปก่อนหน้านั้นแล้วเพราะทนขาดทุนไม่ไหว

ส่วนเครื่อง Airbus A340-600 6 ลำนั้น TG นำมาใช้บินตรงแบบ Non-Stop BKK-LAX (LA) เปิดบินในช่วงไล่ๆ กับ JFK แต่มาหยุดบินในปี 2555

TG บินแบบธรรมดา BKK-LAX (แวะพักเติมน้ำมันที่อินชอน เกาหลี) สัปดาห์ละ 3 เที่ยวในสอง-สามปีหลัง ในขณะที่สายการบินจีน 3 สายและสายการบินไต้หวัน 2 สายบินเข้า LAX วันละ 2 เที่ยวทุกสาย Philippine Airlines บินวันละเที่ยว

TG บินออกจาก LAX เที่ยวสุดท้าย เมื่อ 24 ตุลาคม 2558 และหยุดบินเป็นการถาวร เพราะไม่สามารถแข่งขันทางการตลาดได้

สาเหตุหลักที่อ้างกันคือ ช่วงที่ TG บินตรง JFK และ LAX นั้น น้ำมันขึ้นราคาเพิ่มมาอีกเกินกว่าเท่าตัว ทำให้ทนขาดทุนไม่ไหว

นั่นคือการวางแผนการบินและการตลาดที่ผิดพลาดของ TG เพราะสั่งซื้อเครื่อง A340 ทั้งฝูงมาเพื่อบินตรงอย่างเดียว จึงสั่งลดเก้าอี้ผู้โดยสารชั้นประหยัดออกไป เพื่อเอาน้ำหนักผู้โดยสารและสัมภาระที่ลดลง มาเพิ่มเป็นน้ำหนักบรรทุกน้ำมันแทน

ความจริงที่ไม่มีคนพูดกันคือ A340 ของ TG ฝูงนี้ ลดเก้าอี้ชั้นประหยัดออกไป เพิ่มเป็นเก้าอี้ชั้นธุรกิจ 76 เก้าอี้ พอเลิกบินตรงเลยเอาเครื่องฝูงนี้ไปบินสายอื่นไม่ได้ เพราะมีเก้าอี้ชั้นประหยัดน้อยเกินไป

ถามว่าปรับปรุงเก้าอี้ใหม่ ลดเก้าอี้ชั้นธุรกิจ เพิ่มเก้าอี้ชั้นประหยัดไม่ได้หรือ

คำตอบคือไม่คุ้ม “จอด” ดีกว่า

ในความรู้ของผม ทุกวันนี้ TG บิน BKK-Hong Kong ด้วย Airbus A380 มีที่นั่งชั้นธุรกิจ 200 ที่นั่ง เต็มทุกเที่ยว ควรจะเอา A340 ที่มีที่นั่งชั้นธุรกิจ 76 ที่นั่งมาบินเสริม จะรองรับได้สบาย แล้วเอา A380 ไปบินสายยาวจะเหมาะสมกว่า แต่มีปัญหาว่าจะหาคนโดยสารได้เต็มลำ 500 คนไหม

อย่าบอกนะว่า A340 ฝูงนี้หมดสภาพ ใช้บินไม่ได้แล้ว เพราะสายการบินอื่นเขายังใช้บินกันอยู่

ผมเคยนั่ง A340 ของ Kuwait Airways บินจาก BKK-Kuwait City-Heathrow-JFK 4 เที่ยว ได้นอนแถวกลางสี่เก้าอี้ช่วง Kuwait City-London แล้วนอนข้ามมหาสมุทรแอตแลนติกเข้า JFK ทั้งขาไปและขากลับทุกเที่ยว

เป็นประสบการณ์บินช่วงก่อนการบินไทยจะรับมอบ A340

ไปเปิดดูในกูลเกิลพบว่า Kuwait Airways ยังใช้ A340 บินอยู่ 4 ลำ

ต่อมาบินจาก BKK ไป Karachi Pakistan กับ Cathay Pacific Airways 2 เที่ยว ก็บินด้วย A340 ทั้งไปและกลับ

ปลายปี 2558 ผมบินไปกลับ BKK-LAX กับ Philippine Airlines ช่วงที่บินไปกลับ Manila-LAX หยิบโบรชัวร์ชนิดเครื่องบินที่เสียบอยู่ที่พนักเก้าอี้ข้างหน้าขึ้นมาดู ต้องขยี้ตาหลายครั้ง ไม่อยากเชื่อสายตาว่า ผมกำลังจะบินด้วย Airbus A340-300

สายการบินนี้มีเครื่องรุ่นนี้ 4 ลำ ยังใช้บินอยู่ทุกลำ

จะเห็นว่า สายการบินที่มีเครื่อง A340 ก็ยังใช้บินอยู่ตามปกติ เพราะมีเก้าอี้นั่งแบบธรรมดา จึงไม่ต้องจอดปลดระวางเหมือนของ TG แต่ยังดีที่กองทัพอากาศไทยมาเซ้ง A340-500 ไป 1 ลำ

ช่วงปี พ.ศ.2536-2552 Airbus A340 คือเครื่องบินที่ดีที่สุดในโลก

เป็นฝูงบินหลักของลุฟท์ฮันซ่า และสายการบินสำคัญของโลก

A380 และ Boeing 777-300 ER ยังไม่มา

ใน Google บอกว่า ถึงปี 2549 Airbus A340 ทุกรุ่นมียอดสั่งซื้อรวม 246 ลำ ส่งมอบไปแล้ว 240 ลำ (ไม่ใช่ 35 ลำ อย่างที่ใส่ไคล้กัน)

ความล้มเหลวของฝูงบิน Airbus A340 ของการบินไทย คือความผิดพลาดในการวางแผนการบินและแผนการตลาด ไม่ใช่ความผิดที่ผู้อนุมัติสั่งซื้อเครื่องบินไม่ดีอย่างที่กล่าวหากันในโลกโซเชียล

คนที่อนุมัติสั่งซื้อเครื่องบินฝูงที่ดีที่สุดในโลกขณะนั้น จะต้องมีความผิด จะต้องติดตะรางด้วยหรือ