นักข่าวรอยเตอร์ 2 คนที่ถูกควบคุมตัวมาเป็นเวลา 2 เดือนในพม่า ถูกจับกุมจากการสอบสวนเรื่องการสังหารหมู่ชาวโรฮิงญา 10 คน โดยสำนักข่าวรอยเตอร์เผยแพร่รายงานที่มีรายละเอียดของการสังหารหมู่อย่างน่าสยดสยอง เมื่อวันที่ 8 กุมภาพันธ์

นับเป็นครั้งแรกที่รอยเตอร์ยืนยันว่า นายวา โลน วัย 31 ปี และนายจอ โซ อู วัย 27 ปี กำลังปฏิบัติหน้าที่ขณะที่พวกเขาถูกจับกุมบริเวณชานเมืองย่างกุ้ง เมื่อวันที่ 12 ธันวาคมปีที่แล้ว

ถึงตอนนี้ทั้งคู่อาจต้องรับโทษจำคุก 14 ปี จากข้อหาครอบครองเอกสารลับที่เป็นการละเมิดรัฐบัญญัติความลับทางราชการ ซึ่งเป็นกฎหมายตั้งแต่ยุคอาณานิคม

ชะตากรรมของทั้งคู่จุดชนวนให้เกิดความตื่นตัวจากทั่วโลกในเรื่องเสรีภาพสื่อที่เหี่ยวเฉาในพม่า

และความพยายามของรัฐบาลที่จะควบคุมการรายงานข่าวในรัฐยะไข่ทางตอนเหนือของประเทศที่เกิดวิกฤตขึ้น เมื่อทหารถูกกล่าวหาว่าฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวมุสลิมโรฮิงญา

ชาวโรฮิงญามากกว่า 700,000 คนต้องหนีออกจากพื้นที่ไปยังค่ายผู้ลี้ภัยในบังกลาเทศนับตั้งแต่เดือนสิงหาคมปีที่แล้ว พร้อมคำบอกเล่าถึงความโหดเหี้ยมของกองทัพ ซึ่งทางการพม่าปฏิเสธข้อกล่าวหาดังกล่าว แต่ได้ปิดกั้นรัฐยะไข่

และห้ามสื่อที่ทำหน้าที่รายงานข่าวโดยอิสระเดินทางเข้าไปยังพื้นที่ที่เกิดความขัดแย้ง

รอยเตอร์ได้เผยแพร่รายงานที่ระบุรายละเอียดว่า กองทัพพม่าและชาวบ้านที่เป็นคนพุทธสังหารชาวโรฮิงญา 10 คนในหมู่บ้านอินดินน์ เมื่อวันที่ 2 กันยายน ปี 2560 ก่อนที่จะฝังศพพวกเขาอย่างไร

รายงานระบุว่า ชาวโรฮิงญา 10 คนถูกจับมัดเข้าไว้ด้วยกัน และเฝ้ามองเพื่อนบ้านที่เป็นชาวพุทธขุดหลุมฝังศพ หลังจากนั้นไม่นาน ในช่วงเช้าวันที่ 2 กันยายน ทั้ง 10 คนนอนเสียชีวิตในหลุมศพ โดยมีอย่างน้อย 2 รายถูกใช้ของมีคมฟันจนตายโดยชาวบ้านที่เป็นคนพุทธ ส่วนที่เหลือถูกทหารยิงตาย อ้างจากคำบอกเล่าของคนขุดหลุมฝังศพ 2 คน

การสังหารครั้งนี้เป็นอีกครั้งที่แสดงให้เห็นถึงความรุนแรงที่แพร่กระจายไปทั่วรัฐยะไข่

ชาวโรฮิงญากล่าวหากองทัพว่าวางเพลิง ข่มขืน และเข่นฆ่าสังหาร

สหประชาชาติ (ยูเอ็น) ระบุว่ากองทัพอาจก่อการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ ขณะที่พม่าระบุว่าเป็น “ปฏิบัติการกวาดล้าง” ที่ชอบด้วยกฎหมายในการตอบสนองต่อการโจมตีของกลุ่มก่อการร้าย

รอยเตอร์ได้ปะติดปะต่อเหตุการณ์ว่า เกิดอะไรขึ้นในช่วงเวลาหลายวันที่นำไปสู่การสังหารอย่างโหดเหี้ยมในอินดินน์ โดยเป็นครั้งแรกที่สัมภาษณ์ชาวบ้านที่เป็นคนพุทธซึ่งยอมรับว่าเป็นคนเผาบ้านของชาวโรฮิงญา สังหารและฝังศพพวกเขา

ภาพถ่าย 3 ภาพที่รอยเตอร์ได้รับมาจากผู้อาวุโสของหมู่บ้านชาวพุทธรายหนึ่ง สามารถจับช่วงเวลาสำคัญไว้ได้นับตั้งแต่การถูกควบคุมตัวของชายชาวโรฮิงญาในช่วงเช้ามืดของวันที่ 1 กันยายน ไปจนถึงการถูกประหารชีวิต ไม่นานนักหลัง 10 โมงเช้าของวันที่ 2 กันยายน

การทำข่าวสืบสวนสอบสวนของรอยเตอร์ครั้งนี้เป็นสิ่งที่ทำให้เจ้าหน้าที่ตำรวจจับกุมนักข่าวรอยเตอร์ 2 คน วา โลน และจอ โซ อู เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม จากข้อกล่าวหาว่า ได้รับมาซึ่งเอกสารลับที่เกี่ยวข้องกับรัฐยะไข่

 

หลังจากนั้น เมื่อวันที่ 10 มกราคม กองทัพออกแถลงการณ์ที่ยืนยันเนื้อหาส่วนหนึ่งที่รอยเตอร์รายงาน โดยยอมรับว่าชายชาวโรฮิงญา 10 รายถูกสังหารหมู่ในอินดินน์

แต่คำชี้แจงถึงเหตุการณ์ดังกล่าวของกองทัพขัดแย้งกับคำบอกเล่าของพยานปากสำคัญที่น่าเชื่อถือจากพยานทั้งที่เป็นชาวพุทธและชาวมุสลิมโรฮิงญาที่ให้ไว้กับรอยเตอร์

กองทัพระบุว่า ชาวโรฮิงญาทั้ง 10 รายเป็นสมาชิกของกลุ่ม “ผู้ก่อการร้าย 200 คน” ที่โจมตีเจ้าหน้าที่ฝ่ายความมั่นคง

แต่ชาวบ้านที่เป็นคนพุทธที่ให้สัมภาษณ์ระบุว่าไม่มีการโจมตีของกลุ่มแบ่งแยกดินแดนใส่กองกำลังฝ่ายความมั่นคงในเมืองอินดินน์

และพยานชาวโรฮิงญาบอกกับรอยเตอร์ว่าทหารดึงตัวทั้ง 10 คนออกมาจากกลุ่มชาวโรฮิงญาที่หนีไปหลบซ่อนตัวที่ชายหาดบริเวณใกล้เคียง

ชาวบ้านอาวุโสที่เป็นพุทธของรัฐยะไข่รายหนึ่งที่รับสารภาพว่าถูกบังคับให้เผาบ้านของชาวโรฮิงญา มอบภาพถ่ายภาพหนึ่งที่แสดงถึงเหตุการณ์หลังจากการสังหารพร้อมอธิบายว่าเหตุใดจึงเลือกที่จะเล่าเหตุการณ์นี้ให้กับทางรอยเตอร์ โดยเขาระบุว่า

“ผมต้องการให้เรื่องนี้โปร่งใส ผมไม่ต้องการให้เกิดเรื่องนี้ขึ้นอีกแล้วในอนาคต”