ผมและทีมงานเพิ่งกลับมาจากการทำวิจัยและทำความร่วมมือระหว่างประเทศที่เมืองฮานอย สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม

ผมและเพื่อนๆ มองเห็นว่า สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามเปลี่ยนแปลงรวดเร็วมาก และเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาในหลายๆ ด้านพร้อมกัน

สิ่งหนึ่งที่อยากนำข้อมูลและข้อคิดเห็นมาแลกเปลี่ยนกันคือ

อุตสาหกรรมโทรคมนาคมเวียดนาม

 

Mobile e-commerce

ในแง่ภาพรวม การค้าขายทางโทรศัพท์หรือ Mobile e-commerce หนังสือพิมพ์ Viet Nam News รายงานว่า เวียดนามเป็นตลาดที่เติบโตเร็วที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้1

ในช่วงเวลา 12 เดือนที่ผ่านมา การใช้โทรศัพท์มือถือในสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามได้โตขึ้นเฉลี่ย 19% นับจาก 72% ของเว็บการใช้ e-commerce ทั้งหมด

สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามยังเป็นผู้นำในแง่อัตราการสื่อสารสนทนา อันวัดจากเปอร์เซ็นต์ของผู้เข้าเว็บไซต์ ซึ่งเปลี่ยนไปเป็นลูกค้าในเวลาต่อมา

อัตราการสื่อสารสนทนาในเว็บไซต์ในสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามมีมากกว่า 65% ซึ่งใกล้เคียงกับอัตราการสื่อสารสนทนาที่นำโดยสิงคโปร์และอินโดนีเซีย ตามลำดับ

ในขณะที่ในสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามการใช้เงินผ่านบัตรเครดิตยังต่ำ (ยกเว้นในสิงคโปร์)

พ่อค้าด้าน e-commerce กำลังเสนอช่องทางต่างๆ ในการจ่ายเงินมากขึ้นเพื่อการเข้าถึงผู้ซื้อสินค้า

ในสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม 86% ของพ่อค้าเสนอการจ่ายเงินออนไลน์ นอกจากนี้ ทั้งไทยและสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม เกือบ 50% ของพ่อค้ายังเสนอการขายที่ไม่ใช่ออนไลน์อีกด้วย

อย่างไรก็ตาม เนื่องจากผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศของสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามต่ำ คือราว US$ 6,880 เมื่อเปรียบเทียบกับประเทศอื่นๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ดังนั้น สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามจึงมีขนาดความมั่งคั่งของประเทศต่ำที่สุด

iPrice data รวบรวมมาจากการดำเนินการของผู้ใช้ e-commerce มากกว่า 1,000 รายใน 6 ประเทศใหญ่ที่สุดในตลาดภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมทั้งสิงคโปร์ ประเทศไทย ฟิลิปปินส์และเวียดนาม2

อย่างไรก็ตาม เมื่อเราเจาะลึกลงไปในอุตสาหกรรมโทรคมนาคมเวียดนาม ผู้เล่นหรือผู้ให้บริการ (Operator) ในสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามมีความน่าสนใจมากทั้งในแง่ตลาด เทคโนโลยีและความสามารถในการแข่งขันในอุตสาหกรรมโทรคมนาคมเมื่อเปรียบเทียบกับผู้ประกอบการโทรคมนาคมในประเทศอื่นๆ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

 

ดาวรุ่ง Viettel

จากรายงานข่างของหนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษเมียนมา The Irrawaddy เดือนกุมภาพันธ์นี่เองมีบริษัทโทรคมนาคมแห่งใหม่ที่เป็นการลงทุนร่วมกันของทหารเมียนมาและทหารสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม ภายใต้ชื่อ Mytel ซึ่งได้เปิดตัวอย่างเป็นทางการที่เมืองหลวงเนปิดอว์ของเมียนมาและมุ่งหน้าจะให้บริการอย่างเป็นทางการต่อไป

Mytel เป็นการลงทุนร่วมกันระหว่างกระทรวงกลาโหมของสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม ซึ่งเป็นเจ้าของบริษัท Viettel กับอีก 2 บริษัทโทรคมนาคมท้องถิ่นของเมียนมาคือ Star High Company ซึ่งเป็นบริษัทลูก Myanmar Economic Holding Ltd. ของทหาร และ Myanmar National Telecom Holding Public Ltd.3

บริษัท Mytel ได้รับสัมปทานโทรคมนาคมอันดับที่ 4 ของประเทศเมียนมา และเป็นผู้ประกอบการที่ได้รับใบอนุญาตประกอบการด้านโทรคมนาคมอันสุดท้ายของประเทศเมียนมาเมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2017 ใบอนุญาตประกอบการนี้มีอายุ 15 ปี และสามารถขอใหม่ได้อีก

ท่านพลเอกอาวุโส มิน ออง หล่าย (Army Chief Snr-Gen Min Aung Hlaing) กล่าวในงานพิธีเปิดฉลองการดำเนินงานครั้งแรกของ Mytel ที่เมืองเนปิดอว์ว่า

“…อุตสาหกรรมโทรคมนาคมเป็นหนึ่งในธุรกิจหลักที่ช่วยผลักดันการพัฒนาประเทศ การบริการโทรคมนาคมที่ดีขึ้น ทั้งภายในประเทศและระหว่างประเทศ จะโน้มนำการปรับปรุงอย่างรวดเร็วของสถานะด้านสังคมเศรษฐกิจของประชาชน…

…บริษัท Mytel จะยังช่วยการพัฒนาสภาพแวดล้อมทางสังคมของเมียนมาด้วย…” ท่านยังกล่าวเสริมว่า “บริษัท Mytel จะให้บริการสาธารณะต่างๆ ได้แก่ ฟรีอินเตอร์เน็ต มัลติมีเดียและศูนย์โทรศัพท์ รวมทั้งก่อตั้งโครงการการกุศลภายใต้ชื่อ การบริการด้วยรอยยิ้ม”4

จากการทำวิจัยเรื่องอุตสาหกรรมโทรคมนาคมในอาเซียนและปัญหาความเหลื่อมล้ำ ของทีมวิจัยศูนย์แม่น้ำโขงศึกษา สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พบว่า บริษัท Viettel ของเวียดนามเป็นบริษัทอยู่ภายใต้การกำกับของ Vietnam Military Electronics and Telecommunications ซึ่งก็คือกองทัพเวียดนาม

จากรายงานของ Ministry of Information and Communication บริษัท Viettel เป็นผู้ให้บริการโทรศัพท์มือถืออันดับ 1 ของเวียดนาม คิดเป็นผู้รับบริการ 43.48% ในปี 2013 และจากรายงานล่าสุด มีผู้ใช้บริการของบริษัท Viettel 61,500,000 ราย5

ตั้งแต่ปี 2009 เป็นต้นมา บริษัท Viettel ขยายการลงทุนไปต่างประเทศ 10 ประเทศ โดยลงทุนในราชอาณาจักรกัมพูชาและเป็นผู้ให้บริการรายใหญ่ที่นั่นในเวลาอันรวดเร็ว เช่นกัน ได้ไปร่วมลงทุนใน สปป.ลาว และในเวลาไม่นานก็เป็นผู้ให้บริการโทรคมนาคมอันดับ 1 ใน สปป.ลาว

ความประสบความสำเร็จของบริษัท Viettel มิได้หยุดยั้ง ล่าสุดได้รับใบอนุญาตลงทุนโทรคมนาคมในเมียนมา ตลาดโทรคมนาคมใหญ่อีกแห่งที่ไม่ค่อยมีใครมองเห็น โดยทั้งสองฝ่ายร่วมลงทุนโดยความร่วมมือของผู้นำทางทหารของทั้งสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามและเมียนมา

อาจกล่าวได้ว่า Viettel เข้าถึงโครงสร้างพื้นฐานทางโทรคมนาคมในอาเซียนภาคพื้นทวีปก่อนใครๆ ทั้งเทศและไทย

————————————————————————————————————-
(1) อ้างจาก Report on Southeast Asia”s 2017 e-commerce status by iPrice “VN leads regional in phone e-commerce” Vietnam News 10 February 2018 : 15.
(2) Ibid.,
(3) San Yamin Aung, “New Telecom Firm Mytel Transmits First Call” The Irrawaddy 13 February 2018.
(4) Ibid.,
(5) Paul Budde Communication Pty Ltd., Vietnam Mobile Infrastructure report 2017.